‌کشورهای حوزه خلیج فارس و پیش بینی ۷۷ میلیارد دلار سرمایه گذاری در حوزه هوش مصنوعی

عبداله باباخانی: خاورمیانه بار دیگر در حال تغییر نقش تاریخی خود است؛ این بار نه در میدان نفت و گاز، بلکه در میدان داده و الگوریتم.

اگر قرن بیستم را قرن «نفت ارزان» بنامیم، قرن بیست ویکم برای این منطقه دارد به «داده گران قیمت» تبدیل می شود.

در تازه ترین موج سرمایه گذاری ها، صندوق ثروت عمومی عربستان (PIF) اعلام کرده که قصد دارد حدود ۷۷ میلیارد دلار سرمایه گذاری خطرپذیر در حوزه هوش مصنوعی انجام دهد؛ رقمی که اگر محقق شود، بزرگ ترین ورود یک صندوق دولتی به بازار نوپای الگوریتم در جهان خواهد بود.

در همین مسیر، صندوق دولتی مبادله (Mubadala) در ابوظبی نیز طرحی را برای سرمایه گذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری در زیرساخت های هوش مصنوعی آغاز کرده است؛ از ساخت دیتاسنترها گرفته تا تولید چیپ و توسعه انرژی پاک برای تغذیه این ابرمراکز پردازشی.

در ظاهر، این کشورها دارند «نفت را دیجیتالی» می کنند؛ اما در باطن، به دنبال انتقال مرکز ثقل اقتصاد خود از بشکه به بیت هستند.

در واقع، همان نفتی که جند دهه گذشته ابزار قدرت سیاسی شان بود، حالا دارد به ابزار قدرت شناختی تبدیل می شود؛ یعنی انرژی برای محاسبه، نه برای سوخت.

قطر هم آرام و بی سروصدا مسیر خاص خود را می رود. سرمایه گذاری روی داده های زنجیره LNG و کاربردهای هوش مصنوعی در بازار گاز، نشانه ای است از آن که هوش مصنوعی برای دوحه ادامه طبیعی تجارت انرژی است، نه جایگزین آن.

اما در پس این تحولات، یک پیام روشن نهفته است:

خاورمیانه می خواهد از صادرکننده انرژی، به صادرکننده تصمیم و محاسبه تبدیل شود.

جهانی که روزی به نفت این منطقه وابسته بود، حالا به تراشه های آن وابسته خواهد شد.

و شاید ده سال بعد، این جمله دیگر استعاره نباشد:

نفت تمام می شود، اما الگوریتم می ماند.

همانطور که در این یک دهه گذشته در هزاران یادداشت نوشتم:

گذار از فسیلی ها دیگر برگشت ناپذیر است و مدیران انرژی ما خسته و فرسوده شده اند، ساختار مدیریت انرژی باید عوض شود، اما متاسفانه نه دولت ها فهمیدند و نه اکنون میفهمند.

این غول های جدید دیجیتالی منطقه همه نخبگان ایران را خواهند خورد و هر روز عقب تر خواهیم رفت.