◄ کریدور ترانزیتی اسلام آباد–تهران–استانبول؛ مسیر جدید تجارت جنوب آسیا به اروپا
با فعال شدن کریدور اسلام‌آباد–تهران–استانبول، کشورهای پاکستان، ایران و ترکیه به مسیر سریع‌تر و کم‌هزینه‌تری برای انتقال کالاها دست یافته‌اند؛ شاهراهی که می‌تواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی و تقویت روابط تجاری منطقه‌ای ایفا کند.
اسلام آباد – تهران – استانبول، یکی از مسیرهای کلیدی ترانزیتی بین المللی است که با هدف تسهیل تجارت بین جنوب آسیا و اروپا و تقویت روابط اقتصادی میان پاکستان، ایران و ترکیه طراحی شده است. این کریدور چندوجهی، شامل حمل ونقل جاده ای و ریلی است و بخشی از کریدور بین المللی شمال-جنوب و جنوب غربی آسیا به اروپا محسوب می شود. گاهی این مسیر با عنوان Pakistan-Iran-Turkey Transit Corridor نیز شناخته می شود.
به گزارش تین نیوز، مسیر ITI به طول حدود ۶۵۰۰ کیلومتر از شهرهای اسلام آباد، کویته و زاهدان در پاکستان و ایران، سپس تهران، تبریز و وان در ایران و ترکیه و نهایتاً استانبول عبور می کند. کوتاه شدن زمان و کاهش هزینه حمل کالا نسبت به مسیرهای سنتی از طریق خلیج فارس و کانال سوئز، مزیت استراتژیک ویژه ای برای کشورهای درگیر فراهم می کند.
این کریدور برای نخستین بار در سال ۲۰۰۹ به صورت آزمایشی راه اندازی شد، اما به دلیل مشکلات زیرساختی و سیاسی، فعالیت آن متوقف شد. در دسامبر ۲۰۲۱، حرکت قطار باری از اسلام آباد به سمت استانبول، آغازگر فعالیت رسمی مجدد این مسیر بود. تازه ترین تحولات در سپتامبر ۲۰۲۵ با برگزاری چهاردهمین نشست گروه کاری عالی رتبه سازمان همکاری اقتصادی (ECO) در اسلام آباد، به بررسی و توسعه بیشتر کریدور اختصاص یافت.
تأثیر اقتصادی بر کشورهای درگیر
- پاکستان: این کشور می تواند با استفاده از ITI، کالاهای خود را سریع تر و با هزینه کمتر به اروپا صادر کند و حجم تجارت خارجی خود را افزایش دهد. همچنین توسعه زیرساخت های حمل ونقل و لجستیک، فرصت های شغلی جدیدی ایجاد خواهد کرد.
- ایران: به عنوان کشور ترانزیتی، ایران می تواند از درآمدهای عوارض ترانزیت و خدمات گمرکی بهره مند شود و روابط اقتصادی خود با همسایگان را تقویت کند.
- ترکیه: دسترسی سریع تر به بازارهای آسیای جنوبی و تقویت موقعیت استراتژیک به عنوان هاب ترانزیتی میان آسیا و اروپا، از مهم ترین مزایای این کریدور برای ترکیه است.
چالش ها و فرصت ها
مسائل امنیتی در برخی مناطق، تفاوت قوانین و مقررات گمرکی و محدودیت های زیرساختی از مهم ترین چالش ها محسوب می شوند. با این حال، ITI فرصتی برای تقویت روابط اقتصادی، افزایش همکاری های تجاری و جذب سرمایه گذاری های خارجی در بخش های حمل ونقل و لجستیک فراهم می آورد.
کارشناسان معتقدند این کریدور با فراهم آوردن مسیر سریع تر و کم هزینه تر برای انتقال کالا، می تواند تأثیر مثبت قابل توجهی بر اقتصاد پاکستان، ایران و ترکیه داشته باشد، مشروط بر آنکه چالش ها شناسایی و راهکارهای مناسبی برای آن ها ارائه شود.
