◄ پندی از خطوط 200، 250 و 350 سریع السیر چین/ سرنوشت تلخ راه آهن تهران اصفهان اولین راه آهن پرسرعت ایران
عباس قربانعلی بیک: راه آهن تهران قم اصفهان اولین خط سریع کشور است که سابقه آن بیش از 30 سال (قبل از چین) بوده و با وجود افتتاح فاز اول (تهران قم) در پایان دهه هفتاد، فاز دوم (قم اصفهان) سالهاست که با کندی زیاد پیش می رود.
عباس قربانعلی بیک: توسعه راه آهن سریع السیر ارتباط تنگاتنگی با راه آهن برقی دارد (تین 125668) و غالبا برقی سازی مقدمه سریع السیر است (تین 267605)، بر اساس تعریف اتحادیه بین المللی راه آهن ها در فیش 799 (تین 286354)، خطوط جدیدالاحداث با سرعت بالای ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت، سریع السیر محسوب می شوند. این خطوط به دلیل توان بالای ناوگان، امکان سیر در فرازهای بالاتر تا ۴۰ درهزار را فراهم می کنند که منجر به کوتاه تر شدن مسیر، ساخت سریع تر و ارزان تر و مصرف انرژی کمتر می شود (تین 302621).
گزارش اطلس راه آهن سریع السیر 2023 اتحادیه بین المللی راه آهن ها (تین 294726)، آمار شبکه در حال بهره برداری، ساخت و برنامه ریزی شده را منتشر کرده، که چین با بیش از 40,000 کیلومتر بزرگترین شبکه جهان را با سرعت 200 تا 350 دارد.
این کشور با دارا بودن بزرگ ترین و پیشرفته ترین شبکه راه آهن سریع السیر جهان (کل خطوط سریع جهان تا 2022 کمتر از 60 هزار کیلومتر)، از سال ۲۰۰۳ آغاز به کار کرده (با سرعت 250 و از 2008 با سرعت 350) و امروزه بیش از ۴۰٬۰۰۰ کیلومتر طول دارد.
1) دسته بندی خطوط راه آهن سریع السیر بر اساس سرعت:
الف) خطوط قدیمی ارتقاء یافته با سرعت ۲۰۰ کیلومتربرساعت، تعداد خطوط حدود ۴۵، طول کل ۸٬۵۰۰ کیلومتر، ویژگی ها، بیشتر برای اتصال شهرهای کوچک و حومه استفاده می شوند با عمر متوسط ۱۲ سال.
ب) خطوط با سرعت ۲۵۰ کیلومتربرساعت: تعداد خطوط حدود ۶۰ خط، طول کل ۱۵٬۰۰۰ کیلومتر (بزرگ ترین بخش)، ویژگی ها، ستون فقرات شبکه HSR چین با عمر متوسط ۱۰ سال. ج) خط با سرعت ۳۰۰ کیلومتربرساعت: تنها در تایوان بطول ۳۴۵ (2007).
د) خطوط با سرعت ۳۵۰ کیلومتربرساعت: حدود ۳۰ خط، طول ۱۰٬۵۰۰ کیلومتر با عمر متوسط: ۸ سال.
(از 40493 کیلومتر خطوط راه آهن سریع السیر چین، 21 درصد سرعت 200، 37 درصد سرعت 250، کمتر از 1 درصد سرعت 300 و 26 درصد سرعت 350)
2) توسعه تاریخی: دهه ۲۰۰۰: آغاز با خطوط ۲۰۰ km/h
در ۲۰۰۳، توسعه خطوط ۳۵۰ km/h
در ۲۰۱۱،
دهه ۲۰۲۰: تمرکز بر توسعه خطوط پرسرعت و اتصال به شبکه موجود ارتقاء یافته.
رویکرد آینده: افزایش خطوط km/h ۳۵۰ و km/h۲۵۰.
3) مقایسه با سایر کشورها: چین سه برابر بیش از اتحادیه اروپا خط HSR دارد، و سرعت متوسط آن بالاتر از ژاپن است.
4) دستاوردها: کاهش زمان سفر بین شهرها (4:30، پکن-شانگهای)، ایجاداشتغال و رشداقتصادی و چالش: هزینه نگهداری بالا.
راه آهن سریع السیر تهران قم اصفهان اولین خط سریع کشور است که سابقه آن بیش از 30 سال (قبل از چین) بوده و با وجود افتتاح فاز اول (تهران قم) در پایان دهه هفتاد، فاز دوم (قم اصفهان) سالهاست که با کندی زیاد پیش می رود، آسیب شناسی این پروژه با وجود ناکامی ها، پندهای ارزشمندی برای مدیران و کارشناسان وزارت، راه آهن ... درپی خواهد داشت (تین 262713).
در مطالعات شرکت SNCFi (واحد بین الملل راه آهن فرانسه) چهار گزینه سرعت برای راه آهن سریع السیر تهران اصفهان مقایسه شده است (تین 249850) که به ترتیب عبارتند از دیزلی با سرعت 200، برقی سرعت 200 (تا محمدیه) و 250 (اصفهان)، برقی 250 (سراسری) و برقی 270 که زمان سیر برآورد شده برای آنها در مسیر 420 کیلومتری تهران اصفهان به ترتیب برابر 149، 125، 115 و 106 دقیقه می باشد (با سرعت متوسط 161، 204، 217 و 231 کیلومتربرساعت و تفاوت 43، 13 و 14 دقیقه).
برداشت غلط از راه آهن سریع السیر و مفاهیم سرعت و تدابیر ضعیف در انتخاب سرعت سبب شد 70 درصد پیشرفت زیرسازی راه آهن اصفهان با دستور شرکت چینی و با بهانه استاندارد چین و تخریب بخش هایی از خط، به 30 درصد کاهش و رکورد تاخیر پروژه برای آن ثبت گردد درحالی که چین 4 نوع استاندارد سریع السیر دارد و ما می توانستیم استاندارد فراگیر 250 کیلومتر را مبنا قرار دهیم.
بدون این پسرفت، سرعت 300 از 250 برتر بود، حتی با هزینه کل کمتر، اما با این اقدام، هزینه و زمان بیشتری (تین 171965) برما تحمیل و با شکایت نابجای شرکت چینی (Claim) همراه شده، توجه و دقت راه آهن و وزارت راه، ضرورت بیشتر می یابد.
تایید مدیرکل دفتر فنی شرکت ساخت (مورخ 860305) مبنی بر انطباق خطوط جدید با استاندارد 705 (قابلیت سرعت 230 (تین 150308)، مبین اینست که بدون هزینه هنگفت و چند دهه زمان احداث، از سال ها پیش می توانستیم خط سریع داشته باشیم. با بازنگری آیین نامه طراحی خطوط 288، نشریه 394، ... می توان هزینه و زمان احداث خطوط سریع را کاهش داد (تین 267703).
۱6 دقیقه و 29 مگ
