تحلیل لجستیکی امضای توافقنامه کریدور زنگزور / ترکیه و روسیه بازندگان اصلی

طی توافقی تاریخی که در 8 آگوست 2025 بین نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان و الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان در کاخ سفید و در حضور دونالد ترامپ به امضا رسید، عملا به سال ها مناقشه قفقاز پایان داده شد. 

با امضای توافقنامه احداث کریدور زنگزور که حالا ترامپ نام پل ترامپ یا گذرگاه ترامپ را به آن داده است، ارمنستان و آذربایجان رسما پذیرفتند یک شرکت آمریکایی در مرز شمال غربی ایران چنین مسیری ایجاد کند و آمریکا و ارمنستان این مسیر را کنترل و اداره کنند. بدین ترتیب حضور آمریکا در شمال غربی ایران توسط دو همسایه ایران به رسمیت شناخته شد. 

با امضای این توافق، به نظر می رسد به زودی شاهد تحولات تجاری اقتصادی امنیتی مهمی در منطقه خواهیم بود که در ادامه برخی از آنها با نگاه لجستیکی و کریدوری اشاره شده است: 

 قبلا در اندیشکده زنجیره تامین و لجستیک ایران، بارها به اهمیت کریدور زنگزور برای ایران و رفتار خصمانه ترکیه و آذربایجان علیه ایران درخصوص این کریدور توجه داده شده بود.

ورود رسمی آمریکا به موضوع این کریدور و تثبیت حضور رسمی اش در مرزهای شمال غربی ایران، قطعا دارای تبعات سیاسی منیتی لجستیکی برای ایران و سایر کشورهای منطقه اوراسیا خواهد بود.

 به زعم نگارنده، بزرگترین بازندگان این توافقنامه ترکیه و روسیه هستند و نه ایران!

 ترکیه سال ها در تلاش بود تا با کمک آذربایجان، کریدور زنگزور را راه اندازی کند که یکی از اهداف اصلی آن، دور زدن موقعیت لجستیکی ایران بود. روسیه هم از این سیاست حمایت کاملی داشت.

 ورود آمریکا به این مقوله و رو کردن برگ برنده 8 آگوست، عملا منجر به تسلط آمریکا بر کریدور زنگزور و عقب رانده شدن ترکیه و روسیه از این منطقه خواهد شد (که به نفع منافع ملی ایران خواهد بود). 

در همین اندیشکده، سه سال پیش، طی تحلیلی به تحولات منطقه پرداخته شد و در آن پیش بینی شد که ایران در آینده نزدیک به عنوان متحد استراتژیک آمریکا در منطقه (در جهت مهار چین) خواهد شد. نسخه تکمیل شده این تحلیل، طی گزارشی تحلیلی در آذر 1403 برای معاونت راهبردی ریاست جمهوری ارسال گردید.

در گزارش اندیشکده، به هژمونی جدید منطقه براساس زورآزمایی لجستیکی آمریکا چین و جَنگ کریدورها پرداخته شد که در آن ایران ارمنستان گرجستان در یک جبهه قرار می گرفتند.

 در توییتی راهبردی، پیش بینی شد که آینده تحولات منطقه را جنگ کریدورها در ارمنستان و آذربایجان (محل تلاقی کریدور میانی و کریدور شمال جنوب) تعیین می کند؛ نه جنگ های ایدئولوژیک و زرگری در اسرائیل و لبنان و دریای سرخ! 

«کریدور ترامپ» را اگر در ادامه اتحاد استراتژیک ایران و آمریکا بدانیم، منجر به تقویت موقعیت ژئوپلیتیک و لجستیکی ایران در منطقه خواهد شد که از طریق ارمنستان و گرجستان دسترسی مستقیم به اروپا خواهد داشت و باعث در هم شکستن انحصار ترکیه در مسیر ترانزیتی ایران به اروپا خواهد شد.

نویسنده: مدیرعامل گروه مدیریت زنجیره تامین آمادگران