◄ متولی متروی تهران- کرج؛ وزارت راه یا شهرداری تهران؟

 متولی خط متروی تهران- کرج وزارت راه و شهرسازی است یا شهرداری تهران؟ این پرسشی است که پس از اظهارات معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران مبنی بر این‌که «طراحی خطوط حومه‌ای شهر تهران برعهده شهرداری تهران نیست و وزارت راه و شهرسازی متولی شهرهای اطراف تهران است»، مطرح شد.

به گزارش تین نیوز، محسن پورسید آقایی چندی پیش گفته بود: «بارها به وزارت راه و شهرسازی نامه نوشته‌ و اصرار کردیم که خط مترو تهران - کرج را تحویل بگیرد، ولی این کار را نمی‌کنند».

بیشتر بخوانید: 

بهره‌برداری مشروط از پروژه ۲ خطه تهران-کرج تا پایان سال

به دنبال این اظهارات یک کارشناس حمل و نقل در شبکه‌های اجتماعی نوشت: اولاً در ماده ۵ آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از سامانه‌های حمل و نقل ریلی شهری و حومه، مصوب ۱۳۹۲/۱۰/۲۵ چنین آمده است:

ماده ۵- دستگاه اجرایی و بهره‌بردار اتصال شهر مادر به شهرهای جدید و شهرهای اقماری، شهرداری شهر مادر می‌باشد.

تبصره- هزینه‌های تامین زیرساخت و ابنیه خطوط ریلی به عهده شهرداری هر شهر مبدأ تا مقصد و به میزان سهم مرتبط از کل خط اتصالی شهر مادر به حومه خواهد بود.

ثانیاً در بند پ ماده ۵۲ قانون برنامه ششم توسعه که تاسیس شرکت حمل و نقل ریلی مسافری حومه‌ای در زیر مجموعه راه‌آهن پیش‌بینی شده، بر رعایت قانون حمایت از سامانه‌های حمل و نقل ریلی شهری و حومه تاکید شده است.

این اظهارات در حالی بیان شد که مجید امینی کارشناس حمل و نقل نظر متفاوتی در این مورد داشت و گفت: معتقدم کرج شهر جدید و اقماری نیست، بلکه مرکز استان البرز است. یعنی حتی در استانی متفاوت با استان تهران قرار دارد و خودش کلان‌شهر مستقل محسوب می‌شود.

در پاسخ به این دیدگاه، این کارشناس گفت: آیا خط ۵ خط حومه‌ای است یا قطار بین شهری؟ آیا commuter ها با آن تردد می‌‌کنند یا مسافران بین‌شهری؟ هدف سفر مسافران قطار تهران-کرج چیست؟ آیا نوع سفر آنها مشابه سفر با قطار تهران قم است یا قطار دورود به اراک؟ درست است که تهران و کرج مرکز 2 استان هستند و کرج شهر اقماری تهران نیست ولی نوع سفرهای بین تهران و کرج سفرهایی از جنس سفر حومه است.

او افزود: وقتی که شخصی خانه‌اش در کرج و محل کار یا تحصیلش تهران است و هر روز این مسافت را طی می‌کند، این نوع سفر دیگر سفر بین‌شهری محسوب نمی‌شود بلکه سفر حومه‌ای است. حالا یا باید توسط شهرداری‌های واقع در مسیر مدیریت شود و یا توسط شرکت حمل و نقل ریلی مسافری حومه‌ای (البته با رعایت قانون حمایت از سامانه‌های ریلی شهری و حومه)

وی تاکید کرد: در ماده ۳ قانون حمایت از سامانه‌های ریلی شهری و حومه آمده است که دستگاه اجرایی احداث و بهره‌برداری از سامانه‌های حمل و نقل ریلی شهری و حومه، شهرداری‌های ذی‌ربط هستند و هنوز این قانون نقض و منسوخ نشده، بلکه بر رعایت آن تاکید شده است.

مجید بابایی نیز در این مورد اظهار کرد: معتقدم تفکیک و مرزبندی سازمانی بین حلقه‌های زنجیره حمل و نقل در کلان‌شهرها نمی‌تواند راهکار درستی باشد و جابه‌جایی این چند میلیون نفری که مستمراً بین تهران و حومه‌اش در تردد هستند را نمی‌توان به سازمان‌ها و متولیان مختلفی سپرد.

وی افزود: از بین رفتن یکپارچگی در سیاستگذاری, برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های حمل و نقل در کلان‌شهرها همان پاشنه آشیل این بخش مهم است. نمی‌شود متولی مترو و حمل و نقل شهری را شهرداری باشد و متولی حمل ونقل حومه‌ای، وزارت راه و شهرسازی و متولی حمل و نقل ریلی حومه‌ای، شرکت راه‌آهن و البته به این پازل اضافه کنید ساختار متفاوت 2 استان تهران و البرز همجوار که هر یک به‌طور مجزا همه این سازمان‌ها و شهرداری‌ها و مترو ها و ... را دارند.

بابایی بیان کرد:  همین مسئله را در دی‌ماه سال 95 با نقد مصوبه مجلس شورای اسلامی مبنی بر تشکیل شرکت حمل و نقل ریلی مسافری حومه‌ای، مورد توجه قرار دادم. در این مصوبه تشکیل شرکت قطارهای حومه‌ای ریلی زیر نظر شرکت راه‌آهن در برنامه ششم توسعه مد نظر قرار گرفته است.

این کارشناس اظهار کرد: پیشنهاد داشتم که چون نمی‌توان یکپارچگی را از مدیریت حمل و نقل حومه‌ای گرفت و این کار تبعات مناسبی برای توسعه حمل و نقل حومه‌ای ندارد لذا بهتر است حمل و نقل حومه‌ای ریلی و جاده ای در یک ساختار یکپارچه قرار گیرند و زیرمجموعه وزارت راه و شهرسازی باشند نه شرکت راه‌آهن.

او با تاکید بر این‌که مشابه چنین ساختاری را در سایر کشورها به وفور می‌توان یافت، بیان کرد: از جمله آنها، شرکت GoTransit استان انتاریو کانادا است که وظیفه حمل و نقل حومه‌ای کلان شهر تورنتو را بر عهده دارد و سالیانه بالغ بر 65 میلیون نفر مسافر حومه‌ای ریلی و جاده‌ای را جابه‌جا می کند.

وی گفت: این شرکت زیرمجموعه شرکت Metrolinx است که وابسته به دولت انتاریو بوده که به منظور ارتقای هماهنگی و یکپارچگی بین همه مدهای حمل و نقل در منطقه کلان شهر تورنتو و حومه‌اش در سال 2007 ایجاد شده است.

به گفته وی شرکت Metrolinx همچنین وظیفه توسعه شبکه خطوط ریلی و جاده‌ای و ایستگاه‌ها و پایانه‌های مشترک ریلی و جاده‌ای و پایانه‌های مشترک خطوط مترو و خطوط حومه کلان‌شهر تورنتو را بر عهده دارد و در سال 2008 طرح جامع توسعه حمل و نقل منطقه‌ای را با عنوان The Big Move تصویب کرد، سپس در سال 2009 با شرکت Go Transit ادغام شد.

بابایی خاطرنشان کرد: در ادامه تعدادی شرکت های حمل و نقل حومه‌ای اطراف کلان شهر تورنتو و همچنین شرکت PRESTO که در حوزه فروش الکترونیکی و یکپارچه بلیت تخصص داشت هم به ساختار Metrolinx اضافه شدند.