بحران انرژی بزرگترین تهدید و بزرگترین فرصت برای جهش تاریخی ایران/ موفق می شویم؟

سید حمید حسینی: تنها طی دو روز قیمت دلار جهش ۵ درصدی پیدا کرده است.
به راستی صعود ضربتی و ناگهانی ۵ هزار تومانی دلار و ۷ میلیون تومانی سکه حائز اهمیت است و نشانه چیست؟
آیا رمز این انفجارهای قیمتی، مذاکرات وزیرخارجه ترکیه و ویتکاف درباره ایران است؟
آیا بانک مرکزی پدال ترمز قیمت (طلا و ارز ) را رها کرده است؟
آیا رجزخوانی مقامات نظامی اسرائیل و ایران، دلیل هیجان فعلی بازار «ارز و طلاست»؟
آیا شایعات مربوط به استعفای دکتر پزشکیان به این صعود دامن زده است؟
به طور قطع، ترکیبی از همه این عوامل دست به دست هم داده اند و ما شاهد پریدن مرغ دلار از قفس سرکوب قیمتی بوده ایم.
از طرفی دیگر انتصابات جدید در دولت و هلدینگ خلیج فارس صدای حامیان دولت را بلند کرده است و طرح وفاق ملی رئیس جمهور را مورد تشکیک قرار داده است.

کشور در شرایطی قرار دارد که دیگر نمی توان همه مشکلات را به تحریم، دشمن یا طبیعت نسبت داد. مواضع تند وزیرخارجه که به جای حل مسئله، خود به بخشی از مسئله تبدیل شده است! صدای همه از جمله آقایان خاتمی، کرباسچی و حتی حسین مرعشی را درآورده است؛ دیدیم و شنیدیم که آن مواضع تند، بازخورد به مراتب تندتری دریافت کرده است. مثلا آقای خاتمی در دیدار با انجمن مدرسین درعین حال که بر لزوم حمایت از دولت تاکید کرد؛ از سخنان تهدیدآمیز و تحریک کننده ای گلایه کرد که از تریبون های رسمی پخش می شوند. همان تریبون هایی که با تکیه بر شعارهای نابجا روزنه های امید مردم را مسدود می کنند.
دبیرکل حزب کارگزاران هم ضمن طعنه به طرح وفاق رئیس جمهور مدعی شده است که بن بست فعلی کشور نتیجه اختیارات بی حدوحصر رهبری، پافشاری بر ادامه سیاست جهبه مقاومت و استکبارستیزی و نظارت استصوابی است.
مدیر مسئول روزنامه هم میهن هم اعلام کرده است که دولت باید تمام هم و غم اش را روی حل مسائل مردم بگذارد و وارد این بحث های سیاسی نشود. این بحث ها نباید مخل کار اصلی دولت شود. تمام سعی دولت باید بر این اصل متمرکز باشد که این جروبحث ها تأثیری روی خدمات کارگزارانش نگذارد.
این آش به قدری شور شده و نقد به عملکرد دولت مسعود؛ چنان بالا گرفته که حتی صدای ارگان هاى مطبوعاتی نزدیک به سپاه را نیز بلند کرده است تا جایی که این پایگاه ها مدعی شده اند که جمعی از اصلاح طلبان شاخص چند روزی است که از پزشکیان و وزرای او درخواست می کنند که استعفاء بدهند.
به دنبال این اخبار و حواشی، چند خبرگزاری خارجی نیز بر همین اساس اعلام کردند که پزشکیان در چند روز آینده استعفای خود را اعلام خواهد کرد.

قطعا یکی از دلایل افزایش قیمت دلار همین شایعات و نقدها بوده است، علاوه براین انتشار آمار مبتنی بر کاهش درآمدهای نفتی ایران در نیمه اول سال نیز بی تاثیر نبوده است. همزمان رافائل گروسی، مدیرکل پریشانْ اقوال آژانس، در مقر خودش در آژانس درحال پختن آشی با یک وجب روغن در قبال سیاست هسته ای ایران است.سیاست هایی که او و همفکران اروپابی اش، آنها را سیاست های مبهم می دانند و کیست که نداند این چالش ها چه عواقب جدی برای کشور خواهد داشت.
چندی پیش نیز شاهد حضور رئیس جمهور و وزرا در مجلس و بررسی میزان تحقق اهداف برنامه هفتم در سال اول ( ۱۴۰۳) بودیم.

برنامه هفتم بر پیش فرض کاهش فشار تحریم ها تنظیم شد. اما اجرای برنامه در شرایطى متفاوتی و مغایر با پیش بینی ها اغاز شد، به همین دلیل رئیس سازمان برنامه وبودجه اعلام کرده است که اجرای ١٣٨ حکم برنامه هفتم، ممکن نیست و این ایرادات باید در قالب طرح یا لایحه حل شود.
به گفته معاون نظارت مجلس، وزارت راه با ۷۷ درصد، وزارت صمت با ۶۲ درصد، وزارت اقتصاد با ۶۰ درصد و وزارت نیرو با ۵۶ درصد بیشترین عقب ماندگی را در اجرای احکام برنامه داشته اند. درعین حال وزارت خانه های
نفت، دفاع و میراث فرهنگی عملکرد قابل قبولی داشته اند. خوشبختانه وزارت نفت با کسب نمره ۵۵.۷۳ در میان وزارتخانه های کشور، جایگاه نخست را در تحقق اهداف این برنامه به خود اختصاص داده است.

عملکرد ضعیف وزارت راه، صمت، نیرو و رفاه، راه را برای استیضاح وزرای این وزارتخانه ها باز کرده است و شایعه عزل خانم وزیر و جایگزینی وی با مهندس دنیامالی( وزیر ورزشی) قوت گرفته است.

نکته قابل توجه این جلسه؛ جمع بندی متفاوت دکتر قالیباف بود. ایشان در پایان تاکید کرد تا زمانی که اصلاحات در حوزه انرژی اتفاق نیفتد، هیچ گونه اصلاح اقتصادی در کشور معنا نخواهد داشت.

به گفته او ما باید« یک جایی بالاخره تصمیمات شجاعانه، مدبرانه و تلخ بگیریم؛ پشت هم بایستیم و این کار را انجام دهیم» .

این سخنان نشانه عزم جدی سران قوا برای اصلاح قیمت بنزین و خلق احتمالی نرخ سوم برای این حامل انرژی جنجالی است. رئیس جمهور در حکم معاونت انرژی برای آقای سقاب اصفهانی گفتمان عدالت در پرداخت یارانه ها را جایگزین هدفمندکردن یارانه ها کرده است.

سخنان معاون انرژی ریاست جمهوری نیز در اولین گفتگوی خود شایان توجه است. ایشان عنوان کرده است: «بحران انرژی بزرگترین تهدید و بزرگترین فرصت برای جهش تاریخی ایران است. ما در این مسیر محکوم به موفقیت هستیم؛ یا موفق می شویم یا تمام می شویم».

با همین مفروضات، بعید نیست که در اولین مرحله، سهمیه بنزینی به افراد، جایگزین سهمیه خودرو گردد و شاهد واقعی شدن قیمت بنزین در بازار باشیم و دولت از واردات سالانه ۶ میلیارد دلار بنزین رهایی یابد و

۱۱۵ میلیون لیتر بنزین تولیدی را به مردم تخصیص دهد و واردات بنزین را به بخش خصوصی واگذار کند تا کمبود احتمالی را جبران کنند و بنزین وارداتی را با نرخ آزاد به متقاضیان تحوبل دهند.

من نیز در این باره با رئیس مجلس هم عقیده هستم که ما بدون اصلاح حوزه انرژی قادر به رفع مشکلات کشور نیستیم، کشور در شرایط بحرانی، آمادگی و استعداد اصلاح نرخ ها را دارد و ضروری ست که بازنگری در سیاست خارجی و تعامل با دنیا، آزادسازی قیمت انرژی و ارز و حذف وزرای ناکارآمد(نیرو، راه، صمت و کشاورزی و….) در دستور کار دولت قرار گیرد. در نهایت یک فرمانده اقتصادی واحد در دولت، ردای تصمیم گیری و اصلاح را بر تن نماید.

الف) رویدادهای خارجی: 

شاهد انتخابات پارلمان عراق با حضور ۵۶ درصدی(حدود ۱۲ میلیون نفر) از رای دهندگان بودیم، پشت پرده ماجرا، دوئل انتخاباتی میان ایران و آمریکا بود و وزن برندگان و بازندگان این هماورد، تاثیر مهمی بر روابط سیاسی، امنیتی و اقتصادی دو کشور خواهد داشت. از آنجایی که این انتخابات برای ما حائز اهمیت است. جمع بندی را در قالب چند نکته بیان می کنم: 

ا-: نتیجه انتخابات تداوم وضع موجود خواهد بود تا تحول.

۲: قطعا آمریکا برنده این انتخابات نبوده است و جریانات همسو با آمریکا نظیر تشرین و افرادی نظیر عدنان زرفی، بازنده قطعی انتخابات بودند.

۳: شکست کامل «کارزار تحریم انتخابات» و بازگشت مردم به صندوق های رأی برای بازسازی ثبات سیاسی.

بنابراین مقتدی صدر نیز یکی دیگر از بازندگان این انتخابات بود.

۴: آرای مردم شهرهای نجف، کربلا و حله متوازن و به طور عادلانه بین احزاب شیعی تقسیم شد.

۵: توازن و تناسب در انتخابات، راه را برای حضور پررنگ فعالان اقتصادی بخش خصوصی، بانوان و افراد شناخته شده رسانه ای فراهم کرد و شاهد مجلس متفاوتی در این دوره خواهیم بود.

۶: افزایش وزن شیعیان در پارلمان و دستیابی آنان به ۱۹۷ کرسی (حدود ۶۰٪) و رشد محسوس نسبت به دوره قبل و نشانه ای از انسجام جبهه شیعی پس از خروج جریان صدر.

۷: شکست محور ترکیه و دولت های خلیج فارس، احزاب سنی وابسته به آنکارا، ریاض و دوحه (تقدم و السیاده) نتوانستند موقعیت خود را تقویت کنند و جریان العزم ( نزدیک به جبهه مقاومت) توانست ۱۵ کرسی کسب کند.

۸: حذف کامل جریان های ضدایرانی:

هیچ حزب ضدایرانی وارد پارلمان نشد ودر مقابل، محورهای نزدیک به تهران اکثریت قاطع را بدست آوردند. با این مقدمات، می توان ایران را پیروز استراتژیک در انتخابات اخیر دانست و بهترین رویکرد برای ایران باید تلاش در این راستا باشد که یک دولت ملی در عراق تشکیل گردد و روابط سیاسی و اقتصادی دو کشور بیش از پیش گسترش یابد. ان شاءالله.
 

به نظر می رسد دنیا در حال عبور از راست افراطی و حرکت به سمت تعادل است، در انتخابات اخیر هلند و ایرلند شاهد افول راست افراطی بودیم و رای مردم به سه شهردار مسلمان در آمریکا هم نشانه ای از عبور مردم از اسلام هراسی است.
به پیش بینی من در انتخابات آینده اروپا شکست اغلب رهبران این کشورها را شاهد خواهیم بود و احزاب میانه و چپ در انگلیس، ایتالیا و آلمان برنده انتخابات خواهند شد.

و اما آمریکا…

بالاخره بعد از ۴۰ روز تعطیلی دولت فدرال و بیکار شدن بیش از ۸۰۰ هزار نفر و عدم پرداخت حقوق ۱/۷۰۰ هزار نفر، توافق دموکرات ها با لایحه استقراض دولت ترامپ را شاهد بودیم، البته دموکرات ها موفق شدند امتیازاتی در زمینه بیمه درمانی اوباما و سایر موارد دریافت کنند.

بازگشایی دولت فدرال باعث شد قیمت نفت بیش از ۲ درصد صعود کند و وارد کانال ۶۵ دلار گردد، شرکت رهیابی کپلر اخیرا گزارشی درمورد مازاد نفت موجود روی تانکرها را منتشر کرده است. براساس این گزارش، سهم ایران فقط ۱۹درصد بوده است که بر کاهش ذخایر نفت روی آب ایران دلالت دارد، همزمان گزارش شده است که صادرات نفت ایران به چین در اکتبر به ۱.۷۵۰ هزار بشکه رسیده است.

این آمار نشانه شکست کامل تحریم های آمریکا و سازمان ملل است.

اگرچه در ادامه رویترز مدعی شد که تخفیف نفت ایران به ده دلار افزایش یافته است که با توجه به شرایط فعلی بازار نفت (مازاد عرضه) و سرازیر شدن نفت تحریمی روسیه و ونزوئلا به بازار چین، این درصد تخفیف واقعی به نظر می رسد.

ب: رویدادهای داخلی:

دو حادثه ناگوار افکار عمومی را جریحه دار کرد، خود سوزی یک دست فروش در اهواز که منجر به فوت وی شد با واکنش رئیس جمهور و مردم اهواز مواجه شد و به استعفای شهردار و فرماندار اهواز منجر گردید، در شرایط فعلی این قبیل اتفاقات می تواند جرقه ای برای شکل گیری آشوب و اعتراض باشد. ضروری ست که مقامات شهری، نظامی و امنیتی در برخورد با مردم و ارباب رجوع نهایت ادب و احترام را رعایت کنند و فضای داخلی را متشنج نکنند.

مورد دوم، خودکشی یک خبرنگار باسابقه و تحلیلگر شناخته شده سیاسی بود که به پایان خط رسیده بود. مرگ خودخواسته فواد شمس نیز اصحاب رسانه را در حیرت و ماتم فرو برد.

رئیس جمهور پس از موج انتقادات درباره اوضاع اقتصادی و عملکرد دولت در مجلس حضور یافت و ضمن پذیرش اشنباهاتی که متوجه ایشان است؛ عنوان کرد که همه کَناهان هم متوجه من نیست، سازمان ها و ارگان هاى دیگر نیز باید قصور خود را بپذیرند.

پزشکیان ریشه تورم را کسری بودجه دولت دانست و دولت و مجلس را مقصر گرانی ها قلمداد کرد و بر اراده خود برای ارائه بودجه بدون کسری به مجلس تاکید کرد.

من در همین روزنوشت ها و برای چندمین بار یادآور می شوم که راه رهایی از گرداب کسری بودجه، قطع بودجه ارگان های ناکارامد و نهادهای بی خاصیت است، اگر پزشکیان موفق شود نظام بودجه را در کشور اصلاح کند؛ یک جراحی بزرگ اقتصادی اتفاق افتاده است که نه تنها آورده اقتصادی فراوان خواهد داشت؛ بلکه منابع مالی جریانات تندرو را نیز با کاهش شدید مواجه خواهد کرد.

ج: بریده ای از روایت های کسب و کار و کلاب هاوس : 

دو روز اول هفته تهران نبودم و دوشنبه به تهران بازگشتم، پیگیر استعلام یک سند پرداخت از معاونت بین الملل وزارت نفت برای ارائه به دادسرا بودم، متاسفانه در بایگانی شرکت نفت فقط برای ده سال ایمیل ها ذخیره می شود وچون این سند مربوط به سال ۲۰۱۴ بود به نتیجه نرسیدیم. بنابراین مجددا از امور بین الملل شرکت نفت درباره دریافت این سند استعلام کردم که بالاخره در روز چهارشنبه دریافت آن تایید شد و نگرانی من کاهش یافت.
این هفته به دعوت روزنامه ایران یک میزگرد مجازی با دکتر فرشاد فاطمی استاد برجسته دانشگاه شریف با موضوع ” دور برگردان خصوصی سازی” داشتم و داستان خصوصی سازی را مرور کردیم و دلایل عدم موفقیت خصوصی سازی را تشریح کردیم. سرکار خانم ندیمی که از افراد باسابقه حوزه کسب و کار است؛ مجری این میزگرد بود. به نظر من در این میزگرد همه ابعاد این پروژه تشریح شد و. اشکالات قانونی-اجرایی آن و نقش سهام عدالت در انحراف خصوصی سازی تشریح شد.
جلسه مفصلی با نمایندگان دوست چینی ام داشتم که اصرار بر ثبت شرکت مشترک در عمان براى کار مشترک با ایران دارد.
با ابنکه عراق درگیر انتخابات بود اما من همچنان پروژه خرید سولفور از عراق برای خریداران آسیایی را پیگیری کردم واطلاعات لازم را جمع آوری کردم و با فروشنده اصلی گوگرد در عراق ارتباط برقرار کردم.

فضای کلاب هاوس عمدتا بر حال وهوای مسائل داخلی متمرکز بود، انتقاد به دولت پزشکیان و به ویژه وزیر خارجه به شدت بالاست، انتصاب یک چهره اصولگرا به معاونت راهبردی انرژی بهانه لازم را به دست منتقدین داده است که دولت را در تسخیر اصولگرایان قلمداد کنند.

منتقدان، اقدامات دولت در حذف خالص سازی، رفع فیلترینگ، بازگشت دانشجویان، اساتید و هنرمندان ممنوع الکار به عرصه فعالیت و کار را نادیده می گیرند. اصرار دولت بر عدم دخالت در سبک زندگی مردم و حتی تصویب عضویت ایران در اف ای تی اف با تلاش مجمع تشخیص مصلحت اقداماتی شایان توجه است که وزنی به آنها داده نمی شود.

آنها فراموش کرد ه اند که رای به آقای پزشکیان صرفا «نه» به حضور جلیلی بود و هیچ کس پزشکیان را رئیس جمهور ایده آال نمی دانست.

به قول فرید مدرسی ما رای دادیم که وضع بدتر از این که هست، نشود، فساد چای دبش تکرار نشود، دولت علیه اکثریت نباشد. دانشجو و هنرمند محروم و ستاره دار نشوند، تنش در روابط خارجی کاهش یابد و دعوای مردم با حاکمیت افزون نگردد. واقعیت این است که ما با نگاه سلبی رای دادیم و باید ضمن مطالبه گری به دولت کمک کنیم تا بتواند به وعده های خود عمل کند.

و در پایان به قول حضرت مولانا با «کریمان کارها دشوار نیست.»