◄ آمار و علت ترکیدن لاستیک هواپیما های تجاری/ ترکیدگی سالانه 200 تا 300 تایر

ترکیدن تایر هواپیما (Tire Burst) یکی از حوادث نادر اما خطرناک در صنعت هوانوردی است که معمولاً در حین فرود، تاکسی کردن یا برخاستن رخ می دهد. در برخی موارد، این اتفاق ممکن است منجر به آتشسوزی، آسیب به بدنه یا حتی خارج شدن هواپیما از باند شود.

 آمار ترکیدن تایر هواپیما

- بر اساس گزارش سازمان هواپیمایی کشوری آمریکا (FAA)، سالانه حدود 200 تا 300 مورد ترکیدگی تایر در هواپیماهای تجاری گزارش می شود.

- بیشتر این حوادث در هواپیماهای مسافربری بزرگ مانند بوئینگ 737 و ایرباس A320 رخ میدهد.

- حدود 60 درصد از ترکیدگی های تایر در حین فرود اتفاق می افتد.

- تنها 1 درصد از این موارد منجر به حوادث جدی مانند آتش سوزی یا آسیب ساختاری می شود.

علل اصلی ترکیدن لاستیک هواپیما

1. فرود سخت (Hard Landing)  

   - اگر خلبان با سرعت یا زاویه نامناسب فرود آید، فشار شدیدی به تایرها وارد شده و ممکن است منفجر شوند.

2. ترمزگیری شدید (Overbraking)  

   - استفاده بیش از حد از ترمزها (بهویژه در باندهای خیس یا یخ زده) باعث گرم شدن بیش از حد تایر و ترکیدگی می شود.

3. فرسودگی یا آسیب تایر (Wear and Tear)  

   - تایرهای هواپیما باید پس از 150 تا 200 فرود بررسی و تعویض شوند. استفاده بیش از حد از آنها خطر ترکیدگی را افزایش می دهد.

4. برخورد با اجسام خارجی (FOD - Foreign Object Debris)  

   - وجود اشیاء تیز مانند فلزات یا سنگ روی باند می تواند به تایر آسیب بزند.

5. فشار نامناسب باد تایر (Underinflation/Overinflation)  

   - فشار کم باد تایر باعث گرم شدن بیش از حد و ترکیدگی می شود، در حالی که فشار زیاد نیز خطر پارگی را افزایش می دهد.

6. بارگذاری بیش از حد (Overweight Landing)  

   - اگر هواپیما بیش از حد مجاز وزن داشته باشد، فشار روی تایرها افزایش یافته و احتمال ترکیدگی بیشتر می شود.

 اقدامات ایمنی برای جلوگیری از ترکیدگی تایر

- بررسی مداوم تایرها قبل از پرواز (از نظر ترک، فرسودگی و فشار باد).  

- استفاده از سیستم های ضدقفل ترمز (Anti-skid) برای جلوگیری از قفل چرخ ها.  

- آموزش خلبانان برای فرود نرم و مدیریت صحیح ترمزها.  

اگر ترکیدگی تایر در حین فرود رخ دهد، خدمه پرواز معمولاً از چک لیست اضطراری استفاده کرده و در صورت نیاز، آتشنشانی فرودگاه را در حالت آماده باش قرار می دهند.

بر اساس گزارش های FAA (سازمان هوانوردی فدرال آمریکا) و NTSB (هیئت ملی ایمنی حمل و نقل آمریکا)، حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از ترکیدگی های تایر هواپیماها به دلیل فرسودگی (Wear and Tear) یا استفاده بیش از حد از تایرها رخ می دهد.  

 جزئیات آمار مربوط به فرسودگی تایر (Wear and Tear)

- حدود ۲۵ درصد از ترکیدگی های تایر در هواپیماهای تجاری ناشی از فرسودگی یا آسیب های تجمعی است.  

- تایرهای هواپیما معمولاً پس از ۱۵۰ تا ۲۰۰ فرود نیاز به تعویض دارند، اما در برخی موارد، به دلیل عدم بازرسی دقیق، تایرهای فرسوده همچنان استفاده می شوند.  

- ترک های سطحی (Tread Separation) و پارگی های جانبی (Sidewall Damage) از شایع ترین مشکلات ناشی از فرسودگی هستند.  

 چرا فرسودگی تایر منجر به ترکیدگی می شود؟

1. کاهش ضخامت آج تایر → افزایش احتمال پارگی در اثر فشار فرود.  

2. ترک های ریز (Micro-cracks) → این ترک ها در اثر حرارت و فشار گسترش یافته و باعث ترکیدگی ناگهانی می شوند.  

3. تغییرات دمایی شدید (پرواز در ارتفاع بالا و فرود روی باند داغ) → تسریع فرسودگی.  

راه های کاهش خطر ترکیدگی ناشی از فرسودگی

✔ بازرسی منظم تایرها (قبل و بعد از هر پرواز).  

✔ تعویض به موقع تایرها (بر اساس دستورالعمل های سازنده).  

✔ استفاده از فناوری های نظارتی مانند سنسورهای فشار باد تایر (TPMS).