ارتقای عدالت مالیاتی، نیازی که باید مورد توجه قرار گیرد

 کیومرث کرمانشاهی:  بر اساس تعریف سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، مالیات پرداختی است الزامی و بدون بازگشت که به شخص، موسسه، دارایی و غیره تعلق گیرد.

مالیات وجوهی است که دولت باید برای تأمین هزینه های عمومی از اشخاص برپایه قانون اخذ می نماید.

در این میان عدالت مالیاتی به عنوان یکی از اصلی ترین شاخصه های یک نظام مالیاتی کارآمد و مطلوب محسوب می گردد.

- ⁠لزوم ارتقای عدالت در مالیات ستانی از نکاتی است که لازم است مورد توجه دستگاه های نظارتی واقع شود چرا که دولت مکلف است با توجه به قانون برنامه های توسعه ای و بودجه سالانه سهم مالیات را در درآمدها بالا  ببرد.

- متأسفانه غول های اقتصادی کشور اعم از بنیادها و نهادهای وابسته، سازمان ها و شرکت های بزرگ دولتی، عملکرد مالی غیرشفاف دارند و بعضا یا مالیات نمی دهند یا دو دفتری امور حسابداری و حساب سازی خود را جهت عدم پرداخت مالیات کمتر تنظیم و به سازمان امور مالیاتی ارائه می دهند و یا از مشاورین حقوقی مالیاتی آشنا به قوانین برای فرار مالیاتی مشاوره و راهکار می گیرند.

- اما در مقابل مالیات قشر حقوق بگیر و آسیب پذیر بدون آگاهی کامل از ضوابط مالیاتی و اخذ هر گونه مشاوره، قبل از دریافت حقوق خود، مالیات کامل را پرداخت می نمایند.

- جهت اجرای عدالت مالیاتی؛ شفاف سازی، اطلاع رسانی، تمرکز از دریافت مالیات بیشتر از پُر درآمدها، تخصیص معافیت مالیاتی بیشتر به قشر آسیب پذیر الزامی است.

تحقق عدالت و نظام مالیاتی مترقی و عادلانه آن نظامی است که اخذ مالیات و نرخ آن از یک سو و نوع مالیات و محل مصرف آن از سوی دیگر، چه در رویه اخذ مالیات ها و چه در مواردی مانند فرار مالیاتی، فساد و رشوه گیری وجود نداشته باشد و بر اساس معیارهای عادلانه صورت گیرد.

مادامی که مالیات عادلانه نباشد، فرار از پرداخت آن نیز لزوما غیراخلاقی نیست.

در این رابطه انجمن حسابداران رسمی آمریکا در سال ۲۰۰۷ در بیانیه ای «اصول راهنمایی برای عدالت و انصاف مالیاتی»، را در هفت بُعد برای عدالت مالیاتی تعریف کرده است:

ابعادِ مبادله ای؛ فرآیندی؛ افقی؛ عمودی؛ مرتبط با زمان؛ درون گروهی؛ و انطباقی.

یکی از ابعاد مهم عدالت مالیاتی افقی است که بیان می کند مالیات دهندگان با سود برابر باید مالیات برابری پرداخت کنند.

چنانچه این ابعاد همه جانبه با عزم ملی، شفافیت و اطلاع رسانی دقیق در مورد نحوه دریافت و هزینه کرد در دستور کار قرار گیرد، می توان به حرکت به سمت نظام پایدار توسعه ای و عدالت مالیاتی امیدوار بود.