◄ خلاصه گزارش سهم حمل و نقل ریلی در کشورهای OECD (۲۰۲۱-۲۰۰۷)
بررسی داده های سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) دربازه زمانی ۲۰۰۷ تا ۲۰۲۱ نشان می دهد که علیرغم رشد کلی حجم حمل و نقل ریلی در سطح جهان، سهم این شیوه در جابجایی بار و مسافر و همچنین سهم آن از سرمایه گذاری های زیرساختی در بسیاری از کشورها روندی نزولی داشته و جاده ها جایگاه غالب تری یافته اند.

عباس قربانعلی بیک: اتحادیه بین المللی راه آهن ها (UIC) گزارش (The modal share of rail in inland transport and infrastructure investment) را منتشرنمود که خلاصه آن چنین است: بررسی داده های سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) دربازه زمانی ۲۰۰۷ تا ۲۰۲۱ نشان می دهد که علیرغم رشد کلی حجم حمل و نقل ریلی در سطح جهان، سهم این شیوه در جابجایی بار و مسافر و همچنین سهم آن از سرمایه گذاری های زیرساختی در بسیاری از کشورها روندی نزولی داشته و جاده ها جایگاه غالب تری یافته اند.
این مطالعه با تمرکز بر داده های حمل و نقل ریلی وجاده ای و باحذف سایر شیوه های حمل و نقل بدلیل کمبود داده های قابل استناد انجام شده است.
در بخش حمل و نقل بار، میانگین سهم راه آهن در کشورهای اتحادیه اروپا حدود ۱۹ درصد بوده که از ۲۰ درصد در سال ۲۰۱۶ به ۱۷ تا ۱۸ درصد در سال های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ کاهش یافته است و در کشورهای روسیه، بلاروس، اوکراین و گرجستان، که بیش از ۶۰ درصد حمل و نقل بار از طریق ریلی انجام می شود هم روند کلی کاهشی بوده به جز روسیه که سهم بار ریلی ۹۰ درصد ثابت بوده است.
در آمریکای شمالی سهم راه آهن حدود ۴۶ درصد بود که پس از سال ۲۰۱۶ به ۴۲ درصد کاهش یافت. این در حالی است که چین و هند کاهش شدیدی را در سهم حمل و نقل ریلی تجربه کردند، به طوری که سهم راه آهن در چین از ۶۸ درصد به ۳۴ درصد و در هند از ۳۶ درصد به ۲۱ درصد رسید.
در مقابل، استرالیا رشد قابل توجهی از ۵۴ درصد به ۶۶ درصد را ثبت کرد. میانگین جهانی سهم راه آهن در حمل و نقل بار از ۵۱ درصد به ۴۰ درصد کاهش یافت که عمدتاً ناشی از رشد سریعتر حمل و نقل جاده ای به ویژه در چین و هند بود.
در بخش حمل و نقل مسافر، سهم راه آهن در اتحادیه اروپا حدود ۸ درصد بود که در دوران همه گیری کووید-۱۹ به ۶ درصد کاهش یافت. روسیه کاهش مداوم سهم ریلی را تجربه کرد، در حالی که در آمریکای شمالی سهم راه آهن کمتر از ۱ درصد بود.
هند نیز کاهش چشمگیری از ۱۷ درصد به کمتر از ۶ درصد را شاهد بود. ژاپن، کره جنوبی و استرالیا تا سال ۲۰۱۹ روند مثبتی داشتند، اما همه گیری باعث کاهش سهم ریلی در این کشورها شد.
میانگین جهانی سهم راه آهن در حمل و نقل مسافر حدود ۸ درصد بود که تا سال ۲۰۲۱ به ۶ درصد کاهش یافت. در زمینه سرمایه گذاری های زیرساختی، سرمایه گذاری در بخش ریلی تا سال ۲۰۱۰ رشد کرد، سپس روند کندتری گرفت و پس از سال ۲۰۱۵ تقریباً ثابت ماند و در حدود ۲۰۰ میلیارد یورو درسال تثبیت شد.
در مقابل، سرمایه گذاری دربخش جاده ای رشد سریعتری را تجربه کرد. سهم ریلی از کل سرمایه گذاری های حمل و نقلی از ۲۶ درصد در سال ۲۰۰۷ به ۳۱ درصد در سال ۲۰۱۰ رسید، اما تا سال ۲۰۲۱ به ۱۹ درصد کاهش یافت.
در اتحادیه اروپا سهم سرمایه گذاری ریلی به ۴۶ درصد در سال ۲۰۲۱ رسید که رشد قابل توجهی به ویژه در کشورهای اسلوونی، دانمارک، فرانسه و پرتغال نشان میداد. در آمریکای شمالی میانگین سهم ریلی ۱۲ درصد بود که در سال ۲۰۲۰ به ۱۰ درصد کاهش یافت. چین و هند کاهش سهم ریلی را تجربه کردند.
در حالی که استرالیا و ژاپن افزایش سرمایه گذاری در این بخش را شاهد بودند. در مجموع، یافته های این مطالعه حاکی از آن است که حمل و نقل ریلی در بسیاری از مناطق جهان با کاهش سهم بازار در حمل و نقل بارومسافر و همچنین کاهش سهم از سرمایه گذاری های زیرساختی مواجه شده است.
با این حال، برخی کشورها مانند استرالیا و اعضای اتحادیه اروپا توانسته اند رشد مثبتی در بخش ریلی ایجاد کنند. این روندها نشان دهنده نیاز به سیاست گذاری های هوشمندانه تر و سرمایه گذاری های هدفمند برای تقویت جایگاه حمل و نقل ریلی در برابر رقابت جاده ای است.
قابل ذکر اینکه: استرالیا با تکیه بر صنایع معدنی، شبکه ریلی خود را برای حمل بارهای حجیم و سنگین بهینه کرده و خطوط ریلی اختصاصی معادن نقش کلیدی در این موفقیت داشته اند. پروژه هایی مانند Inland Rail (خط 1600 کیلومتری ملبورن به بریزبان) هزینه وزمان را کاهش داده و دولت با معافیت های مالیاتی، انگیزه های سرمایه گذاری در بخش ریلی را تقویت نموده است.
برای تحقق اهداف تعیین شده قانون مدیریت سوخت (سهم 30 درصد بار و 18 درصد مسافر) که در سه برنامه گذشته ناموفق بوده و تحقق هدف مذکور در برنامه هفتم باید ضمن آسیب شناسی قانون مدیریت سوخت (تین 278527)، به بررسی و تحلیل تجربیات کشورهای عضو (OECD) و موارد مشابه مانند اروپا (تین 263119)، هند (تین 273657) ... نیز بپردازیم و موارد با موفقیت بالا مانند استرالیا (تین 275466) ... را مورد توجه قرار دهیم و زمینه مشارکت بخش خصوصی در زیرساخت ریلی را فراهم نماییم (تین 295639).