◄ رکورد حمل و نقل بار و مسافر ریلی در سال 1397 و هدف 54 میلیون تن بار
لازم است همزمان با شروع برقی کردن خطوط ریلی پرترافیک، با سه اقدام فوری احتمال تحقق هدف حمل 54 میلیون تن بار را بالا ببریم.
بالاترین جابجایی بار و مسافر بر اساس آماری که راه آهن از 1317 تا 1399 منتشر نموده در سال های اخیر بدین شرح بوده است:
سال 1397 با 583 لوکوموتیو گرم از 928 دستگاه، بار 50.5 میلیون تن و 35 میلیارد تن کیلومتر با سیر متوسط 691 کیلومتر و 28.1 میلیون مسافر و 15.2 میلیارد نفر کیلومتر با سیر متوسط 542 کیلومتر با مجموع 50.1 واحدحمل (تن کیلومتر+نفر کیلومتر).
سال 1395 با 556 لوکوموتیو گرم از 915 دستگاه، بار 40.3 میلیون تن و 27.2 میلیارد تن کیلومتر با سیر متوسط 676 کیلومتر و 23 میلیون مسافر و 13 میلیارد نفر کیلومتر با سیر متوسط 563 کیلومتر با مجموع 40.2 واحد حمل (تن کیلومتر+نفر کیلومتر).
(توجه: رشد تن کیلومتر سال 97 نسبت به 95 حدود 29 درصد با متوسط سالانه 13 درصد، فقط در نیمه اول دهه هفتاد سابقه داشته است).
در آمار، جابجایی بار 99 که در دوران کرونا بوده حدود 3 درصد بیشتر از 97 بود و در مقابل مسافر 66 درصد کاهش داشته که بیشتر مربوط به عملکرد بخش حومه بود، به دلیل سهم عمده قطارهای خودکشش که نیاز به لوکوموتیو ندارند، فرصت بهتری برای بار فراهم شد.
(سال 1399 با 537 لوکوموتیو گرم از 954 دستگاه، بار 50.6 میلیون تن و 36 میلیارد تن کیلومتر با سیر متوسط 711 کیلومتر و 11.1 میلیون مسافر و 5.2 میلیارد نفرکیلومتر با سیرمتوسط 47 کیلومتر با مجموع 40.1 واحدحمل (تن کیلومتر+نفرکیلومتر)).
طبق کتابچه آماری راه آهن در سال 1403 مجموع بار برابر 40.6 میلیون تن و جابجایی 28.7 میلیارد تن کیلومتر با سیر 707 کیلومتر و مجموع مسافر بین شهری و حومه 30.1 میلیون نفر و جابجایی 15.4 میلیارد نفر کیلومتر و سیر 512 کیلومتر بوده است.
در سال 1403 متوسط تعداد لوکوموتیو گرم 524 دستگاه بوده با حداقل 489 دستگاه در مردادماه و 573 در اسفندماه از تعداد کل 1011 در فروردین تا 1033 دستگاه در اسفند که نشان دهنده افزایش 22 دستگاه لوکوموتیو در طول سال 1403 می باشد.
بر اساس گزارش وزارت راه (تین 300567) در بخش عملکرد حمل و نقل ریلی، آمار ۱۱ ماهه سال ۱۴۰۳ نشان دهنده جابه جایی ۲۸ میلیون نفر مسافر است که نسبت به سال گذشته ۳ درصد کاهش داشته است و در حمل بار، حجم بار جابه جا شده به ۳۷.۴ میلیون تن رسید که ۶ درصد کمتر از مدت مشابه سال گذشته بود (برآورد بار 1403 حدود 41 میلیون تن و 31 میلیون مسافر).
براساس آمار UIC2024 کل بار جهان 9087 میلیون تن و جابجایی آن 9813 میلیارد تن کیلومتر با سیر متوسط 1080 کیلومتر و مسافر 24716 میلیون و جابجایی 2909 میلیارد نفرکیلومتر با سیر متوسط 118 کیلومتر بوده است، و بار راه آهن ایران در همین آمار 44.4 میلیون تن و جابجایی 30.2 میلیارد تن کیلومتر با سیر متوسط 680 کیلومتر و مسافر 29.7 میلیون و جابجایی 15.9 میلیارد نفر کیلومتر با سیر متوسط 535 کیلومتر بوده است. بدین ترتیب نسبت جابجایی بار و مسافر راه آهن ما به 1 درصد جهان (با توجه به نسبت مساحت و جمعیت ایران به جهان)، حدود 31 درصد بار و 55 درصد مسافر ریلی در شرایط همتراز جهانی بود. طبق این آمار برای تحقق سهم 30 درصد (قانون مدیریت سوخت 86 و برنامه هفتم) و با فرض سهم بار محقق شده 8 درصد در گزارش خانم وزیر به کمیسیون عمران باید تناژ بار به 162 میلیون تن و جابجایی به 113 میلیارد تن کیلومتر می رسید (آمار ایران 2022 و برخی 2023).
به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی (14040310)، سی و پنجمین اجلاس مجمع منطقه ای راه آهن های خاورمیانه (UIC RAME) با حضور مدیران عامل راه آهن های ایران، ترکیه، افغانستان و عراق به همراه هیئت های همراه چهارشنبه ۷ خردادماه در ساختمان شهدای راه آهن برگزار شد. مدیرعامل راه آهن جمهوری اسلامی ایران گفت: مصمم هستیم تا پایان امسال، ۵۴ میلیون تن بار را با شبکه ریلی جابه جا کنیم که حدود ۸ میلیون تن از این میزان، به بارهای صادراتی، وارداتی و ترانزیتی اختصاص دارد.
با هدفگذاری 54 میلیون تن که 33 درصد بیشتر از بار سال 1403 است (افزایش سهم 2 درصد )، با فرض سیر متوسط 680 کیلومتری بار و لوکوموتیو یکسان و ثابت مسافر و مانور، باید بیش از 400 دستگاه لوکوموتیو گرم (یا بیش از 500 لوکوموتیو معادل) در اختیار بخش بار باشد که در فروردین شاهد نزدیک شدن به این تعداد بودیم ولی با کاهش حدود 80 لوکوموتیو معادل در ماه های اخیر شرایط نگران کننده شده و لازم است همزمان با شروع برقی کردن خطوط پرترافیک، با 3 اقدام فوری احتمال تحقق هدف 54 میلیون تن بار را بالا ببریم: 1) کاهش خرابی (تین 289781)، 2) افزایش بهره وری (تین 266791)، 3) افزایش سرعت تعمیرات (تین 290866).
