◄ مصرف گازوئیل در حمل و نقل ریلی بار ایران، یک ششم جاده است

الف) تن کیلومتر بار حمل شده توسط جاده در سال 1402: 293 میلیارد تن کیلومتر [i]

مصرف گازوئیل در حمل و نقل بار جاده ای برون شهری : 60 میلیون لیتر در روز  ( 22 میلیارد لیتر در سال) [ii]

محاسبه: مصرف گازوئیل به ازای هر تن کیلومتر بار حمل شده در جاده : 0.075 لیتر 

ب) تن کیلومتر بار حمل شده توسط ریل در سال 1402: 29 میلیارد تن کیلومتر [iii]

مصرف گازوئیل در حمل و نقل ریلی : 500 میلیون لیتر در سال[iv] .

اگر 70 درصد این گازوئیل صرف حمل بار شده باشد ، مصرف گازوئیل در حمل و نقل ریلی بار 350 میلیون لیتر در سال به دست می آید

محاسبه : مصرف گازوئیل به ازای هر تن کیلومتر بار حمل شده توسط ریل : 0.012 لیتر 

نتیجه 1: سهم ریل در حمل بار زمینی در سال 1402 ، 9 درصد است.

نتیجه 2: مصرف گازوئیل به ازای هر تن کیلومتر بار حمل شده توسط جاده  6 برابر ریل است.

نتیجه 3: در شرایط امروز، به ازای آوردن هر تن کیلومتر بار از جاده به ریل 0.063 لیتر ( 63 سی سی) گازوئیل صرفه جوئی می کنیم.

اگر قیمت هر لیتر گازوئیل را 600 تومان در نظر بگیریم، میزان این صرفه جوئی بیش از 38 تومان بر هر تن کیلومتر به دست می آید. اما اگر متوسط قیمت بین المللی هر لیتر گازوئیل را  50 سنت دلار و قیمت هر دلار را 60.000 تومان در نظر بگیریم ، این صرفه جوئی به نزدیک 1880 تومان بر هر تن کیلومتر بالغ می شود.

نکته این است که همه بارها ریل پسند نیستند و شاید در قدم اول با فراهم کردن تمهیدات بسیار بتوان 10 درصد از بار فعلی جاده ، معادل 29 میلیارد تن کیلومتر ، را به ریل منتقل کرد[v]. در این حالت ، صرفه جویی حاصل از انتقال این میزان بار از جاده به ریل با گازوئیل 600 تومانی به 1100 میلیارد تومان در سال می رسد.قیمت تمام شده هر لیتر گازوئیل اما برای کشور  1880 تومان است. با این قیمت واقعی ، میزان صرفه جوئی به 55 هزار میلیارد تومان می رسد.اختلاف این دو عدد ( 54 هزار میلیارد تومان/ 900 میلیون دلار در سال ) بخشی از یارانه ایست که به حمل بار داده می شود.این یارانه نزدیک به 7 درصد از کسر بودجه 794 هزار میلیارد تومانی دولت در سال 1401 [vi] است.

جمع بندی و نتیجه گیری : امروز، مصرف گازوئیل در حمل و نقل ریلی بار زمینی ایران، یک ششم جاده است.

مراجع و پاورقی ها