نخستین پروژه آزادراهی کشور با سرمایه خارجی کلید خورد
سهمخواهی جادههای ایران از سرمایهگذاری خارجی
تین نیوز | حملونقل هوایی و ریلی این روزها مرکز توجه خارجیها هستند تا با توجه به فضای مناسب بعد از برجام، نهتنها بازاری برای محصولات و خدمات این کشورها باشند بلکه از ظرفیتهای سرمایهگذاری در این بخشها نیز استفاده شود اما سهم حملونقل جادهای در این میان تنها یک پروژه است که شاید بتواند راهگشای این مسیر باشد.
حملونقل، سهم ۷درصدی از تولید ناخالص داخلی ایران دارد و در این میان، نقش ۸۵درصدی حملونقل جادهای در ایجاد این ارزشافزوده قابلتامل است. حملونقل جادهای این نقش را مدیون وجود بیش از ۲۲۰ هزار کیلومتر آزادراه و بزرگراه کشور است که در کنار ۱۲ هزار کیلومتر راه ریلی ایران، ظرفیت ترانزیت بیش از ۳۰ میلیون تن کالا را ایجاد کرده است.
با وجود همه این ویژگیها، به نظر میرسد از این ظرفیت مهم برای جذب سرمایهگذاری خارجی، چه در بخش زیرساخت و چه در بخش ناوگان غفلت شده است. برای درک بزرگی این غفلت بد نیست نگاهی به موقعیت ایران در نقشه منطقه بیندازیم تا به یاد بیاوریم که بسیاری از کریدورهای مهم ترانزیتی منطقهای و بینالمللی از جمله کریدور حملونقل بینالمللی شمال ـ جنوب، کریدور اروپا ـ قفقاز ـ آسیا (تراسیکا) و کریدور بینالمللی ترانزیت شرق ـ غرب از ایران میگذرد. این موقعیت نقش ویژهای به ایران در ایجاد ارتباط ترانزیتی بین اروپا، خاورمیانه، آسیای مرکزی و چین داده است.
اگرچه به گفته مسئولان، سیاست ایران در بخش حملونقل جادهای بینالمللی، تعامل با سایر کشورها برای استفاده از این موقعیت ویژه است اما آنطور که معاون برنامهریزی و اقتصاد حملونقل وزیر راه و شهرسازی میگوید، هنوز در زمینه جذب سرمایهگذاری خارجی در این حوزه آنطور که شایسته است، موفق نبودهایم.
به گفته امیر امینی، ایران هاب سرویسهای ترابری بینالمللی در منطقه آسیاست و در این زمینه آمادگی هرگونه همکاری با سایر کشورها را دارد. از سوی دیگر خارجیها نیز علاقهمند به سرمایهگذاری در حملونقل جادهای ایران هستند اما موانعی در راه این همکاری مشترک وجود دارد.
امینی توضیح میدهد که هنوز سیاستگذاری جامع و دقیقی در طرح جامع حملونقل ایران در زمینه توسعه سرمایهگذاری خارجی در زمینه حملونقل جادهای بهویژه در بخش ناوگان دیده نشده است. وی میافزاید: تلاش ما این است که در ادامه انتشار طرح جامع حملونقل، سیاستگذاری کلان و ارائه شرح خدمات را برای انجام پروژههای مشترک مالی در حوزههای مختلف حملونقل از جمله توسعه ترانزیت و توسعه ناوگان ترانزیت داشته باشیم.
به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، حدود ۴۴۰هزار کامیون و کِشندهای که در ناوگان جادهای کشور فعالیت میکند، همواره نیمی از مسیر را خالی طی میکنند که علت این امر را باید در فردمحور بودن حملونقل جادهای دانست. در این حوزه افراد به تنهایی محور تصمیم و عمل هستند و این یکی از مشکلات حملونقل جادهای ایران است که نشاندهنده ضعف سیاستگذاری در این بخش است و به تعامل بینالمللی کشور در حوزه جادهای نیز آسیب رسانده است.
از سوی دیگر معاون وزیر راه و شهرسازی به معضل نبود شرکتهای بزرگ لجستیک و ترانزیت بینالمللی در ایران بهعنوان آسیبی برای تعامل خارجی در این بخش اشاره میکند و معتقد است همین مسائل از جاذبه سرمایهگذاری خارجی در حملونقل جادهای ایران کاسته است.
آنطور که امینی میگوید، حملونقل جادهای در همه دنیا جذابترین سیستم حملونقل است اما دولتها تلاش میکنند به دلیل مزایای ریل، سیستم حملونقل را بر این شیوه متمرکز کنند. با این حال به دلیل آزادی عمل موجود در حملونقل جادهای، این شیوه محبوبیت بالایی در جهان دارد بنابراین ایران باید سرمایهگذاری خارجی خود را در این زمینه توسعه دهد؛ این سرمایهگذاری باید در بخشهای مختلف مانند توسعه ناوگان، ساخت مجتمعهای خدماتی رفاهی و ساخت راه باشد.
نخستین قرارداد آزادراهی با مشارکت مالی خارجی
در حال حاضر بیش از ۵۰ میلیارد دلار پروژه زیربنایی در زمینه راه و راهآهن با بیش از ۴۰ هزار کیلومتر طول در ایران در حال اجراست که سهم جادهها در این میان تنها به یک پروژه محدود میشود که به تازگی قرارداد آن نهایی شده است و مسئولان امیدوارند بتواند سرآغازی برای تعامل بیشتر با خارجیها در زمینه تامین مالی پروژههای جادهای ایران باشد. آزادراه تبریز ـ مرند ـ بازرگان، نخستین پروژه حملونقل جادهای است که با مشارکت مالی خارجی ساخته خواهد شد.
در آخرین روزهای اردیبهشت امسال، عملیات مطالعاتی و اجرایی این آزادراه ۲۵۳ کیلومتری با دستور رییس جمهوری آغاز شد. قرار است شرکت ترکیهای «برگید» ۲/۱میلیارد دلار در این پروژه سرمایهگذاری داشته باشد. براساس اطلاعات ارائه شده از سوی مسئولان، ۳۵درصد منابع مالی این آزادراه از سوی دولت و ۶۵درصد از سوی شریک تُرک تامین خواهد شد.
به گفته معاون برنامهریزی و اقتصاد حملونقل وزیر راه و شهرسازی، برای اجرا و بهرهبرداری از این آزادراه در مجموع ۲۳سال زمان درنظر گرفته شده است. این پروژه در مدت ۵ سال (۶ ماه مطالعه و ۴ سال و نیم فاز عملیاتی) احداث میشود و زمان بهرهبرداری طرف ترک از این پروژه، ۱۸ سال درنظر گرفته شده است. این پروژه، مسیر آزادراه مشهد به تهران، تهران به تبریز و تبریز به ترکیه را به کوتاهترین و بهترین مسیر برای آزادراه سراسری کریدور بینالمللی شرق ـ غرب و شبکه بزرگراهی آسیا تبدیل میکند.
کاهش مصرف سوخت، تکمیل شبکه ترانزیتی کشور و اتصال آن به مرز ترکیه و کشورهای اروپایی، کاهش زمان سفر، افزایش ایمنی و کاهش تولید گازهای گلخانهای ازجمله مزایای اولیه این طرح است. این آزادراه یکی از راههای مهم برای احیای جاده ابریشم و ارتباط ایران با اروپا خواهد بود.
ایران آمادگی جذب سالانه ۲۰ تا ۲۵میلیارد دلار سرمایهگذاری خارجی دارد که بخشی از این سرمایهگذاری باید در حوزه حملونقل جادهای جذب شود. طرح احداث ۱۶هزار کیلومتر شبکه بزرگراهی بین پایانههای مرزی ایران از جمله این بخشهاست که ارتباط مرزی ایران با کشورهای همسایه را تسهیل میکند و ترانزیت را آسان، سریع و کم هزینه خواهد کرد و فرصتی مناسب برای توسعه این روابط به نظر میرسد. ایران نیز بارها اعلام کرده است که در این زمینه آماده استفاده از توان فنی و اقتصادی کشورهای جهان، به ویژه همسایههاست.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمیکند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.