معادله مونوریل و دوچرخه
متاسفانه اخیرا برخی افراد و رسانه ها، «تراموا» و «دوچرخه» را مقابل هم قرار داده اند و تصور تقابلی در این زمینه را به صورتی غیرکارشناسانه ترویج و تبلیغ می کنند. در حالی که این مقایسه از اساس اشتباه است.
۱) به نظر بنده نظام مدیران اساسا نباید به مردم اطلاعات غلط داده و خلاف واقع بگوید.
نباید فراموش کرد که روند ساخت وساز ها و رشد نهادهای شهری از صفر که شروع نشده؛ طی سال ها و دهه های متمادی، زحمایت بسیاری کشیده شده، سنگ روی سنگ گذاشته شده و ایده ها و طرح ها در حوزه های مختلف یکی پس از دیگری اجرایی شده اند تا نهایتا به نقطه امروز رسیده ایم. قبل از ما هم تلاش های بسیاری صورت گرفته بود و بعد از ما هم تلاش های فراوانی انجام خواهد شد. معتقدم از طریق این استمرار روی طرح های کارشناسی و هم افزایی هاست که جوامع به سمت بهبود و رشد و بهتر شدن حرکت می کنند. ما هم در شهرداری تهران، تلاش خود را کردیم و پس از مدتی، مدیریت را تحویل نفرات بعدی دادیم تا کار را ادامه دهند. هیچ کس هم شزم و هوخشتره نیست که یک تنه، بتواند همه مشکلات را حل کند. اما متاسفانه مسئولان امروز مدیریت شهری اطلاعات غلط می دهند.
۲) واقع امر آن است که موضوع عقد قرارداد ۶۳۰ واگن مترو که رسانه ای شده، اساسا مرتبط با مدیریت شهری فعلی شهر تهران نیست و به تلاش های مدیریت قبلی بازمی گردد، اما مدیران فعلی ان شاءالله آن را پیگیری نموده و پس از انتقال و مونتاژ در واگن سازی، دستاورد آن را برداشت می کنند. ایرادی هم ندارد، مهم این است که قدمی برداشته شود و مردم از سایه سار خدمات بهره مند شوند. اینکه به نام چه فرد یا جریانی تمام می شود، فاقد اهمیت بنیادین است؛ حقیقت سرانجام مسیر خود را به رغم همه موانع و دست اندازها پیدا می کند. دلیل اینکه پروژه ۶۳۰ واگن تا به امروز کاملا اجرایی نشده، یکی به خاطر تحریم ها و عدم همکاری طرف فروشنده و دوم هم به خاطر عدم واریز سهم ۱۵درصدی پیش پرداخت است. اگر دولت این مبلغ۱۵ درصد را پرداخت کند، پروژه نهایی می شود.
۳) موضوع مهم بعدی، قطار ملی است که در دوره قبل، با همکاری جهاد دانشگاهی و معاون فناوری ریاست جمهوری چارچوب های فنی و اجرایی آن تهیه شد. برای نخستین بار، مهندسی، طراحی داخلی و ساخت موتور های الکتریکی واگن ها، ترمز، گنگ وی، درب ها و… در کشور ساخته شد و یک رام (هفت واگن) با حدود ۸۰ درصد تولید داخلی پرده برداری شد. و این علاوه بر ۷۸ واگنی بود که در ابتدای دوره به ناوگان مترو تهران وارد و افزوده شده بود. آمار اتوبوس های داخل شهر هم موضوع دیگری است که در خصوص آن اطلاعات خلاف واقع داده می شود. گزارش خانم سلیمانی در شورای شهر تهران منطبق بر واقعیت بود. نمی توان کتمان کرد که این شهر بحران دارد و سال ها به اندازه نیاز و وسعت شهر اتوبوس وارد نشده است. در زمان مدیریت ما در شهرداری، قراردادی برای خرید ۲۴۰ اتوبوس و مینی بوس با ایران خودرو دیزل بسته شد که این تعداد به ناوگان حمل ونقل عمومی پیوستند. قراردادهای دیگری هم بسته شد که تحویل های آن به دوره ما نرسید و مدیران بعدی، میوه های آن را چیدند.
۴) متاسفانه اخیرا برخی افراد و رسانه ها، «تراموا» و «دوچرخه» را مقابل هم قرار داده اند و تصور تقابلی در این زمینه را به صورتی غیرکارشناسانه ترویج و تبلیغ می کنند. در حالی که این مقایسه از اساس اشتباه است. در مدیریت قبلی، برای نخستین بار، طرح جامع حمل ونقل ریلی شهر تهران شامل ده خط مترو و دو خط LRT در شورای عالی ترافیک تهران و کشور در بهمن ماه ۹۸ تصویب شد. اتفاقا این طرح، مسیرهای متفاوتی با برخی ادعاهای فعلی دارد؛ اعتقاد ما این بود که در خیابان ولی عصر از میدان راه آهن تا تجریش این پتانسیل وجود دارد که از تراموا استفاده شود چرا که خیابان ولیعصر به ثبت ملی رسیده بود و مقدمات ثبت جهانی آن در TENTATIVE LIST میراث جهانی به انجام رسیده و طرح آن در کمیسیون ماده ۵ تصویب شد.
خیابان آزادی به این دلیل فاقد این پتانسیل است که در بخش عمده ای از زیر مسیر آزادی، خط مترو وجود دارد، بنابراین از منظر فنی در مسیری که خط مترو وجود دارد، منوریل فاقد منطق کارشناسی و اجرایی است. اساسا مونوریل، یک انتخاب مختص قطار ریلی سبک است و معمولا در نقاطی به کار گرفته می شود که قصد افزایش کیفیت و آرامش، تقدم پیاده بر سواره در آنها وجود داشته باشد. تراموا انبوه بر نیست. اما تراموا کیفیت فضا را بالا می برد. معمولا در مرکز شهرهای تاریخی یا مکان هایی که امکان پیاده روی برای آنها وجود دارد این ابزار به کار گرفته می شود.
۵) گزاره هایی چون LRT و دوچرخه، مکمل هم هستند و مقابل هم نیستند. افراد و جریاناتی که این دو گزاره را مقابل هم قرار می دهند، درک درستی از مدیریت کیفی و به روز در شهرها ندارند و موضوعات را بر مدار کارشناسی تعقیب نمی کنند. اگر نگاه مدیریتی مبتنی بر هدف کاهش آلودگی هوا و بالا رفتن کیفیت زیست در شهرها باشد، هر گزاره ای را که به کاهش انتشار سوخت فسیلی، آلودگی کمتر، خدمات بیشتر به شهروندان و…. منجر شود از آنها باید استفاده کرد. برای این اهداف از ابزارهایی چون مسیرهای پیاده و دوچرخه، اسکوتر برقی، تراموا و LRT تاکسی های برقی و… در جای مناسب خود باید استفاده کرد. هرکدام از این ابزارها، مانند پروژه هایی هستند که مکمل همند مثل قطعات پازل.
۶) استفاده مناسب، اخلاقی و معقول از رسانه و سایر ابزارهای قدرت، نشان دهنده فهم بالای مدیران و زیرمجموعه های شان است؛ این بد است که برخی افراد و جریانات از ابزارهای در اختیار سوءاستفاده کرده و چهره های منتقد خود را با رفتارهای سبک، مقابلات غیرعلمی و… نشان دهند. این روش ها، بیش از آنکه طرف منتقد را زیر سوال ببرد، مدیریت شهری را زیر سوال خواهد برد. اینکه فردی از نظرات کارشناسی افراد در نقد خود خوشش نیاید و به خاطر نظر و ایده و دیدگاهی با او زاویه داشته باشد، برخورد سخیف نموده و جواب کارشناسی و معقول ندهد، نوعی ترویج بی اخلاقی است. ضمن اینکه فرد هتاک این پالس را به طرف مقابل ارسال می کند که من توانایی گفت وگو و استدلال در برابر تو را ندارم! اگر حرف و نظر و استدلالی در برابر دیدگاه ها و نقدها وجود دارد، باید از طریق بحث و تبادل نظر طرح شده و چند و چون آن کاویده شود. متاسفانه در حال حاضر یک چنین خرد و دوراندیشی در ساختار مدیریتی شهر وجود ندارد؛ تا بعد چه پیش آید.
* شهردار سابق تهران
شهر با شعارهای زیبا مثل شهر انسان محور که مردم در آن دوچرخه سواری کنند اداره نمی شود شما باید مختصات و ویژگی ها و مشکلات آن شهر را دربیاری و بنابر آن , نسخه بپیچی خب تو دوره قبلی ابدا ویژگی های شهر تهران دیده نشد گویی آقایان با یک شهر کوچک و فلت اروپایی طرف بودند که فرهنگ ترافیکی درست هم دارد ! اما تهران یک شهر پهناور است با فراز و فرودهای بسیار و فرهنگ ترافیکی فرا افتضاح که مشخصا کلیت مردم در آن حاضر نمی شن رکاب بزنند خصوصا بخاطر احساس خطری که می کنند حالا شما بگید چقدر هزینه برای احداث مسیرهای دوچرخه سواری شد ؟ پرواضح است که اگر شما دنبال شهر انسان محور هستید ابتدا باید زیرساخت های بنیادین آن را فراهم کنید یعنی اولا ترافیک فرامنطقه ایی را به زیر ببرید مثلا مرکز تهران اصلا راه در رو ندارد همان تونل 11 کیلومتر صیاد باعث می شود که بخش زیادی از ترافیک فرامنطقه ایی به زیر سطح بره در نتیجه سطح خلوت می شود برای چنین طرح هایی که مسیرهای امن دوچرخه سواری , پلازاها و ... ساخته شود "این می شود عمل و نه شعار دادن" , یا اینکه شما روی تکمیل شبکه مترو الویت گذاری کنی و بعد به مردم وام خرید دوچرخ تاشو برقی بدی آنوقت هر کسی در محلش , حداقل یک ایستگاه مترو دارد و می تواند از خانه اش تا ایستگاه مترو در محلش با دوچرخه برقی برود تا کند سوار قطار مترو شود و بعد مجدد مسافت باقیمانده از ایستگاه مترو مقصد تا محل کارش را با دوچرخه برقی برود که این هم باز یکسری زیرساخت مثل جایگاه های شارژ برقی می طلبد "این می شود عمل و نه شعار دادن" , ضمن اینکه هر دوره ایی که شهردار و شهرداری سر کار می آد طبیعتا یکسری پروژه های نیمه کاره را از شهرداری قبل تحویل می گیرد اما مهم اینجاست که آن پروژه ها را به اتمام می رساند یا خیر ؟ ایشون خودشون بگن چرا دولت وقت آن سهم 15 درصدی را پرداخت نکرده که این واگن ها به مراحل تحویل برسد ؟ همچنین طرف مقابل به شکل واضح چین است وقتی شما به سمت غرب غش کردین و چین این وسط دلسرد شده طبیعتا سطح همکاری ها هم پایین می آد دقیقا همین کارها را کردین که تعداد کشته های کرونا در ایران به روزی 700 کشته رسمی هم رسید اما توان تهیه واکسن نداشتید و می گفتید چون FATF امضا نشده و زیر بندهای غرب نرفتیم نمی شود واکسن تهیه کرد ! رئیسی آمد واکسن به کشور سرازیر شد کرونا مهار شد هر چقدر به سمت غرب حرکت کردین غرب در تمام حوزه ها نارو زد و دبه کرد و شما را سر کار گذاشت و در عوض کشوری مثل چین که می توانست خیلی از مشکلات را حل کند را هم دلسرد کردین این خروجی مدیریت و دیپلماسی شما بود .