◄ مقایسه لکوموتیوهای صادراتی 2، 3 و 4 هزار اسب شرکت EMD پروگرس

با اثبات اشتباهات شرکت جنرال الکتریک آمریکا (GE) در لکوموتیوهای U30C به ویژه در انتخاب ترکشن موتور DC صادراتی 761، گزینه بعدی ترکشن موتور 1000 اسبی 752 بود که در لکوموتیوهای داخلی آمریکا استفاده می شد که سبب 12 تن افزایش وزن می گردید و با بینش و شجاعت رئیس گروه فنی (معاونت فنی وقت) و پذیرش مسئولیت افزایش بارمحوری به 22 تن با وجود تاکید مدیرکل خط بر بار محوری 20، تغییرات عمده از جمله در شاسی، بوژی، ژنراتور و ... ایجاد و کشش آنها 40 درصد افزایش یافت که اکنون حتی در مقایسه با لکوموتیوهای فناوری روز همچنان از بهترین لکوموتیوهای کشور شناخته می شوند. 

نتایج افزایش کارآیی و قابلیت اعتماد لکوموتیوهای سری دوم GE در شرایط حاد مناطق مرکزی ایران، زمینه راهبرد 1373 و انتخاب لکوموتیوهای مشابه انواع داخلی آمریکا گردید که لکوموتیوهای 4000 اسب با بارمحوری 25 تن C40-8i با ترکشن موتور DC و لکوموتیوهای SD70ACi با ترکشن موتور AC از دو شرکت GE و EMD (GM) با قابلیت کشش 4 و 5 هزار تن بودند با این هدف که در مسیرهایی چون بافق- بندرعباس با بار محوری 25 و گاباری بزرگ بکار گرفته شوند. (940926).

لکوموتیو SD70ACi 4000 اسب EMD در پایان 1373، با وزن 162 تن، کشش پیوسته بیش از 62 تن در سرعت 15 کیلومتر بر ساعت و قابلیت حمل قطار 5300 تنی در فراز 10 درهزار را داشت (با وزن 150، کشش 57 تن و وزن قطار 4900) و لکوموتیو  GE4000 اسب C40-8i، کشش مداوم 47 تن با سرعت 19 و قابلیت حمل 4000 تن در فراز 10 در هزار داشت.

حال این قابلیت ها را با قابلیت های سه لکوموتیو صادراتی EMD با موتورهای 8، 12 و 16 سیلندر 710 با قدرت های 2، 3 و 4 هزار اسب و ترکشن موتور AC با بار محوری 18، 20 و 26 تن مقایسه می کنیم (برای تسهیل مقایسه در پایان با بارمحوی 25 تن).

کشش مداوم این لکوموتیوهای شش محوره با وزن 108، 120 و 156 تن (بار محوی 18، 20 و 26 تن) به ترتیب 400، 470 و 650 کیلونیوتن است (حدود 40، 47 و 65 تن نیرو) که در سه ستون سمت راست جدول در مقایسه با چهار لکوموتیو باری موجود ایران مقایسه شده و چنانچه بار محوری هر سه لکوموتیو 25 تن منظور گردد کشش آنها تقریبا برابر خواهد شد.

کشش این لکوموتیوها با بار محوری 25 تن به ترتیب 56، 59 و 63 تن می شود که با توجه به سیستم کنترل ضریب چسبندگی یکسان، بنظر می رسد این تفاوت ناشی از طول متفاوت به ترتیب 19، 20 و 22 متر و توزیع بار حالت کشش لکوموتیوها باشد.

برای لکوموتیو 4000 اسب GT46 (موتور 16 سیلندر 710) سرعت مداوم در بار محوری 25 تن با بار 5000 تن مشابه SD70ACi و حدود 15 کیلومتر بر ساعت خواهد بود و برای لکوموتیو 3000 اسب GT42 (12 سیلندر 710) سرعت و بار 5000 تن حدود 12 و برای لکوموتیو 2000 اسب GT38 (موتور 8 سیلندر 710) با بار 4500 تن سرعت حدود 9 خواهد بود. 

همانگونه که مشهود است کشش دو لکوموتیو اول بیش از سه لکوموتیو معادل و لکوموتیو 2000 اسب برابر سه لکوموتیو معادل خواهد بود و چنانچه مشخصات ابعادی سه لکوموتیو یکسان باشد قابلیت کشش هر سه در سرعتهای متفاوت، برابر خواهد بود.

البته با کاهش سرعت، ضریب چسبندگی افزایش می یابد که این ویژگی به سود لکوموتیو با توان کمتر است ولی به صورت منطقی این امر سبب افزایش زمان سیر به ویژه در بلاک های بحرانی می گردد (تفاوت زمان سیر در کل مسیر اندک خواهد بود 4000721)، که متاسفانه اکنون در دسترسی آزاد مورد توجه نیست و همین امر سبب خسارات سنگینی به راه آهن و کشور شده است. 

اگر این لکوموتیوها یا انواع مشابه مانند لکوموتیوهای آلستوم با رویکرد جدید جهانی ناوگان نیمه برقی با موتور 3 یا 4 هزار اسب طراحی و تولید گردد (دو نوشتار اول آذر 1399 و 19 شهریور 1401)، کارایی لکوموتیوهای باری جدید جهشی افزایش خواهد یافت و با پیش بینی سال 1376 برای امکان برقی شدن لکوموتیوهای آلستوم با قدرت 6 مگاوات، امکان ساخت داخل لکوموتیوهای برقی - دیزلی (مانند لکوموتیو EuroDual با توان 2800 و 6150 کیلووات دیزلی و برقی) فراهم خواهد شد.

این گام نه تنها بهره وری این نوع لکوموتیوها را (در شبکه نیمه برقی) مانند روسیه به بیش از چهار برابر انواع موجود خواهد رساند بلکه هزینه نگهداری کاهش و قابلیت اعتماد را افزایش خواهد داد، پایلوت این طرح میتواند در چادرملو- اردکان یا ... آغاز گردد.

برای دریافت فایل ضمیمه اینجا کلیک کنید.

* کارشناس حمل و نقل