◄ آیا عبور بار ترانزیت باعث استهلاک جاده ها می شود؟

آیا عبور بار ترانزیت باعث استهلاک جاده ها می شود؟ البته که می شود.

آیا مستهلک شدن جاده ها ناشی از عبور کامیون های ترانزیتی دلیل ( بهانه) خوبی برای مخالفت با ترانزیت است؟ البته که خیر.

مگر جاده را برای عبور خودرو اعم از سواری و اتوبوس و بارکش نمی سازیم؟ جاده یک سرمایه است که آن را بنا می کنیم تا از آن بهره برداری کنیم برای جابجایی بار و مسافر. قرار است این جاده با تسهیل و تسریع حمل و نقل و کاهش هزینه ملی ، به رشد اقتصادی کشور کمک کند ( به همان استدلالی که صنیع الدوله برای ساخت راه آهن آورد[1]) . نرخ برگشت سرمایه گذاری ( IRR ) متناسب با نفعی ست که در واحد زمان از این سرمایه گذاری به دست می آید. لذا هر چه در زمان کوتاه تر درآمد بیشتری از سرمایه خودمان به دست آوریم نرخ برگشت بزرگتر است و سرمایه گذاری موفق تر.    

حتی اگر هیچ خودرویی از این جاده عبور نکند استهلاک طبیعی ( به علت شرایط جوی ) به تدریج آن را از بین می بَرد. اگر عبور کامیون (ترانزیتی) از یک جاده را ممنوع کنیم بهتر است یا از آن جاده بار هر چه بیشتری عبور بدهیم تا نرخ برگشت سرمایه گذاری در ساخت آن جاده بیشینه شود؟ درآمدی که با عبور دادن بار ترانزیت از جاده حاصل می شود بیشتر است یا در آمد حاصل از عبور بار داخلی؟ تاثیر گذاری کشور بر اقتصاد و ژئوپلتیک منطقه از طریق ترانزیت بیشتر حاصل می شود یا از طریق حمل بار داخلی ؟ آیا توسعه ترانزیت جا را برای حمل و نقل داخلی تنگ می کند؟ گیرم که جاده خراب شود و محتاج تعمیر و مرمت اساسی. چه اشکال دارد که یک جاده بعد از اینکه خرج احداثش را در آورد با خاک یکسان بشود و احیانا جاده دیگری به جای آن از نو ساخته شود؟

هزینه کردن برای تعمیر جاده ها لازمه صیانت از سرمایه های صرف شده در احداث آنهاست. اینکه می گوییم از جاده ی احداث شده حداکثر استفاده و حداکثر کسب درآمد داشته باشیم به معنای کوتاهی در نگهداری از جاده نیست. هزینه نگهداری بخشی از جریان نقدی ( Cash Flow ) ست در محاسبه نرخ برگشت سرمایه گذاری. طبیعی ست که به دلیل اینکه از جاده کار بیشتری می کشیم هزینه نگهداری و تعمیرات آن افزایش پیدا کند. بخشی از درآمد حاصل از ترانزیت می تواند ( و باید ) خرج مرمت جاده ها بشود.

برای تقریب به ذهن یک تاکسی را در نظر بگیرید. تاکسی یک سرمایه است برای شوفر آن. آیا بهتر است آقای شوفر آن را در خانه بخواباند که مبادا مستهلک شود یا بهتر است هر چه بیشتر آن را بدواند تا در واحد زمان حداکثر در آمد را از آن کسب کند؟ گیرم که تاکسی خیلی زودتر اسقاط شود و برود به ذوب آهن. طبیعی ست که به دلیل اینکه از تاکسی کار بیشتری می کشیم هزینه نگهداری و تعمیرات آن افزایش پیدا کند و بدیهی ست که آقای شوفر بخشی از درآمد مسافرکشی را خرج تعمیر تاکسی کند.  

به نظر می رسد مخالفت با عبور کامیون ترانزیت از جاده های کشور به دلیل استهلاک، بهانه باشد برای مخالفت با توسعه ترانزیت در کشور به دلایل نامعلوم [2] .اینکه وزارت راه در انجام تعمیرات جاده های کشور ناتوان است دلیل نمی شود که ترانزیت را زیر سوال ببریم.