◄ خلاصه استاندارد 713 UIC ، در مورد طراحی تراورس بتنی

استاندارد UIC 713 (R) با عنوان طراحی تراورس های بتنی یکپارچه  "Design of Monoblock Concrete Sleepers" که برای اولین بار در نوامبر 2004 منتشر شد، دستورالعمل مورد استفاده در خطوط راه آهن عرض استاندارد (1435 میلیمتر) را ارائه می دهد. این استاندارد از استانداردهای اروپایی EN 13230 (تراورس بتنی) و EN 13146 (پابند)، 2002 پشتیبانی مینماید.

توسعه این کد UIC و استانداردهای EN مرتبط را می توان به استفاده طولانی مدت از تراورس های بتنی مستند نمود که اوایل قرن بیستم به عنوان جایگزینی برای تراورس های چوبی ظاهر شدند. نقاط عطف کلیدی در تکامل تراورس های بتنی شامل معرفی تراورس های بتن مسلح، پذیرش فناوری پیش تنیدگی و توسعه تراورس های بتنی پیش تنیده است. این سند حداقل عمر سرویس 40 سال را برای طرح های تراورس بر اساس تجربه صنعت و بهترین شیوه ها مشخص می کند. (بسیاری از تراورس های بتنی، به ویژه آنها که در دهه 1960 و 1970 نصب شده اند، بیش از 50 سال در شرایط مناسب بهره برداری و نگهداری داشتند).

این استاندارد معیارهای طراحی مختلف را پوشش می دهد، مانند ترکیب بار محوری و سرعت، محاسبه بارهای طراحی شامل بارهای محوری استاتیک، ضرایب ضربه دینامیکی، تضعیف پد ریل، و عوامل توزیع بار، گشتاورهای خمشی برای موارد بارگذاری معمولی، استثنایی و تصادفی، همچنین در مورد نیازهای مواد، ابعاد، سیستم پابند و روشهای تولید اقتصادی راهنمایی می کند.

این سند سه مورد کاربرد متفاوت یک تراورس بتنی را توصیه می نماید:

قطارهای باری: بارمحوری 250 کیلونیوتن، حداکثر سرعت 120 کیلومتر در ساعت؛ قطارهای مسافری بارمحوری 225 کیلونیوتن، حداکثر سرعت 200 کیلومتر در ساعت (و برای خودکشش 230) و قطارهای سریع السیر مسافری: بار محوری 180 کیلونیوتن، حداکثر سرعت 300 کیلومتر در ساعت؛ 

این شباهت به دلیل تأثیر متقابل عوامل مختلف مانند بارمحوری ایستا، ضریب ضربه دینامیکی (که می تواند برای محدوده های سرعت خاصی مشابه باشد)، خستگی پد ریل، توزیع بار، خطاهای پشتیبانی و بی نظمی بوجود می آید. با درنظر گرفتن دقیق و متعادل کردن این عوامل، این سند پتانسیل استانداردسازی طرح تراورس را در بخش های کاربردی باری، مسافری و سریع السیر و دست یابی به صرفه جویی در مقیاس و مقرون به صرفه و در عین حال سازگاری با شرایط عملیاتی متفاوت فراهم می کند.

ابعاد و جرم: طول توصیه شده تراورس در این استاندارد 2.5 (یا 2.6) متر، عرض حداکثر 300 میلیمتر، محل پد 160، و کف 6000 سانتیمتر مربع برای طول 2.5 متر، ارتفاع 200 تا 230 میلیمتر در محل پد، تلرانس ها طبق EN 13230، حداقل وزن 240 کیلوگرم و مقاومت بتن C50/60 MPa و حداقل  C45/55 MPaو مقاومت به جذب آب، یخ زدگی، سایش، محیط قلیایی ... .

استانداردهای مورد استفاده برای کابل های پیش تنیده یا مفتول کشش: EN 10138، سیستم پابند: EN 13146، حداقل نیروی کندن پابند از تراورس60 کیلونیوتن، ویژگی عایقی برای برق، راهنمای کنترل کیفیت و قابلیت ردیابی، پیش بینی بازیافت ... .

روش های تولید: از جمله سیستم های پیوسته طویل، کوتاه، قالب تکی و سیستم های پس تنیده، مزایا و معایب سیستم های مختلف. این سند دارای محاسبات نمونه برای طراحی گشتاور خمشی برای انواع تراورس، بارمحوری، و سناریوهای سرعت است.

در ایران چندین سال از طراحی و ساخت تراورس بارمحوری 30 تن می گذرد و چندین شرکت سازنده داخلی برای تولید آن اقدام نموده اند و در بخش هایی از خطوط از این نوع تراورس استفاده شده، در حالی که بر اساس جدول صفحه 5 استاندارد 713 ظرفیت تراورس های موجود در سرعت 80 کیلومتر بر ساعت (بالاتر از سرعت قطارهای باردار) را حدود 30 تن برآورد می گردد.  

بعلاوه بر اساس این استاندارد، بارمحوری اغلب خطوط محورهای باری مرکز و شرق کشور، 25 تن را به راحتی تحمل می نمایند و این امر نه تنها بازگشت سرمایه بخش خصوصی در حمل و نقل ریلی را تسریع بلکه ظرفیت خطوط را نیز افزایش و صرفه جویی سوخت ریلی نسبت به جاده را نیز تشدید می‌نماید. طبق استاندارد 705، تراورس یکی از الزامات دستیابی به سرعت 230 کیلومتر با قطارهای خودکشش نیز هست (تین 267022).

اردیبهشت 84 با توضیحات برای هیئت مدیره جهت اقتصادی کردن سرمایه گذاری خرید واگن باری، مجوز افزایش بارمحوری به 22.5 تن و افزایش آتی 25 تن دریافت گردید (تین 259843).