◄ الگوهایی برای کاهش سرفاصله قطارهای مترو

آیا برای کاهش سرفاصله مترو به ۲ دقیقه در ساعات پیک صبح، نیاز به تعداد واگن بیشتری داریم؟

به گزارش تین نیوز، این پرسش را چندی پیش «مهرداد تقی‌زاده» کارشناس حمل و نقل و معاون سابق وزارت راه و شهرسازی در کانال تلگرامی خود مطرح کرد.

در پاسخ به این پرسش عبدالله سرخوش کارشناس حمل و نقل گفت: انجام این کار با تغییر سیستم سیگنالینگ از ترک فرکانسی به CBTC امکان‌پذیر است.

او با بیان این‌که شرکت Thales این کار را در پاریس و لندن اجرا کرد، افزود: نصب به صورت Side By Side صورت می‌پذیرد و تنها با 2 ساعت وقفه در بهره‌برداری مهاجرت به سیستم جدید انجام می‌شود‌ و البته به سرمایه‌گذاری زیادی نیاز دارد.

بیشتر بخوانید: 10 راهکار برای کاهش سر فاصله قطارهای مترو در پیک صبح

محمود سیادت موسوی نیز اگرچه کاهش سرفاصله مترو به ۲ دقیقه را عملی دانست اما در عین حال این موضوع را نیازمند مجموعه‌ای از اقدامات دانست که یکی از ارکان آن افزایش ناوگان است.

این کارشناس حمل و نقل خاطرنشان کرد: علاوه بر آن اقداماتی مانند ایجاد دپو پارکینگ و تعمیرگاه‌های لازم، تغییراتی در سوزن‌بندی و سیگنالینگ، تقویت سامانه نیرورسانی، اصلاح و تکمیل دسترسی‌های بیشتر و بهتر به ایستگاه‌ها و غیره اقداماتی است که باید انجام شود. 

به گزارش تین نیوز، او گفت: این کار اقدامی پرهزینه و وقت‌گیر و توام با حساسیت‌های اجرایی در شبکه در حال بهره‌برداری مترو و در عین حال بسیار پربازده و ضروری و نیازمند مطالعه تفصیلی خاص خود است.

سیادت موسوی افزود: اما در مجموع تقریباً با هزینه احداث یک خط مترو می‌توان ظرفیت مسافرپذیری شبکه را تا 2 برابر افزایش داد.

به گفته وی، در طرح جامع ریلی شهر و مجموعه شهری تهران که در مرحله تصویب قرار دارد سرفصل جداگانه‌ای تحت عنوان بهینه‌سازی شبکه موجود پیش‌بینی شده و قرار است در اولویت اجرا قرار گیرد.

به گزارش تین نیوز،  معین صادقی نیز بیان کرد: چند راهکار برای کاهش زمان هدوی مترو در مطالعات علمی وجود دارد که یکی از آنها بهینه‌سازی زمان حرکت قطارها (Train Scheduling) با استفاده از برنامه‌ریزی ریاضی در فضاهای فازی و غیر قطعی با متدهای حل مسئله خطی، غیر خطی، ابتکاری و ...است.

به گفته این کارشناس استفاده از سیستم سیگنالینگ مدرن (Communications-Based Train Control System) و برنامه‌ریزی سیستم هدوی پویا (Dynamic Headway) نیز از دیگر راهکارهایی است که در این زمینه وجود دارد.

او خاطرنشان کرد: افزایش سرعت ورود و خروج قطارها به ایستگاه، افزایش شتاب قطارها، استفاده از بلاک‌بندی پویا و حرکت خودکار قطارها نیز از دیگر راهکارهای موجود برای کاهش سرفاصله قطارهای مترو است.

این اظهارات در حالی بیان شد که علی افشار معتقد است: کاهش سرفاصله مترو بدون واگن اضافی؛ می‌تواند پرسش خوبی برای دانشجویان رشته حمل ‌ونقل در کلاس برنامه‌ریزی باشد ولی برای شاغلان این حرفه سوالات دیگری برای توجیه این عمل باید پاسخ داده شود.

این کارشناس تاکید کرد: پرسش‌هایی که لازم است به آن پاسخ داده شود این است که آیا لزومی به رساندن سرفاصله به ۲ دقیقه وجود دارد؟ آیا این عمل توجیه اقتصادی برای سازمان متولی دارد؟ آیا کاهش ۲ دقیقه‌ای زمان سفر در ساعات پیک صبح و بعد از ظهر، تاثیری برای مسافر دارد؟ آیا تقاضا در ساعت پیک در همه ایستگاه‌های مسیر به حد نصاب لازم می‌رسد؟

به گزارش تین نیوز، او بیان کرد: در حال حاضر، سرفاصله ۴ دقیقه در چندین مسیر انجام می‌شود. کاهش آن به ۲ دقیقه، یعنی 50 درصد افزایش، که غیر عادی به‌نظر می‌رسد.

به گفته افشار، افزایش ظرفیت معمولاً باید به تدریج انجام شود تا امکان جاافتادن برای اپراتور و مسافر وجود داشته باشد.

سعید قصابیان نیز گفت: زمان توقف برای تخلیه و مسافرگیری به‌خصوص در شلوغ‌ترین ایستگاه یک عامل محدود کننده برای کاهش هدوی است و کاهش آن به این سادگی که فکر می‌کنیم نیست.

این کارشناس اظهار کرد: در ایستگاه دروازه دولت و در ساعت پیک زمان صبح توقف را برای چندین قطار با کرونومتر اندازه گرفتم که متوسط زمان توقف یک دقیقه و ۱۵ ثانیه به‌دست آمد. با این زمان توقف زیاد آیا رسیدن به هدوی 2 دقیقه ممکن است؟

در پاسخ به این پرسش قصابیان، سرخوش نیز گفت: این مشکل را می‌توان با فرهنگ‌سازی برطرف کرد،  مردم وقتی هدوی پایین را ببینند در صف می‌ایستند و ازدحام  نیز به آن شکل نخواهد بود.