ادغام دو شرکت کلاس یک ریلی در آمریکا/ شرح یک خرید تاریخی

مجید بابابی: شرکت ریلی Union Pacific موافقت کرده است تا شرکت Norfolk Southern را در قالب یک معامله نقدی-سهامی به ارزش ۸۵ میلیارد دلار خریداری کند. این اقدام، یکی از بزرگ ترین ادغام های تاریخ صنعت ریلی آمریکای شمالی محسوب می شود.

جزئیات معامله:

- سهامداران Norfolk Southern برای هر سهم خود، یک سهم از Union Pacific به همراه ۸۸.۸۲ دلار نقدی دریافت خواهند کرد.

- در نتیجه، ارزش هر سهم Norfolk به ۳۲۰ دلار می رسد که حدود ۲۳٪ بالاتر از قیمت آن پیش از اعلام اولیه ی این توافق است.

پیامدها:

- این ادغام، شبکه ریلی Union Pacific در غرب ایالات متحده را با مسیرهای Norfolk در شرق پیوند می زند.

- شرکت جدید شبکه ای 50 هزار مایلی را در 43 ایالت آمریکا در اختیار خواهد داشت. 

- انتظار می رود این اقدام، رقابت در بازار ریلی آمریکا را افزایش دهد و شرکت هایی مانند CSX و BNSF که دو شرکت دیگر کلاس یک ریلی هستند را برای اقدامات مشابه تحت فشار قرار دهد.

چالش های قانونی:

- این ادغام نیاز به تأیید نهادهای نظارتی مانند Surface Transportation Board (STB) دارد.

- برخلاف معاملات مشابه گذشته، این توافق بدون ایجاد صندوق رأی گیری انجام می شود و شامل جریمه فسخ ۲.۵ میلیارد دلاری است.

- تحلیلگران هشدار داده اند که این معامله با نظارت شدید مواجه خواهد شد، حتی اگر دولت ترامپ با دیدگاه حامی کسب وکار تمایل بیشتری به تصویب آن داشته باشد.

- در همین ابتدا مخالفت هایی از سوی صنایع شکل گرفته است که این ادغام را امری بر خلاف رقابت آزاد می دانند چرا که از انتخاب های آنان برای چانه زنی شرائط و قیمت حمل می کاهد. 

وضعیت فعلی بازار:

- ارزش بازار ترکیبی دو شرکت به حدود ۲۰۰ میلیارد دلار خواهد رسید.

زمینه تاریخی:

- آخرین ادغام بزرگ در صنعت ریلی آمریکای شمالی در سال ۲۰۲۳ بود، زمانی که Canadian Pacific شرکت Kansas City Southern را با ارزش ۳۱ میلیارد دلار خریداری کرد.

- در سال گذشته، Norfolk با یک بحران مدیریتی روبرو شد که منجر به تغییر مدیرعامل شد.

توصیه های سیاستی برای ایران:

- از هفت شرکت کلاس یک ریلی در آمریکای شمالی 2 مورد (CN و CPKC) کانادایی، یک مورد مکزیکی (FERROMEX) و 4 مورد آمریکایی هستند (UNION PACIFIC, NORFOLK SOUTHERN, BNSF  و CSX). با این ادغام فعلا سه شرکت کلاس یک آمریکایی در بازار بشدت رقابتی حضور دارند تا حمل ریلی بالای دو میلیارد تن کالا را در سال پشتیبانی کنند.

- در آمریکا، ساختارهای یکپارچه عمودی بخش ریلی که تماما در تملک بخش خصوصی است و البته حمایت وسیع دولت از صنعت ریلی به آنها اجازه می دهد تا بطور مستمر بهره وری را افزایش دهند و سهم متوسط حدود 25 درصدی و سهم بالای 40 درصدی از مسیرهای طولانی را از بازار حمل و نقل آمریکا در اختیار داشته باشند. 

- در حمل ریلی در ایران، حدود 30 شرکت غیر دولتی فعال هستند تا حمل حدود 40 میلیون تن کالا و سهمی حدود 10 درصد را رقم بزنند. البته شواهد هم از بهره وری بسیار پائین بخش حکایت دارد.

- به نظر پس از 20 سال از شروع خصوصی سازی در بخش ریلی بازنگری در ساختار ریلی بشدت احساس می شود. 

- کاهش تعداد شرکت ها و ایجاد شبکه ای یکپارچه تر و با بازیگران محدودتر اما سایز بزرگ، رقابت پرفشار در درون بخش را به رقابتی معنی دارتر با حمل جاده ای و افزایش سهم ریلی منتج می کند. 

- در ادامه البته واگذاری اختیارات ببشتر مرتبط با بهره برداری در برخی محورهای پرترافیک شبکه ریلی به بخش غیر دولتی که با مکانیزم های اصلاح شدن تقویت می شوند می تواند بستر مناسبی برای توسعه بخش ریلی باشد.

- با ساختار بشدت جزیره ای و پراکنده شده موجود توان بخش همین هست که امروز شاهد هستیم.