◄ راهکار مهار تورم و پندی از تورم قرن هجده فرانسه
به نظر می رسد مهمترین ریشه تورم که مسئولان گذشته به ریشه یابی دقیق و عمیق آن نپرداختند، نظام غلط مالیاتی با تجلی در ظهور سلاطین سکه، خودرو، فولاد، مسکن، زمین و ... است.
رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان و کارگزاران (15 فروردین)، فرمودند: مشکلات اقتصادی از جمله تورم بالا، باعث گسترش فقر و در مقابل، افزایش تبعیض و ثروت های حرام می شود و ایجاد فساد، بر فرهنگ و افکار و رفتار مردم هم اثر منفی می گذارد.
ایشان در دیدار مسئولان محیط زیست در 17 اسفند 93 نیز فرمودند: حالا بحث زمین خواری یواش یواش شده کوه خواری ... .
شهید مطهری می نویسند (مجموعه آثار ص 560): ... گرانی ارزاق معلول گرانی عوارض و زیاد بودن گمرک ها و مالیات هاست.
در گزارش شناسایی ۱۷۶ هزار فراری مالیاتی با گردش مالی ۷۰۰ هزارمیلیارد تومانی (تین نیوز/ کد خبر 258574) وزیر اقتصاد گفت: اهمیت مالیات بر سوداگری نیز از این بابت است که هزینه و بار زندگی مردم ما گروگان چندصدهزار نفری است که سفته بازهای حرفه ای، نوسان گیرها و دلال های بازارهای مالی ایران هستند و نقدینگی مازاد خود را در مسکن، ارز و طلا و غیره وارد می کنند و هزینه زندگی مردم را بیش از تورم بالا می برند، ... تورم در حوزه هایی مثل مسکن و طلا خیلی بالاتر از سطح تورم کشور است.
مرکز پژوهش های توسعه و آینده نگری (وابسته به سازمان برنامه) در خلاصه مدیریتی گزارش 287 آبان 1400 با عنوان نقشه اولویت ها و فوریت های توسعه ایران (مبین دیدگاه های مدیران و کارشناسان و ... ) چنین آورده است: در این پژوهش از ذینفعان و فعالان توسعه درخواست شده است که مهمترین بخش ها، موانع و راه حل ها را برای توسعه کشور شناسایی کنند ... . برون داد این فعالیت، نقشه اولویت های توسعه کشور است که شامل مواردی مانند مقابله با فساد، ثبات سیاسی، رفع مشکلات مربوط به تأمین آب و فقر است. بر اساس این اولویتها، حجم نقدینگی، مسائل محیط زیست، تامین انرژی، نظام بودجه ریزی و درآمدهای دولت باید مدیریت شده و سیاست های خارجی در جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور تدوین گردند.
صفحه 20 گزارش، نمودار 40 عامل نیازمند بهبود ترسیم شده که به ترتیب عبارتند از: فساد، حاکمیت نظم و قانون، شایسته سالاری، تامین آب، ثبات سیاسی، سیاست های خارجی، فقر، کیفیت آموزش، تامین انرژی، مدیریت حجم نقدینگی، تعیین مسیر توسعه، بهره وری بخش کشاورزی، نظام مالیاتی، نظام بودجه ریزی فناوری ها و صنعت نوین، سلامت روحی و امنیت روانی و ... .
در این نظرسنجی فساد بیشترین اهمیت را به خود اختصاص داده در حالی که تورم، عامل اصلی فساد نیز هست. (تین نیوز / کد خبر 241928)
تقریبا تمامی 10 عامل اول وابستگی شدید به تورم داشته و آنهم ناشی از نظام مالیاتی است. (یک تیر و هفت نشان، تین نیوز / کد خبر 236916)
بخشی از نکات مهم یادداشت در مورد نقش زمین: 2000 برابر شدن قیمت زمین ظرف 25 سال در حالی که بر اساس جدول بانک مرکزی تورم کمی بیش از 88 برابر و طلا از 11 هزار تومان با رشد 138 برابری به بیش از یک و نیم میلیون تومان رسید.
حقوق مدیرکل خط راه آهن در سال 66 برابر 12430 تومان بوده و در سال 91 به حدود 1370000 تومان یعنی 110 برابر و لذا زمان تهیه پول زمین 100 متری برای یک مدیرکل با فرض پس انداز 100 درصد و بدون کسر هزینه زندگی در سال 66 به 16 ماه یعنی کمتر از 2 سال و سال 91 به 292 ماه یعنی بیش از 24 سال می رسد. (از سال 91 مکررا به مسئولان پیشنهاد شده برای جلوگیری از کاهش ارزش پول ملی ... و کاهش وابستگی بودجه به نفت و مهار فساد مانند اغلب کشورهای پیشرفته برای کاخ ها و مساکن بسیار گرانبها و نیز خودروهای اشرافی مالیات تساعدی وضع و قانون از کجا آورده ای برای مدیران اجرا گردد).
گزارشات پایان خرداد رسانه ها از گفته های مشاور وزیر راه در مورد نقش بانک ها در احتکار مسکن نیز مبین همین واقعیت است.
دیکسون وایت در کتاب تورم و اخلاق چاپ بی رویه پول را عامل بحران اقتصاد فرانسه پس از انقلاب 1789 میداند و اشاره ای به منافع خریداران زمین های کلیسا از تورم می نماید (با پیش پرداخت اندک) که سبب میشد بازپرداخت وام های آنها آسان تر گردد.
مرحوم دکتر فیرحی در سال های پایانی دهه 90 در مورد زمینه های اجتماعی و اقتصادی نهضت عاشورا نیز تحلیل مشابهی دارند.
به نظر می رسد مهمترین ریشه تورم که مسئولان گذشته به ریشه یابی دقیق و عمیق آن نپرداختند، نظام غلط مالیاتی با تجلی در ظهور سلاطین سکه، خودرو، فولاد، مسکن، زمین و ... است، و راهکار مهار تورم، تغییر الگوی تملک گران و بهره برداری ارزان به الگوی تملک ارزان و بهره برداری گران با مهار مالیاتی دو عامل اصلی بحران یعنی مسکن و خودرو می باشد (تین 254377).
* کارشناس حمل و نقل
