◄ مشکل بیمه بازنشستگان راه آهن و کارکنان در شرف اتمام خدمت

مقام معظم رهبری در روز بازنشستگان ۲۳ آبان ۱۳۸۶، خبرگزاری ایسنا: به وضعیت بازنشسته ها برسید. اگر مى خواهید در دستگاه شما افراد خوب کار کنند، راهش این است که به بازنشسته اى که الان هیچ کارى براى شما نمى کند، خوب برسید.

• در یادداشت های گذشته به تغییرات حقوق پایه  یک مدیرکل اجرایی در راه آهن اشاره شد که با فرض لیسانس و استخدام رسمی با 20 سال سابقه و 2 فرزند، در سال ۱۳۶۶ برابر 12430 تومان بوده و در سال ۱۳۹۱ به حدود 1370000 تومان رسید  (110 برابر) در حالی که در همین مدت حقوق حداقل از ۲۴۹۰ تومان به ۳۹۰ هزارتومان (۱۵۷ برابر) رسید (تین ۱۹۲۰۹۵).

• اگر این فرد با سمت مدیرکل وارد راه آهن شده و تا پایان مدیرکل می ماند سهم بیمه پرداختی وی در سی سال پیوسته از حدود ۲۰ به حدود ۱۰ برابر حقوق پایه رسیده بدین ترتیب بدون احتساب تورم به طور متوسط ۱۵ برابر حقوق پایه پرداخت بیمه داشت.

• اگر این فرد با سمت کارگر ساده با حداقل حقوق وارد راه آهن شده و با تلاش و پشتکار و ادامه تحصیلات به سطح مدیرکلی رسیده باشد از حدود ۴ برابر حقوق پایه به ۱۰ رسیده یعنی به طور متوسط ۷ برابر حقوق پایه به بیمه پرداخت داشته است.

• و اگر این فرد با سطح مدیرکلی وارد شده ولی بنا به دلایلی به سطح پایین کارشناسی تنزل داده شده باشد از حدود ۲۰ برابر حقوق پایه به ۴ رسیده یعنی به طور متوسط سالانه ۱۲ برابر حقوق پایه به بیمه پرداخت داشته است.

  حاصل ضرب اعداد پرداختی در سال برای این افراد به ترتیب برای حالات اول تا سوم چنین می شود 

  20*30 + .... +15*15 + ... + 10*1- 4*30+ ... +7*15+ ...+ ... +10*1- 20*30 + .... +12*15 + ... + 4*1

  به این ترتیب با ضرب پایه حقوق در سال به این اعداد می رسیم که اگر برای فرد اول ۱۰۰ منظور شود برای افراد دوم و سوم ۳۵ و ۸۷ درصد می شود در صورتی که مستمری سالانه این افراد با منطق ۲ سال اخر به ترتیب ۱۰.۵، ۱۰ و ۴ می شود. به بیان دیگر فرد دوم با نفر اول با نسبت پرداخت وزنی ۳۵ درصد تقریبا مساوی و نفر سوم با وجود پرداخت وزنی بیش از دو برابر دومی، کمتر از نصف وی مستمری دریافت می دارد: 7787=100%    /10.5-       2759=35%      /10-        6965=87%      /4

• این رویکرد نه تنها با هیچ خرد و منطقی انطباق ندارد بلکه از منظر شرعی هم منطبق با عدالت و انصاف نیست به ویژه اینکه سهم بیمه پرداختی مانند امانتی است که کارکنان به دولت به عنوان امین می پردازند و مستمری باید متناسب با پرداخت باشد.

• قانون اولیه بیمه تامین اجتماعی پیش از انقلاب و تعهدات مندرج در آن برای بیمه تامین اجتماعی هم قابل توجه است. 

• حال رویکردی که راه آهن از سال گذشته و ظاهرا با استعلام غیرحرفه ای از سازمان تامین اجتماعی، اتخاذ نموده کاهش مبنای محاسبه و پرداخت حق بیمه کمتر به بیمه برای کارکنان است که برای مدیران سبب خسارت بیشتر شده و هر ماه حضور اضافه ایشان در سال ۱۴۰۳ خسارت سنگینی را در مستمری این افراد درپی دارد که به عنوان نمونه برای شخصی که در اسفند ۱۴۰۲ دستمزد مشمول بیمه وی ۲۷ میلیون بوده، در فروردین ۱۴۰۳ با وجود افزایش پایه حقوق به پانزده میلیون تومان کاهش یافته است که ستمی مضاعف به همکاران ریلی است و بی انگیزه شدن بیشتر همکاران راه آهن، افزایش هزینه ها و افزایش احتمال سوانح و ... را درپی خواهد داشت. همین امر سبب درخواست بازنشستگی و استعفای چندصد کارمند و کارشناسان متخصص ریلی و مدیران ارشد راه آهن شده که در ماه های فروردین و اردیبهشت امسال نیز ادامه یافته است (تین ۲۷۳۶۲۵).

• هرچند روش های دیگری هم مانند محاسبه حق بیمه پرداختی بر اساس طلا، گوسفند و ... هم وجود دارد اما به نظر می رسد اولین قدم برای تقویت انگیزه همکاران اصلاح تصمیم سال گذشته و افزایش پرداخت حق بیمه و جبران ماه های اول امسال است.

• امید است نمایندگان محترم مجلس دوازدهم به این موضوع مهم رسیدگی سریع نموده و برای کارکنان دولت اختیار انتخاب روش محاسبه را  فراهم نمایند، در روش دوم نه تنها نیازی به افزایش سن رسمی و اجباری بازنشستگی نیست بلکه افراد از افزایش پرداخت بیمه، سال های پرداخت و حتی پرداخت بیمه از چند محل استقبال خواهند نمود و تلاش جهت جابجایی دو سال پایانی خدمت برای افزایش حق بیمه و احتساب بیشترین پرداخت با وجود پرداختهای حداقلی 28 سال اول کاهش می یابد.