◄ تعرفه عادلانه لوکوموتیو با پندی دیگر از گزارش ایکائو

• رهبر معظم انقلاب در دیدار با نمایندگان مجلس خبرگان رهبری در 4 اسفند 1401 بیان کردند: از شبهه هم نباید رنجید و همچنانکه مرحوم شهید مطهری خودش شبهه و پاسخ آن را کشف می کرد، ... شبهه ما را وادار می کند بیشتر فکر کنیم، بیشتر مطالعه کنیم، بیشتر مراجعه کنیم، بیشتر مشورت کنیم، بیشتر از کسی که بیش از ما میفهمد سوال کنیم ... مراقب باشیم حرف سست نزنیم.

• و در دیدار تولیدکنندگان، (4001110) فرمودند: عامل اصلی این مشکلات، صرف تحریم نیست بلکه تصمیم گیری های غلط ....

• شناسایی ضعف ها و تصمیمات غلط و حرف های سست را باید گام نخست تشخیص بیماری و راهکار جهش ریلی در نظر گرفت.

• با وجود تلاش های فراوان و هزینه های سنگین برای غلبه بر بحران لوکوموتیو، نه تنها این مشکل رفع نشده بلکه با ادامه کاهش آماده بکاری لوکوموتیوها طی دو دهه اخیر و رسیدن شاخص به 51 درصد ، بخش خصوصی و راه آهن هردو از نتایج آن زیان دیده اند.

• بخش خصوصی مالک لوکوموتیو از تاخیر زیاد دریافت مطالبات، مالکان واگن از توقف طولانی واگن ها و کاهش درآمد و راه آهن از کاهش درآمد و بالارفتن هزینه ها، و کشور از کاهش سهم حمل و نقل ریلی و درنتیجه افزایش مصرف سوخت و تلفات جاده ای ... 

• شرکت رولندبرگر در گزارش سپتامبر 2018 (شهریور 1397) با عنوان راهبرد و ساختار جدید توسعه راه آهن ایران به لوکوموتیو اشاره و هزینه نگهداری متوسط سالانه در هردو نوع باری و مسافری را بسیار بالاتر از کشورهای مورد مقایسه اعلام می نماید: در صفحه 196، هزینه نگهداری متوسط 122 هزار دلار بر لوکوموتیو باری و در ایران 619 هزار دلار نوشته شده، 38 درصد لوکوموتیوهای باری در این صفحه خارج از سرویس اعلام شده که در اروپا 14 درصد است  و در ص 197 به بهره وری بالای لوکوموتیو اشاره دارد که اشتباه دیگری بوده و باید گفت بهره وری لوکوموتیو در ایران کمتر از 10 درصد بهترین های صرفا باری جهان است (تین 237558).

•  بر اساس جدول ص 2 گزارش وزارت انرژی آمریکا در طول عمر 30 ساله لوکوموتیوهای باری با سیر سالانه 192 هزار کیلومتر، توان موتور 4400 اسب بخار، قیمت 2.5 میلیون دلار و هزینه نگهداری 125 هزار دلار بر سال اعلام شده است (تین 248297).

• سازمان جهانی هواپیمایی تجاری، ایکائو (ICAO)  در گزارش 2017 تهران " هزینه بهره برداری و بهره وری خطوط هوایی " را در هشت شرکت هواپیمایی آمریکا ارائه نموده که دارای نکات ارزشمندی است. گزارش به هزینه بهره برداری هشت شرکت هوایی پرداخته که بین 2065 تا 3069 (متوسط 2481) دلار متغییر است. FOC (Flight Operating Cost) بر صندلی - ساعت بین 11 تا 17 دلار متغییر بوده و متوسط آن اندکی بیش از 13 دلار است. متوسط ساعات پرواز روزانه هواپیماها 11 ساعت و 2003 کیلومتر برای شرکتهای آمریکن، کنتیننتال، دلتا، آمریکن وست، نورث وست، ترنس ورد، یونایتد و یواس ایر است (تین 265836).

• گزارش در صفحه 20 به متوسط ریز هزینه ساعت پرواز هواپیمای 500-737 اشاره نموده که در شرکت کنتیننتال عبارت است از: خدمه 510، سوخت 430، نگهداری 651 و مالکیت 698 دلار با جمع کل 2291 دلار و برای شرکت یونایتد 1526 دلار و شرکت ساوت وست 2974 دلار  و لذا سهم چهار عامل خدمه، سوخت، نگهداری و مالکیت در شرکت کنتیننتال 22، 19، 28، 30 درصد، در شرکت یونایتد 31، 16، 35، 17 درصد و برای شرکت ساوت وست 25، 35، 16، 23 درصد می شود.

• فرمول نامه 920514 شورای رقابت " دستور العمل تعیین نرخ خدمات لوکوموتیوهای بخش خصوصی" هزینه نگهداری لوکوموتیو را بسیار مبهم و غیر محسوس اعلام نموده در صورتی که اساسا روش فرمولی منطقی بنظر نمیرسد و میتواند زیان یکی از دو طرف (بخش خصوصی یا راه آهن) و بلکه بدلیل تعامل طولانی آنها، هر دو را درپی داشته باشد (رفتار هزینه لوکوموتیو 239003).    

• با بررسی فرمول شورای رقابت، سهم اجزاءی اصلی نرخ خدمات لوکوموتیو بدون احتساب مالیات، بیمه و ... برای پرسنل، سوخت، تعمیرات (قطعات) و مالکیت برابر است با 1، 13، 50 و 36 درصد و با احتساب مالیات 4 درصد و بیمه 7 درصد برابر خواهد بود با 1، 12، 44 و 32 درصد که نشان دهنده بالابودن هزینه نگهداری و سهم مالکیت بوده و ظلم طرفینی خصوصی و دولتی را درپی دارد. با داشتن اطلاعات شرکت ها می توان به عوامل ناکامی و موفقیت شرکت ها پی برد و زیان دو طرفه را به سود هر دو طرف تبدیل کرد. این اطلاعات مانند نمونه ایکائو باید پس از راستی آزمایی در اختیار کلیه شرکت ها و در دسترس عموم کارشناسان قرار گیرد. 

* کارشناس ریلی