◄ اجرای سامانه سپهتن گامی به سمت افزایش بهره وری ناوگان حمل و نقل جاده ای
سامانه پایش هوشمند تردد ناوگان که به اختصار سپهتن نامیده می شود، اطلاعاتی از جمله سرعت، مشخصات گواهینامه راننده، ساعت کارکرد و سایر اطلاعات لازم را از طریق سیم کارت GPRS دار به مراکز پلیس راهور ارسال می کند.
سامانه پایش هوشمند تردد ناوگان که به اختصار سپهتن نامیده می شود، اطلاعاتی از جمله سرعت، مشخصات گواهینامه راننده، ساعت کارکرد و سایر اطلاعات لازم را از طریق سیم کارت GPRS دار به مراکز پلیس راهور ارسال می کند. این سیستم قادر است با عبور وسیله نقلیه، از طریق شبکه ارتباطی [1]DSRC اطلاعات مذکور را جمع آوری و عملکرد وسیله نقلیه را مورد ارزیابی قرار دهد و به صورت پویا، به تبادل داده با مرکز داده خود مبادرت نماید.
بهینه سازی مصرف سوخت و تخصیص بر اساس پیمایش ناوگان
راه اندازی این سامانه اهداف نظارت بر وسایل حمل و نقل عمومی اعم از باری و مسافری، گواهینامه رانندگان، رفتار رانندگان در طول سفر، مجوز های لازم برای حمل بار و مسافر، تخلفات رانندگی و ایمن بودن سفر را رهگیری می کند که کاهش تصادفات و کاهش تعداد مصدومان و جانباختگان حوادث رانندگی را به دنبال دارد. همچنین این سامانه، مدیریت مصرف سوخت و تخصیص سوخت بر اساس میزان پیمایش ناوگان حمل و نقل عمومی را میسر می سازد که گام موثری در جهت بهینه سازی مصرف سوخت و جلوگیری از قاچاق آن محسوب می شود.
ایده اولیه این سامانه از سال 1390 مبنی بر ارائه یک سخت افزار کنترلی برای تامین امنیت ناوگان عمومی شکل گرفت. تصویب آن در جلسه 15/11/1393 هیئت وزیران به پیشنهاد وزارتخانه های نفت و راه و شهرسازی با هدف روانسازی تامین سوخت مورد نیاز ناوگان حمل و نقل بار و مسافر صورت گرفت. طبق این مصوبه، وزارت راه و شهرسازی و وزارت کشور مکلف به راه اندازی و تجهیز ناوگان مذکور تا پایان نیمه اول سال 1395به سامانه سپهتن شدند. همچنین مسئولیت طراحی و بهره برداری از این سامانه به سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور محول شد. در ابتدا 18000 اتوبوس بین شهری و کامیون به این سامانه مجهز شدند اما اجرای این طرح بر روی سایر ناوگان ناقص ماند. در ادامه، وزارت نفت در جلسه 30/10/1398 شورای اقتصاد، درخواست ایجاد سیستم پایش هوشمند تردد ناوگان حمل و نقل جاده ای برای 368000دستگاه ناوگان دیزلی برون شهری (کامیون و اتوبوس) را ارائه کرد که مطابق آن، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور، شرکت بهینه سازی مصرف سوخت، پلیس راهور و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی مسئولیت ایجاد و اجرای این سامانه را بر عهده گرفتند که در این مرحله نیز این سامانه به طور کامل راه اندازی نشده و به اهداف خود نرسید.
فرجام اجرای سامانه سپهتن
اردیبهشت ماه سال جاری بود که خبری تحت عنوان تفاهم نامه چهارجانبه سازمان های مسئول ( وزارت نفت، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، شرکت بهینه سازی مصرف سوخت، پلیس راهور و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ) برای ایجاد سامانه سپهتن در رسانه ها منتشر شد. در واقع این سومین عزم دستگاه های مسئول برای راه اندازی و اجرای این سامانه بود که براساس آن، نیمی از ناوگان حمل بار و 100 درصد ناوگان حمل مسافر، تا پایان سال 1402 به این سامانه مجهز خواهند شد.
با این حال با توجه به مصاحبه های مسئولان امر در سال های اخیر و برشمردن مزایای اجرای این طرح از جمله کنترل قاچاق سوخت (که به دلیل شیوه عملکردی تخصیص سهمیه گازوییل به بارنامه های صادره شرکت های حمل و نقلی تحت عنوان سهمیه پایه ای و عملکردی انجام می گیرد)، تاکنون به دلایل نامعلوم این سامانه به نقطه مطلوب اجرایی با توجه به وضعیت ناتراز عرضه و تقاضا سوخت در کشور نرسیده است.
پاورقی:
[1] Dedicated short-range communications
یک فناوری برای تبادل مستقیم بیسیم داده های وسیله نقلیه به همه چیز و سایر سیستم های حمل و نقل هوشمند بین وسایل نقلیه، سایر کاربران جاده و زیرساخت های کنار جاده است.
* کارشناس حمل و نقل
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.