◄ عربستان سعودی در رویای تبدیل شدن به هاب پروازی خاورمیانه/ هجوم به بازار هوانوردی

سرمایه گذاری عربستان در صنعت فرودگاهی به مراتب بیشتر از لیگ فوتبال است. کشوری که تا ده سال قبل بیشترین تمرکز هوانوردی اش بر روی جابجایی زوار بیت الله الحرام بود، احتمالا تا یک دهه آینده تبدیل به قطب بزرگ گردشگری در جهان خواهد شد. سرمایه گذاری چند ده میلیاردی عربستان سعودی با خرج هنگفت و ساخت همزمان سه شهر فرودگاهی و خرید هواپیماهای مدرن قصد دارد تا 10 سال آینده به هاب اول پروازی خاورمیانه تبدیل شود.

به گزارش تین نیوز، عربستان سعودی در چند سال اخیر سرمایه گذاری های متعددی را در حوزه های مختلف انجام داده و نام و نشان خاصی را برای خود دست و پا کرده است. خرید ستاره های فوتبال جهان، ساخت شهر هوشمند نیوم و توسعه زیرساخت های گردشگری، از جمله طرح هایی بوده اند که در چند سال اخیر و بعد از روی کار آمدن بن سلمان در این کشور به اجرا درآمده اند. نکته جالب آنجاست که عربستان در یکسال اخیر ناگهان از چند ابر پروژه در حوزه هوانوردی پرده برداری کرده است. به طوریکه سرمایه گذاری این کشور در صنعت هوانوردی به مراتب بیشتر از فوتبال بوده است. نظر به اتفاقات یکسال گذشته و رونمایی از چند ابر پروژه فرودگاهی در خاک عربستان، بدون شک این کشور قصد دارد تا در کوتاه مدت به جمع بزرگان هوانوردی خاورمیانه پیوسته و با آنان به رقابت بپردازد.

افزایش توان و بازدهی فرودگاه ها از طریق احداث زیرساخت های تجاری و اقتصادی در جوار فرودگاه در تمام دنیا امری رایج است، به طوریکه عملا بسیاری از ایستگاه های هوایی بین المللی در سراسر جهان امروزه به طرقی در صدد افزایش بهره وری مالی فرودگاه ها هستند. احداث هتل، سالن های اجتماعات، زیرساخت های ورزشی، مجتمع های اداری و تجاری و . . . در راس رایج ترین طرح هایی هستند که می توان با احداث آن ها در جوار فرودگاه، آن را تبدیل به یک هاب هوایی و تجاری کرد. شهر فرودگاهی امام خمینی در تهران و فرودگاه بین المللی آل مکتوم در جوار بندر جبل علی دبی از جمله این طرح ها هستند که در خاورمیانه در حال اجرا هستند، هرچند که فرودگاه امام حرکتی لاک پشتی دارد و امارات با سرعت موشک در حال توسعه زیرساخت های فرودگاهی خود است. اما شوک بزرگ در مورد عربستان و سرمایه گذاری هنگفت این کشور در صنعت فرودگاهی از آن جا نشات می گیرد که این کشور همزمان در سه شهر بزرگ عربستان اقدام به توسعه فرودگاهی می کند. کشوری که تا ده سال قبل بیشترین تمرکز هوانوردی اش بر روی جابجایی زوار بیت الله الحرام بود، احتمالا تا یک دهه آینده تبدیل به قطب بزرگ گردشگری در جهان خواهد شد.

الگو قرار دادن امارات

محمد بن راشد آل مکتوم، حاکم دبی در ابتدای دوران حکمرانی اش در پاسخ به خبرنگار آمریکایی که دلیل این همه عجله برای آبادانی و توسعه دبی را پرسید گفته بود که من می خواهم مردم کشورم هم اکنون بهترین امکانات را داشته باشند. در جایی دیگر نیز با طعنه اشاره کرده بود که چرا نیویورک باید این تعداد برج داشته باشد و دبی نداشته باشد. سال ها از آن مصاحبه می گذرد و دبی علاوه بر تبدیل شدن به هاب اول تجاری خاورمیانه بازیگر اصلی هوانوردی منطقه نیز به شمار رفته و در حال ساخت ابرفرودگاه آل مکتوم است تا عملا فاصله بسیاری از رقبا بگیرد. به نظر می رسد سعودی ها نیز با نگرش صحیح (و البته با دیدگاه رقابتی) به شریک اول منطقه ای خود یعنی امارات متحده عربی، این رویا را در سر می پرورانند که اگر دبی توانست ما نیز می توانیم، چرا که عربستان چندین برابر امارات وسعت داشته و ثروت به مراتب بیشتری را در اختیار دارد. لذا در مدت زمانی کمتر از دو دهه با خرج های سرسام آور خط و نشان اساسی را برای تمامی کشورهای منطقه خواهد کشید. 

توسعه ناوگان هوایی

هجوم سعودی ها به بازار هوانوردی صرفا متمرکز بر توسعه فرودگاه های این کشور نبوده و در چند سال اخیر در بخش ناوگان نیز اتفاقات مهمی رخ داده است. به طوریکه از زمان روی کار آمدن بن سلمان تا کنون چند شرکت هواپیمایی جدید در عربستان تاسیس شده و ده ها فروند هواپیمای جدید به دو شرکت ایرباس و بوئینگ سفارش داده شده اند. به طوریکه نزدیک به 90 فروند هواپیمای خانواده ایرباس A320 فقط برای ایرلاین های ارزان قیمت عربستان سعودی سفارش داده شده است، شرکت هایی که در طول 15 سال گذشته با پشتوانه دولتی پا به عرصه گذاشته و پروازهای اقتصادی عربستان به کشورهای آسیای میانه، خاورمیانه، آفریقا و چند کشور اروپایی را انجام می دهند. از طرف دیگر، ایرلاین گران قیمت ریاض ایر نیز که کمتر از یک سال از تاسیس آن توسط شخص بن سلمان (ولیعهد سعودی) می گذرد با سفارش ده ها فروند هواپیمای جت برد بلند بوئینگ برای رقبا خط و نشان اساسی کشیده است.

سه ابر پروژه فرودگاهی عربستان که تنها در یکسال گذشته کلید خورد، در سه نقطه از این کشور به اجرا در خواهد آمد. نخست، جده به عنوان هاب اصلی تجارت دریایی عربستان و تامین کننده نیازهای اساسی مکه مکرمه که اکنون با اجرای طرح توسعه و ساخت شهر فرودگاهی در شمال فرودگاه بین المللی جده، علاوه بر رفع نیازهای پروازی حجاج بیت الله الحرام، افق جذب توریست از سرتاسر دنیا را در دستور کار قرار داده است. دومین پروژه فرودگاهی نیز در قلب عربستان و در شهر ریاض به اجرا در خواهد آمد. طرحی که با تکمیل آن ، پایتخت عربستان تبدیل به یک هاب بزرگ هوانوردی در منطقه خواهد شد. به نحوی که فرودگاه بین المللی ریاض به قطب پروازی بین آفریقا، اروپا و آسیا تبدیل خواهد شد.لازم به ذکر است که علاوه بر پروازهای کانکشن، مجموعه شهری ریاض نیز برنامه های ویژه ای برای جذب گردشگر خارجی در سال های پیش رو دارد. در راستای اهداف ویژه تجاری و اقتصادی نمایشگاه اکسپو 2030 در ریاض برگزار خواهد شد. اما سومین پروژه فرودگاهی عربستان که در سال 2022 میلادی رونمایی شد، طرح توسعه فرودگاه دمام بود. بندر دمام، بزرگترین بندر تجاری نفتی عربستان در سواحل خلیج فارس است که صادرات نفت این کشور به سرتاسر جهان از آنجا انجام می پذیرد.