لزوم توجه جدی به مشکلات حمل‌ونقل ریلی

با توجه به سیاست کلان افزایش نقش حمل‌ونقل ریلی در ترابری کشور، جا دارد به مشکلات شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی بیشتر توجه شود.

علاوه بر مشکلات اقتصادی، نرخ ارزان سوخت و دریافت حق دسترسی از حمل ریلی که منجر به افزایش جذابیت حمل جاده‌ای شده است، با وجود گذشت ۱۲ سال از آغاز خصوصی‌سازی حمل ریلی، متاسفانه هنوز شرکت‌های مناسب حمل ریلی (سطح دوم لجستیکی یا ۲PL) نداریم و درعمل، برخی رفتارهای شرکت راه‌آهن در مسیر رقابت با شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی بوده است.

باوجود مصوبه‌های موجود درباره سیاست‌های اصل ۴۴ قانون‌اساسی، بیشتر لکوموتیوهای راه‌آهن و بخشی از تعمیرگاه‌ها واگذار نشده است. هنوز بخشی از حمل‌ونقل ترانزیتی و بین‌المللی را خود شرکت راه‌آهن راهبری می‌کند. هنوز برخی آیین‌نامه‌های مقرر در قانون دسترسی آزاد ریلی تهیه و منتشر نشده‌اند. هنوز نهاد رگولاتوری نداریم. هنوز مدیریت ترافیک ریلی، دولتی است و حتی مداخله شرکت راه‌آهن در امور شرکت‌های ریلی که باید در جهت نظارت کیفی و ارتقای شرکت‌های غیردولتی باشد، متاسفانه در جهت کوچک ماندن این شرکت‌هاست.

به‌عنوان نمونه به تازگی تصویب شده که شرکت‌های مالک ناوگان حق ندارند خودشان تعمیرات ناوگان خود را انجام دهند و باید این کار را به شرکت‌های تعمیرگاهی بسپارند و بعد هم باید شرکت‌های خاصی به‌عنوان بازرسی، بر وضعیت تعمیرات ناوگان نظارت و آن را تایید کنند.

نکته دیگری که برای رونق لجستیک با حمل‌ونقل ریلی مهم است، توجه به خطوط فرعی برای اتصال شبکه ریلی به مبادی و مقصدهای مهم مانند کارخانه‌ها، معادن، انبارها و پایانه‌های ترابری است تا نیاز به حمل ترکیبی فقط برای بارهای پراکنده باشد. سال‌های طولانی است به این مسئله مهم کم‌توجهی شده و برای ایجاد خطوط فرعی، آیین‌نامه‌ای قدیمی به‌کار رفته که مشوق مناسبی برای ایجاد این خطوط فرعی نبوده و اصلاح آن نیز مدت‌هاست معطل تصمیم هیات‌مدیره راه‌آهن است.

سیدمرتضی ناصریان - کارشناس حمل‌ونقل