◄ طرح بنزین به نفر؛ توزیع ماهانه ۳۰ لیتر بنزین برای هر ایرانی به جای یارانه نقدی
در شرایطی که مصرف روزانه بنزین در کشور به مرز ۱۳۰ میلیون لیتر رسیده و یارانه سنگینی از جیب مردم پرداخت می شود، طرحی تازه با عنوان «بنزین به نفر» مطرح شده که هدف آن توزیع عادلانه یارانه انرژی، کاهش مصرف، و تبدیل بنزین به دارایی قابل معامله است. این طرح می تواند جایگزینی هوشمندانه برای یارانه نقدی و مدل های پرهزینه گران سازی بنزین باشد.
در روزهایی که شایعه افزایش قیمت بنزین بارها از سوی دولت تکذیب شده، اما همچنان نگرانی ها درباره مصرف بی رویه و فشار سنگین یارانه انرژی پابرجاست، کارشناسان و رسانه های اصولگرا طرحی متفاوت را پیشنهاد داده اند: اختصاص ماهانه ۳۰ لیتر بنزین یارانه ای به هر ایرانی، فارغ از داشتن خودرو.
به گزارش تین نیوز، این طرح که با عنوان «بنزین به نفر» شناخته می شود، به جای افزایش قیمت یا اجرای مدل های سه نرخی، تمرکز خود را بر تغییر شیوه توزیع یارانه بنزین گذاشته است. بر اساس آن، هر فرد روزانه یک لیتر بنزین یارانه ای دریافت می کند که در صورت عدم مصرف، قابل فروش در بازار بورس انرژی خواهد بود. خانواده های چهار نفره نیز ماهانه ۱۲۰ لیتر سهمیه خواهند داشت.
سه گزینه روی میز دولت برای اصلاح سیاست بنزینی
روزنامه «جوان» در گزارشی به بررسی سه گزینه دولت برای اصلاح سیاست بنزینی پرداخت:
-
بنزین سه نرخی: شامل نرخ یارانه ای ۲,۵۰۰ تومان، نرخ دوم ۵,۰۰۰ تومان و نرخ آزاد ۱۰,۰۰۰ تومان.
-
افزایش ۵۰ درصدی قیمت: با حذف کارت جایگاه و افزایش سالانه قیمت متناسب با تورم.
-
طرح بنزین به نفر: توزیع سهمیه بنزین به هر فرد به جای خودرو، با قابلیت فروش و مدیریت مصرف.
دو گزینه اول به دلیل عدم بازدارندگی در مصرف و افزایش تورم، مورد انتقاد قرار گرفته اند. در مقابل، طرح «بنزین به نفر» با هدف اصلاح الگوی مصرف، عدالت در توزیع یارانه و تفکیک مصرف شخصی از صنعتی، مورد حمایت برخی کارشناسان قرار گرفته است.
همچنین در یادداشتی از علی اصغر سمیعی، رئیس هیئت مؤسس کانون صرافان،(29 شهریور 1403) آمده است: «در حال حاضر برای هر لیتر بنزین حدود ۶۵ سنت یارانه پرداخت می شود که معادل ۴۰ هزار تومان است. این یارانه سنگین از بیت المال پرداخت می شود، اما تنها دارندگان خودرو از آن بهره مند می شوند. اگر قرار است بنزین همچنان یارانه ای باشد، باید به صورت مساوی بین همه مردم توزیع شود.»
طرح «بنزین به نفر» نه تنها عدالت در بهره مندی از یارانه انرژی را برقرار می کند، بلکه انگیزه اقتصادی برای کاهش مصرف و فروش مازاد بنزین ایجاد می کند. از سوی دیگر، صنعت حمل ونقل نیز از این تغییر متأثر نخواهد شد؛ چرا که سوخت جایگزین مانند CNG، LPG و برق برای خودروهای فعال در این حوزه در نظر گرفته شده و یارانه آن ها به صورت جداگانه تأمین خواهد شد.
در این مدل، بنزین به عنوان یک دارایی قابل معامله در نظر گرفته می شود. مردم می توانند حساب های «بنزینی» در بانک ها افتتاح کنند، بنزین را ذخیره یا معامله کنند و حتی از آن به عنوان ابزار سرمایه گذاری استفاده کنند. این اقدام می تواند جایگزینی امن تر و پایدارتر برای نگهداری ارز و طلا باشد.
طرح «بنزین به نفر» با رویکردی نوین به مسئله یارانه انرژی، می تواند جایگزینی هوشمندانه برای مدل های پرهزینه و تورم زا باشد. اگرچه اجرای آن نیازمند زیرساخت های فنی و فرهنگی است، اما در صورت تحقق، می تواند گامی مؤثر در مسیر عدالت انرژی، کاهش مصرف و ارتقاء بهره وری اقتصادی کشور باشد.
در نهایت، واقعی سازی قیمت بنزین و اصلاح الگوی مصرف، علاوه بر کاهش آلودگی هوا و ترافیک، می تواند به بهبود سلامت عمومی، کاهش تصادفات جاده ای و کاهش بار سیستم درمانی کشور منجر شود.
