◄ اتحاد گمرکی راه ابریشم نوین؛ ققنوس رهایی ایران از انحصار چین و پاکستان

ایران نمی تواند آینده ترانزیت خود را به یک یا دو مسیر محدود وابسته کند . کریدور زنگزور ، که اخیرا به عنوان مسیری جایگزین در قفقاز مطرح شده ، نمونه ای از شکنندگی وابستگی به مسیرهای تحت کنترل رقباست.

تین نیوز |

پدرام علی زاده* در شرایطی که مسیرهای اصلی تجارت منطقه ای تحت نفوذ پروژه های عظیم چین ( مانند ابتکار کمربند - جاده) و پاکستان ( مانند کریدور اقتصادی چین - پاکستان) قرار دارند، ایران نمی تواند آینده ترانزیت خود را به یک یا دو مسیر محدود وابسته کند. کریدور زنگزور، که اخیرا به عنوان مسیری جایگزین در قفقاز مطرح شده، نمونه ای از شکنندگی وابستگی به مسیرهای تحت کنترل رقباست.

ایران برای حفظ جایگاه ژئواکونومیک خود نیازمند ابتکاری جسورانه است. (( اتحاد گمرکی راه ابریشم نوین)) متشکل از ایران، تاجیکستان، افغانستان و هند، می تواند با تکیه بر بندر چابهار، ایران را به هاب تجارت هوشمند منطقه تبدیل کند.

چرا راه ابریشم نوین

این اتحاد می تواند با الگوبردرای از مدل های موفق مانند آ. سه. آن. ساختاری منسجم برای همکاری منطقه ای ایجاد کند . بر اساس گزارش گمرک ایران ، حجم ترانزیت خارجی کشور در سال 1402 به بیش از 12 میلیون تن رسید، که بخش قابل توجهی از آن به مسیرهای آسیای مرکزی و افغانستان اختصاص داشت. هر گونه انسداد یا رقابت در مسیرهای رقیب، مانند زنگزور، می تواند درآمد ترانزیتی ایران را به خطر اندازد. اتحاد پیشنهادی با تقویت کریدور چابهار - هرات - دوشنبه و دهلی نو ، این تهدید را به فرصت تبدیل می کند.

ویژگی های راه ابریشم نوین

سامانه تبادل گمرکی منطقه ای : ایجاد یک بستر دیجیتال مشترک برای تبادل اسناد، مجوزها و سوابق محموله ها با استفاده از فناروی هایی مانند بلاکچین که شفافیت و امنیت را تضمین می کند.
تعرفه های هماهنگ شده منطقه ای : کاهش نرخ های گمرکی برای کالاهای ترانزیتی میان اعضا، به ویژه برای کالاهای استراتژیک مانند مواد معدنی و محصولات کشاورزی.
نقشه برداری مشترک کریدورهای جایگزین : تقویت مسیر چابهار - هرات – دوشنبه با توسعه زیرساخت های جاده ای و ریلی و اتصال آن به بازارهای هند.
پروتکل امنیت و تسهیل مرزی مشترک : کاهش زمان انتظار کامیون ها در مرزها و مبارزه با فساد مرزی از طریق پروتکل های هماهنگ.

چابهار به عنوان دروازه ورود هند به آسیای مرکزی، پتانسیل تبدیل شدن به یک هاب لجستیکی را دارد. اتحاد گمرکی راه ابریشم نوین می تواند با کاهش وابستگی ایران به مسیرهای تحت نفوذ چین و پاکستان، درآمد ترانزیتی کشور را افزایش دهد و از حاشیه نشینی در معادلات اقتصادی منطقه جلوگیری کند.

مسیر پیش رو

اجرای این طرح با موانعی مانند ناپایداری سیاسی در افغانستان و نیاز به سرمایه گذاری های زیر ساختی روبروست، همینطور نیازمند مذاکرات دیپلماتیک فشرده برای تدوین پروتکل های مشترک با تاجیکستان و هند است. اما پیشنهاد می شود برای گام نخست، یک پروژه آزمایشی در مسیر چابهار- هرات راه اندازی شود.

این پروژه می تواند شامل تبادل دیجیتال اسناد گمرکی، کاهش زمان ترخیص کالا و ایجاد پروتکل های امنیتی مشترک باشد. در مرحله بعد، تاجیکستان و هند به این ساختار افزوده شوند تا چهارضلعی تجارت منطقه ای شکل گیرد. تشکیل یک کارگروه منطقه ای با حضور نمایندگان گمرک و وزارت اقتصاد چهار کشور، می تواند نقشه راه این اتحاد را تدوین کند.

اتحاد گمرکی راه ابریشم نوین، نه تنها پاسخی به تهدید های ژئوپلیتیکی اخیر است، بلکه فرصتی برای تبدیل ایران به مرکز ثقل تجارت منطقه ای فراهم می کند. وزارت اقتصاد و گمرک ایران می توانند با راه اندازی پروژه آزمایشی دیجیتال در چابهار و تقویت دیپلماسی اقتصادی با هند و تاجیکستان، گام های عملی برای تحقق این ایده بردارند. اکنون زمان ابتکار عمل است تا ایران از انزوای ترانزیتی رهایی یابد و چابهار را به قلب تجارت هوشمند منطقه تبدیل کند.

پژوهشگر حقوق گمرک و تجارت دریایی

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید

اخبار مرتبط

ارسال نظر

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید تین نیوز، تا ۲۴ ساعت بعد منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.
در نوشتن نظرات، لطفا بعد از هر کلمه، یک فاصله خالی بگذارید.
در انتقال تخلفات دستگاه‌ها، موارد تخلف را با ضمیمه نمودن اسناد تخلف به آدرس info@tinn.ir ارسال نمایید تا امکان پیگیری بصورت مستند فراهم شود.