اثرات زلزله ترکیه بر زنجیره تامین جهانی

زمین لرزه ای به بزرگی ۷.۸ ریشتر با پس لرزه های متعدد یک هفته پیش (دوشنبه ۱۷ بهمن ماه ۱۴۰۱) جنوب ترکیه و شمال سوریه را لرزاند و به گفته مقامات ترکیه، تاکنون در آن کشور بیش از ۲۹ هزار نفر کشته و حدود ۸۰ هزار مجروح برجای گذاشته است. 

به گفته ناظران چینی، این زمین لرزه بزرگ در ترکیه احتمالا تاثیرات قابل توجهی بر تبعات درگیری روسیه و اوکراین و همچنین امنیت انرژی اروپا خواهد داشت.

به گزارش تین نیوز به نقل از آسام تدبیر، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه روز چهارشنبه گذشته از عملیات جستجو، نجات و امدادرسانی در محل فاجعه بازدید و با بازماندگان این حادثه دیدار و همدردی کرد و گفت: ترکیه تمام امکانات خود را برای مقابله و جبران پیامدهای زلزله بسیج کرده است.

از زمان وقوع زمین لرزه، پیامهای تسلیت و ابراز همبستگی با ترکیه از سراسر جهان سرازیر شده و بسیاری از کشورهای دنیا به اعزام تیم های امداد و نجات به محل واقعه مبادرت ورزیده اند.

وانگ ییوی، مدیر موسسه امور بین الملل در دانشگاه رنمین چین، روز پنجشنبه به گلوبال تایمز گفت: موقعیت ژئوپلیتیک ترکیه از زمان آغاز مناقشه روسیه و اوکراین برجسته شد و کار امدادرسانی به زلزله ممکن است از تمرکز اردوغان به عنوان میانجی بین روسیه و اوکراین بکاهد.

اردوغان و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه از زمان آغاز درگیری های روسیه و اوکراین بارها با یکدیگر صحبت کرده اند و ترکیه توانست به عنوان میانجی در کنار سازمان ملل متحد توافقی را برای صادرات غلات از بنادر اوکراین رقم بزند.

یکی از مناطق آسیب دیده، بندر اسکندرون است که کانونی برای تردد و تخلیه و بارگیری کشتیهای باری و تانکر در منطقه محسوب می شود.

اگر حرکت کشتیهای تانکر به دلیل مشکلات ناشی از زلزله در بندر اسکندرون به تعویق افتد، این می تواند کمبود حامل های انرژی را که از زمان درگیری های روسیه و اوکراین آغاز شده، تشدید کند.

مطابق با آخرین گزارش ها بیشتر بنادر ترکیه تحت تاثیر زلزله قرار گرفته اند و زمان ماندگاری محمولات صادراتی ترکیه در بنادر  آن کشور نیز طولانی شده تا جائیکه که زمان ماندگاری محمولات صادراتی در بندر مرسین به حدود ۱۱ روز افزایش یافته است.

همزمان با آغاز بحران اوکراین، مذاکراتی درباره احداث خط لوله انتقال گاز از ترکیه به اروپا انجام شده بود.

حالا ممکن است چنین زمین لرزه های شدیدی به تجدید نظر در مورد مناطق زلزله خیز ترکیه بیانجامد و در دراز مدت بر مسیرهای آینده انتقال انرژی تاثیر بگذارد.

به گفته کارشناسان، زلزله ویرانگر ترکیه که ضرباتی را به تاسیسات بندری این کشور وارد کرده، به دلیل موقعیت مهم بنادری که ترکیه در اختیار دارد، تاثیر قابل توجهی بر این کشور آسیایی-اروپایی داشته و ابهاماتی را برای کشتیرانی جهانی در این منطقه به وجود آورده است.

بندر اسکندرون که در سواحل دریای مدیترانه در استان جنوبی "هاتای" واقع شده بر اثر زلزله آسیب دید و صدها کانتینر در آن آنش گرفتند به طوریکه مدتی عملیات کلیه پایانه های این بندر به تعطیلی کشیده شد و کشتی های باری ناچار به حرکت به سمت سایر بنادر منطقه گردیدند.

بنا به گزارش رویترز، بندر اسکندرون به عنوان یکی از دو قطب اصلی کانتینری در سواحل جنوب شرقی ترکیه، بر تجارت داخلی این کشور تمرکز دارد.

گروه کشتیرانی مرسک (دومین خط کشتیرانی بزرگ جهان از لحاظ ظرفیت حمل کانتینر) در بیانیه ای اعلام کرد: باتوجه به وضعیت موجود در اسکندرون، ما باید تمام محمولات به مقصد این بندر را در بنادر مجاور از جمله مرسین و پورت سعید تخلیه و رزروهای انجام شده برای حمل کالاهای کانتینری از مبدا بندر اسکندرون را برای مدتی تعلیق کنیم.

بای مینگ، معاون موسسه تحقیقات بازار بین المللی در آکادمی تجارت بین المللی و همکاری اقتصادی چین گفت: این زلزله بر تولید و زندگی عادی ترکیه تاثیر خواهد گذاشت و تاثیر آن بر زنجیره صنعتی و زنجیره تامین ترکیه ممکن است بر نرخ ارز و تورم این کشور تاثیر منفی بگذارد.

بای خاطرنشان کرد: ترکیه بین دریای سیاه و دریای مدیترانه واقع شده و تنگه بسفر به عنوان یک آبراه مهم برای کشتیرانی جهانی عمل می کند و زلزله بدون شک می تواند بر روی این نقش مهم تاثیر منفی بگذارد.

وو مینگهوا، تحلیلگر کهنه کار کشتیرانی چین، روز چهارشنبه به گلوبال تایمز گفت که تاثیر این اتفاق بر کشتیرانی چین محدود است زیرا بندر آسیب دیده در ترکیه در موقعیت محوری برای مسیرهای کشتیرانی بین چین و اروپا نیست.

مسیر دریایی سنتی بین چین و اروپا از دریای چین جنوبی، تنگه مالاکا، آب های اقیانوس هند و کانال سوئز می گذرد. طی شدن این مسیر معمولا ۳۰ تا ۴۸ روز طول می کشد.

ژونگ گفت: تاثیر این فاجعه طبیعی با توجه به فاصله از بنادر بزرگ کانتینری ترکیه برای تجارت بین چین و اروپا چندان زیاد نیست و تاثیر محدودی بر کشتیرانی جهانی دارد.

ژونگ گفت، در عوض، اکنون نگرانی ها بر تأثیر ثانویه زلزله بر خود ترکیه، به ویژه زیرساخت های لجستیکی و حمل ونقل داخلی آن کشور متمرکز شده است.

به گزارش رویترز، مقامات دریایی ترکیه روز جمعه، چهار روز پس از وقوع آتش سوزی در بندر اسکندرون اعلام کردند که حریق اطفا گردیده و عملیات در این منطقه از سر گرفته شده است. بیش از هزار کانتینر که در آتش سوخته بودند در حال جداسازی هستند و بازسازی بندر به سرعت آغاز می شود.

بنادر تجاری دریایی ترکیه در سال ۲۰۲۲ مجموعاً ۵۴۳ میلیون تن محمولات مختلف را از کشتیها تخلیه و بارگیری کرده اند که در مقایسه با سال قبل ۳ درصد افزایش را نشان می دهد. 

مقدار کالای ترانزیت شده از طریق قلمرو ترکیه نیز در سال ۲۰۲۲ معادل ۸۱ میلیون تن (۱۵ درصد عملکرد بنادر) بوده است.