◄ راه آهن نیازمند مدیران متخصص است نه سیاسی

بیش از دو سال از انتصاب سید میعاد صالحی به مدیرعاملی راه آهن می گذرد و برآورد اغلب کارشناسان صنعت ریلی از دو سال و چند ماه گذشته مدیریت ایشان را، مایوس کننده و واجد هشدارهای متعددی به مقامات دولتی می دانند. از جمله در چند هفته پایانی سال ۱۴۰۲ افزایش ناگهانی حق دسترسی و شائبه دخالت در انتخابات انجمن صنفی شرکت های حمل و نقل ریلی و تلاش برای کنترل آن مورد انتقاد بسیاری از کارشناسان و فعالان صنف ریلی قرار گرفت. البته بر بنده محرز نشده که شخص مدیرعامل قصد چنین دخالتی را داشته است.

بر حسب ضرورت در این مطلب مختصر قصد دارم به واکاوی و ریشه یابی برخی مشکلات  این روزهای راه آهن بپردازم. 

به یاد داریم که سعید رسولی پس از سید محسن پورسید آقایی و سعید محمد زاده اولین انتصاب غیرتخصصی و بی ارتباط با راه آهن در دهه اخیر بود که پس از آن با انتصاب سید میعاد صالحی این روند ادامه یافت.

نگاهی به عملکرد 2.5 ساله مدیریت سعید رسولی نشان می دهد علی رغم وقوع پاندمی کرونا در این دوران که با لغو و کاهش سیر قطارهای مسافری باید منجر به رشد چشمگیر حمل بار ریلی می شد، با تصمیمات اتخاذ شده در این مدت و مدیریت نامطلوب راه آهن، شاخص متوسط بهره وری ماهیانه واگن های باری و شاخص تن - کیلومتر کل بار حمل شده ریلی کشور روندی ثابت و رفته رفته تا اواخر دوره وی به شدت کاهشی شد. شاخص هایی که از نیمه دوم سال 92 در دوران مدیریت پورسید آقایی یک روند افزایشی را آغاز کرده و در پایان سال 97 و در زمان مدیریت محمدزاده در بهترین نقطه خود قرار گرفته بود.

در دوران مدیریت سعید رسولی گام مهم دیگری نیز به عقب برداشته شد و مصوبه پیشرو و مشوق سرمایه گذاری بخش خصوصی لغو گردید. همچنین مصوبه سیر رایگان (با حق دسترسی 1 ریال) واگن های نو خریداری شده توسط شرکت ها لغو شد و جذابیت سرمایه گذاری در این بخش را به شدت با افت مواجه کرد. که این روند کاهشی متأسفانه همچنان ادامه دارد و موجبات فرار سرمایه گذاران ریلی را بیش از پیش فراهم کرده است. چرا که بازگشت نقدینگی قراردادهای ماده 12 برای سرمایه گذار یک ریسک قلمداد می شود و این مصوبه موجب دلگرمی سرمایه گذاران بود که بر مبنای این مصوبه کار واگن سازان داخلی نیز با رونق بسیار خوبی همراه شده بود.

همچنین به یاد داریم سعید رسولی بود که برای اولین بار اقدام به افزایش دوبار حق دسترسی در یکسال نمود. این اقدام با اعتراض شدید شرکت ها در همان سال مواجه شد، و مخاطراتی برای حوزه ریلی به جا گذاشت که مع الأسف در ادامه همین روند میعاد صالحی نیز در سال 1402 دو بار برای تمامی مسیرها و تا سه بار حق دسترسی برخی مسیرها را افزایش داد و عملا حمل و نقل ریلی را از صرفه اقتصادی و قدرت رقابت با بخش جاده ای انداخت. 

در نهایت چیزی که مشخص است انتصابات سیاسی و غیرتخصصی در شرکت تخصصی راه آهن از اسفند سال 97 شروع شده و تا کنون ادامه داشته و طی این پنج سال کمر بخش ریلی را شکسته است. بنابراین تا انتصابات بخواهد این چنین ادامه پیدا کند خیلی فرقی نمی کند که صالحی مدیرعامل باشد یا رسولی!

در پایان امیدوارم طول دوران مدیریت میعاد صالحی بیشتر از سعید رسولی به درازا نکشد و انتصابات بعدی از جنس صنعت و با در نظر گرفتن شرایط تخصصی و حرفه ای فرد باشد.

* کارشناس ریلی