◄ صنف رانندگان کامیون در انتظار بازنشستگی زودهنگام؛ شغلی که سخت و زیان آوری آن انکار می شود!

بیش از ۴۸۰ هزار رانندگان کامیون در کشور با وجود تحمل فشارهای جسمی و روانی ناشی از شغل طاقت فرسای خود، همچنان از مزایای بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور محروم اند. اکنون خواسته این قشر زحمتکش برای بازنشستگی زودهنگام وارد مرحله ای جدی تر شده است.

رانندگان کامیون به عنوان یکی از پایه های اصلی زنجیره تأمین و حمل ونقل جاده ای کشور، در شرایطی سخت و طاقت فرسا، نقش مهمی در جابه جایی کالا و پشتیبانی از اقتصاد ملی ایفا می کنند. با وجود این، بسیاری از این رانندگان سال هاست که بدون بهره مندی از تسهیلات قانونی مناسب، از جمله بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور، به فعالیت ادامه می دهند.

طبق گزارش های منتشرشده از سوی سازمان راهداری، تعداد رانندگان کامیون فعال در کشور از ۴۸۰ هزار نفر فراتر رفته و در سال های اخیر، مطالبه برای به رسمیت شناختن شغل رانندگی سنگین به عنوان یکی از مشاغل سخت و زیان آور به یکی از مطالبات اصلی این صنف تبدیل شده است.

مطالبه ای فراگیر برای بازنشستگی زودهنگام رانندگان کامیون

طی هفته های گذشته، هزاران راننده در سراسر کشور با پیوستن به کارزاری سراسری، خواستار آن شدند که شغل آنها رسماً در فهرست مشاغل سخت و زیان آور قرار گیرد. این کارزار که با استقبال گسترده رانندگان کامیون، اتوبوس، تانکر، ترانزیت و دیگر وسایل حمل ونقل سنگین مواجه شد، نشان داد مطالبه بازنشستگی زودهنگام رانندگان کامیون نه یک خواسته مقطعی بلکه یک مطالبه عمومی و فراگیر است که سال هاست بی پاسخ مانده است.

در واکنش به این مطالبه سراسری، جلسه ای با حضور مصطفی سالاری، مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی، به همراه تعدادی از مقامات کارگری و کارفرمایی برگزار شد. در این نشست، روند اصلاح آیین نامه بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور آغاز شد و اعلام گردید که پیش نویس اصلاحیه با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت بهداشت، سازمان تأمین اجتماعی و نمایندگان تشکل های کارگری و کارفرمایی تدوین شده و در مسیر اجرا قرار دارد.

با وجود این پیشرفت، هنوز مشخص نیست که چه زمانی رانندگان کامیون عملاً بتوانند از مزایای بازنشستگی زودهنگام بهره مند شوند و آیا دولت توان تخصیص منابع مالی موردنیاز برای اجرای این قانون را دارد یا خیر.

رانندگی کامیون ؛ شغلی فراتر از سختی های جسمی

رانندگی کامیون، به ویژه در ایران، نه تنها شغلی با فشارهای جسمی بالا بلکه همراه با آسیب های جدی روانی و اجتماعی است. بسیاری از رانندگان کامیون که سال ها در جاده های پرخطر کشور فعالیت می کنند، با بیماری هایی مانند دیسک کمر، آرتروز گردن، زانو درد مزمن، مشکلات مفصلی، ضعف بینایی و پیرچشمی مواجه هستند. این مشکلات تنها بخشی از آسیب هایی است که به دلیل رانندگی طولانی مدت، عدم تحرک کافی، ساعات کاری نامنظم و استرس مداوم، دامنگیر رانندگان می شود.

افزون بر آن، شب بیداری های پیاپی، رانندگی در شرایط نامساعد جاده ای و آب وهوایی، تحمل ترافیک، دوری از خانواده و مسئولیت سنگین حفظ ایمنی بار و خودروی سنگین از جمله فشارهای روانی است که سلامت ذهنی رانندگان را تهدید می کند.

تصادفات جاده ای در ایران که آمار بالایی دارند، نیز یکی از نگرانی های دائمی رانندگان کامیون محسوب می شود. هر سفر می تواند با خطراتی جدی همراه باشد و نبود حمایت های بیمه ای و قانونی کافی، این نگرانی ها را مضاعف کرده است.

مشکلات معیشتی و هزینه های کمرشکن نگهداری کامیون

در کنار فشارهای شغلی و روانی، فشار اقتصادی بر رانندگان کامیون در سال های اخیر به شدت افزایش یافته است. بالا رفتن هزینه های تعمیرات، قیمت سرسام آور قطعات یدکی، افزایش قیمت روغن و لاستیک، و استهلاک بالای خودروهای سنگین باعث شده تا بخش عمده ای از درآمد رانندگان صرف نگهداری کامیون شود.

در شرایطی که بسیاری از رانندگان کامیون مالک وسیله خود هستند و بار تأمین مخارج زندگی خانوار نیز بر دوش شان سنگینی می کند، عدم برخورداری از قانون بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور، نوعی بی عدالتی و بی توجهی به این قشر محسوب می شود.

از سوی دیگر، هزینه های بالای بیمه، عدم پرداخت به موقع کرایه بار از سوی برخی شرکت ها و وجود دلالان و واسطه گران در سیستم بارگیری، درآمد واقعی رانندگان را کاهش داده و مشکلات معیشتی آنان را دوچندان کرده است.

لزوم اقدام عملی دولت برای تصویب بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور برای رانندگان کامیون

در سال های اخیر، همواره یکی از موانع اصلی بر سر راه تصویب قوانین حمایتی از جمله بازنشستگی زودهنگام رانندگان کامیون، محدودیت بودجه تأمین اجتماعی بوده است. سازمان تأمین اجتماعی بارها اعلام کرده که با توجه به شرایط اقتصادی، توان پرداخت هزینه های سنگین ناشی از بازنشستگی زودتر از موعد این تعداد از رانندگان را ندارد.