ازسرگیری فعالیت ۱۳ شرکت کشتیرانی جهان به بنادر ایران / امکان سوخت‌گیری هواپیماها در اروپا

اواخر سال گذشته همزمان با سفر رئیس جمهوری اسلامی ایران به فرانسه پیش قرارداد خرید ۱۱۸ فروند هواپیمای مسافری به ارزش ۱۰.۵ میلیارد دلار با شرکت ایرباس امضا و مقرر شد ایرباس بتواند در سال ۲۰۱۶ بین ۵ تا ۸ فروند از این هواپیماها را به ایران ایر تحویل دهد.

پس از آن شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران موفق شد با امضای پیش قراردادی دیگری با شرکت هواپیمای سازی بوئینگ خرید بیش از ۱۰۰ فروند هواپیما به ارزش ۱۷ میلیارد دلار را در دستور کار قرار دهد.
همزمان با این پیش قرارداد، ایران ایر قرارداد دیگری را با شرکت هواپیما سازی «ای. تی. ار» ایتالیا به امضا رساند تا همه این هواپیماها به صورت اجاره به شرط تملیک به ایران ایر تحویل شود.

از طرفی ایران ایر اواخر سال گذشته برای خرید ۲۰ فروند هواپیمای سبک ۷۰ نفره ای. تی. آر-۷۲، با این شرکت هواپیماسازی به توافق رسید تا بتواند از این هواپیماها برای پروازهای کوتاه برد، استفاده کند و قرار است تا پایان سال جاری میلادی دو تا چهار فروند از این هواپیماها تحویل ایران شود.

امکان سوخت‌گیری هواپیماهای ایرانی در فرودگاه های اروپا
با اجرایی شدن برجام و پس از ۴۰ ماه، هواپیماهای ایرانی بار دیگر توانستند در فرودگاه‌های کشورهای اروپایی سوخت‌گیری کنند و از پشتیبانی‌های خدمات فرودگاهی و فنی و مهندسی برخوردار شوند.

خودداری از تحویل سوخت مورد نیاز به هواپیماهای مسافری ایران در فرودگاه های اتحادیه اروپایی سبب شده بود که شرکت های هوایی از جمله هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران یک سوم هزینه‌های بیشتری را متحمل شوند، زیرا این هواپیماها مجبور بودند برای سوختگیری از فرودگاه های کشور ثالث استفاده کنند.

از دی ماه سال گذشته که اجرایی شدن برجام آغاز شد، برخی از شرکت‌های هوایی در ایران موفق شدند ۱۲ فروند هواپیمای مسافری با عمر کمتر از ۱۵ سال را وارد ناوگان هوایی کنند و متعاقب این اقدام ظرفیت ناوگان هوایی کشور بیش از ۲ هزار صندلی افزایش یافت.

همزمان با لغو تحریم های ظالمانه و افزایش پروازهای هوایی شرکت فرودگاه‌های کشور خرید ۲۵۰ میلیون دلار تجهیزات هدایت ناوبری هوایی و رادارهای مور نیاز را از شرکت‌های معتبر اروپایی در دستور کار خود قرار داد که بخشی از این تجهیزات وارد کشور شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 افزایش پروازها از آسمان ایران
همچنین پس از لغو این تحریم ها شاهد افزایش پروازهای عبوری از آسمان ایران هستیم؛ به طور متوسط تعداد پروازهای عبوری از آسمان ایران از ۴۵۰ پرواز روازنه به بیش از ۹۰۰ پرواز افزایش یافته است تا درآمدهای ارزی ایران از این محل به دو برابر افزایش یابد.

با اجرایی شدن برجام بسیاری از شرکت های هوایی جهان پروازهای هوایی خود را بار دیگر به ایران از سر گرفتند به طوری که طبق آخرین آماری که در این زمینه ارائه شده هم اکنون ۴۱شرکت خارجی پروازهای خود را به ایران آغاز کرده اند که پیش از این به دلیل تحریم‌ها پروازهای خود را به ایران متوقف کرده بودند.

با افزایش رفت و آمد گروه های تجاری و اقتصادی به ایران برای نخستین بار اجلاس هوانوردی ایران ۲۰۱۶ صنعت هوانوردی جهان «کاپا» در تهران برگزار شد و نمایندگان بیش از ۱۰۰ شرکت فعال در زمینه تامین هواپیما و قطعات آن، تجهیزات فرودگاهی و ناوبری، شرکت های لیزینگ خرید و یا اجاره هواپیما، تعمیر و نگهداری و نمایندگانی از ایگائو و یاتا در این اجلاس در تهران شرکت کردند.

همچنین با امضای قرارداد دیگری مدیریت دو هتل ۴ و ۵ ستاره فرودگاه امام خمینی (ره) بین گروه مالی گردشگری و گروه هتل‌داری آکور فرانسه، مدیریت ۵۰۰ اتاق این دو هتل به مدت ۱۵سال به گروه آکور هتلز واگذار شد و اکنون این دو هتل در فرودگاه امام از نام های ایبیس و نووتل استفاده می‌کنند.

گروه «آکورهتلز» در حال حاضر مدیریت ۷۱ هتل را در ۱۰ کشور خاورمیانه برعهده دارد و ششمین گروه بزرگ هتل‌داری جهان به شمار می‌رود.

 پهلوگیری کشتی های ایرانی در بنادر اروپا
از دیگر سو، با اجرایی شدن برجام تردد کشتی های تجاری ایرانی به بنادر اروپایی پس از چهار سال بار دیگر آغاز شد به طوری که برای نخستین بار یکی از کشتی های کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران موفق شد اوایل سال جاری در بندرهامبورگ آلمان پهلو بگیرد.

با لغو تحریم ها و رفع موانع تردد کشتی های تجاری جمهوری اسلامی ایران به بنادر کشورهای مختلف جهان، مشکلات بیمه و پرچم کشتی‌های ایرانی برای رفت و آمد در بنادر اروپایی برطرف شد و اکنون محدودیت‌های تردد کشتی های شرکت ملی نفتکش ایران نیز به بنادر مختلف جهان برداشته شده است.

همچنین تردد شرکت‌های بزرگ حمل کننده کالا به بنادر ایران از سر گرفته شده است به طوری که اکنون بیش از هفت لاینر بزرگ از کشورهای تایوان، چین، کره جنوبی و کشورهای اروپایی به بنادر ایران تردد خود را آغاز کرده‌اند.

 دستاوردهای برجام در حوزه حمل و نقل دریایی
به گزارش ایرنا از سرگیری فعالیت ۱۳ شرکت کشتیرانی بین المللی به بنادر ایران به ویژه بندر شهید رجایی را می توان از مهمترین دستاوردهای برجام در حوزه دریایی برآورد کرد ضمن آنکه شاهد برقراری مجدد خدمات صدور گواهینامه‌های قانونی برای کشتی های ایرانی توسط موسسات رده‌بندی بین‌المللی و بیمه حفاظت وغرامت بین المللی و گشایش اعتبارات اسنادی ۱۰۰ میلیون یورویی برای خرید تجهیزات کانتینری طرح توسعه بندر شهید رجایی بودیم.

انعقاد موافقت‌نامه حمل و نقل دریایی بین ایران و کره جنوبی و انعقاد ۹ یادداشت تفاهم در زمینه ها بندری و دریایی با کشورهای ایتالیا، کره جنوبی، پاکستان، الجزایر، عمان، پاناما، بلژیک و استرالیا و انجام مطالعات مورد نیاز برای توسعه فاز سوم بندر شهید رجایی با مشاوران بین‌المللی و فراهم شدن امکان سرمایه گذاری در پایانه‌های یک و دو بندرشهید رجایی از دیگر نتایج مثبت اجرایی شدن برجام است.

این توافق سبب شد ۹ شرکت معتبر بین المللی پیمانکار عملیات بندری از هشت کشور چین، سنگاپور، دانمارک، فرانسه، کره جنوبی، سوئیس، آلمان، فلیپین و عمان برای انجام سرمایه‌گذاری در بنادر ایران تقاضای خود را مطرح کنند.

به این دستاوردها می بایست انعقاد قرارداد سرمایه گذاری و بهره برداری از فاز یک بندر شهید رجایی با شرکت هندی و انعقاد تفاهم‌نامه با دولت هند برای دریافت ۱۵۰ میلیون دلار فایناس از شرکت لیبهر برای اجرای طرح توسعه این بندر را نیز افزود.

توافق با شرکت های ایتالیایی برای انتقال دانش فنی و مکانیزه کردن بنادر از طریق تشکیل شرکت مشترک با ۵۱ درصد سهم طرف ایرانی و انعقاد تفاهم‌نامه با یک شرکت دیگر ایتالیایی خدمات کیفیت و بازرسی اسکله های بنادر از نتایج اجرایی شدن برجام در حوزه حمل ونقل دریایی کشور بود.

همچنین برگزاری همایش روز بندر آنتورپ بلژیک در تهران و امضای تفاهم نامه خواهرخواندگی بندر شهید رجایی و بندر آنتورپ با هدف توسعه همکاری های بندری، حفظ محیط زیست دریایی، مسیل آموزشی و مبادله مستقیم کالا بین این دو بندر از دیگر نتایج این توافق بوده است.

بندر آنتورپ بلژیک از مهمترین بنادر اروپاست که سالانه با بیش از ۲۴۰ میلیون تن عملیات تخلیه و بارگیری به عنوان یکی از دروازه های ورود کالا به اروپا به شمار می‌رود و سال گذشته ۸.۵ میلیون کانتینر از این بندر مهم اروپایی تخلیه و بارگیری شده است.

 حضور سرمایه گذاران خارجی در طرح های راهسازی
وزارت راه و شهرسازی در اواخر سال گذشته به منظور افزایش سرمایه‌گذاری‌های خارجی در حوزه‌های مختلف حمل و نقل و مسکن و شهرسازی ۱۲۲ پروژه سرمایه گذاری با ۲۵ میلیارد یورو را به شرکت‌های داخلی و خارجی معرفی کرد.

همزمان با اجرای برجام شرکت آزادراه تهران - شمال موفق شد برای ساخت منطقه سه این آزادراه پیش قراردادی را با یکی از شرکت های زیرمجموعه دوو کره جنوبی به امضا برساند تا این شرکت کره‌ای بتواند یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار برای ساخت این منطقه آزادراه به طول ۴۶ کیلومتر از پل زنگوله تا سه راهی دشت نظیر سرمایه گذاری کند.

از طرفی شرکت ساخت و توسعه زیر بناهای حمل و نقل کشور از مذاکره با یک شرکت‌های ایتالیایی برای انجام سرمایه گذاری در آزادراه همدان و آزادراه اهواز - اندیمشک خبر داد.

تمایل شرکت های خارجی برای انجام سرمایه گذاری در حوزه های مختلف راهسازی نیز در یک‌سال اخیر افزایش قابل توجهی یافته است از جمله اینکه برای نخستین بار شرکت برگیز اینشاات ترکیه با امضای قراردادی ساخت آزاد راه بازرگان - تبریز به طول ۲۵۵ کیلومتر در طی ۴۰ ماه بر عهده گرفت.

شرکت برگیز اینشاات ترکیه در سال ۱۹۷۵ در ترکیه تاسیس و تاکنون چندین طرح بزرگ راهسازی در داخل ترکیه و چند طرح راه‌سازی در کشورهای مختلف از جمله اوکراین و عراق توسط این شرکت انجام شده و قرار است این شرکت سرمایه گذار ترک ۶۵ درصد از منابع مالی ساخت آزادراه تبریز - بازرگان را تامین و ۳۵ درصد بقیه از سوی وزارت راه و شهرسازی تامین شود.

در این قرارداد ۴۸ ماهه طراحی، ساخت، مهندسی، تکمیل مطالعات، تاسیسات جانبی مورد نیاز، نگهداری و بهره برداری از آزادراه به صورت سه باند رفت و سه باند برگشت در دوران بهره برداری و تامین هزینه های مربوطه و انتقال آزادراه به وزارت راه پس از اتمام دوره مشارکت و بازگشت اصل و سود سرمایه گذار برعهده شرکت ترک خواهد بود.

 جذابیت شبکه ریلی ایران برای سرمایه گذاران خارجی
به طور کلی در دوران پسا تحریم شاهد درخواست حضور شرکت‌های مختلف در بخش ریلی ایران هستیم به طوری که ایجاد روابط مثبت و سازنده با شرکت های بین المللی جهت تهیه و خرید واگن، لوکوموتیو و سایر ماشین آلات و ملزومات مورد نیاز این صنعت و البته انتقال تکنولوژی به کشور محور گفت و گوها در یک سال اخیر بوده است.

در این راستا اقداماتی همچون تسهیل قوانین در عرصه ها و بخش های مختلف به منظور ورود سرمایه، آسان سازی فرایند اداری برای کسب و کار، شناسایی اولویت های فعالیت‌های اقتصادی در این بخش و استفاده از تمامی پتانسیل بخش خصوصی می تواند در افزایش تمایل به سرمایه‌گذاری در صنعت حمل و نقل ریلی بسیار موثر شود.

اختصاص ۵۰۰ میلیون دلار تسهیلات از سوی جمهوری آذربایجان برای تکمیل خط آهن قزوین - رشت - آستارا را می توان یکی از موارد مورد علاقه سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی در شبکه حمل و نقل ریلی ایران ارزیابی کرد.

همچنین قرارداد توسعه ایستگاه های اصلی راه آهن شهرهای تهران، مشهد و قم بین شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران و شرکت آرپ فرانسه به امضا رسیده و قرار است جانمایی ایستگاه‌های راه آهن چندوجهی این سه شهر با هدف افزایش دسترسی ریلی، درون و برون شهری و بهینه سازی محوطه ایستگاه‌های راه آهن یادشده توسط این شرکت بزرگ فرانسوی به مبلغ هفت میلیون دلار انجام شود.

در این قرارداد شرکت فرانسوی آرپ طی ۲۰ ماه طراحی توسعه ایستگاه های چندوجهی حمل و نقل همگانی قطارهای تندرو، مترو و قطارهای حومه ای را در دستور کار قرار می‌دهد تا با احداث این طرح ها توسط شرکت های ایرانی تردد مردم در ایستگاه های تهران، مشهد و قم به سهولت انجام شود.

با لغو تحریم ها راه آهن اقداماتی برای جذاب تر شدن مشارکت و سرمایه گذاری بخش خصوصی و تقویت افزایش سهم حمل و نقل ریلی انجام داده است که می توان به ورود اولین قطار باری چین به ایستگاه راه آهن و احیای جاده ابریشم در بخش ریلی اشاره کرد.

اعلام آمادگی راه آهن ایتالیا برای حضور در پروژه های سریع السیر ریلی، آغاز عملیات اجرایی برقی سازی قطار تهران - مشهد و اتصال این مسیر به کربلا در سال آینده، برگزاری جلسه هم‌اندیشی با بازرگانان و صاحبان شرکت‌های حمل و نقل بین المللی در جهت توسعه ترانزیت ریلی، انعقاد توافق نامه با افغانستان در خصوص تکمیل قطعه ۲ و ۳ خواف - هرات، برنامه ریزی برای اتصال ریلی مسیر اینچه برون به ترکمنستان از دیگر مواردی است که در یک‌سال گذشته موضوع رایزنی مسئولان با سرمایه گذاران خارجی بوده است.

آغاز عملیات اجرایی برقی کردن قطار تهران - مشهد و اتصال این مسیر به کربلا در سال آینده و برنامه ریزی برای اتصال ریلی مسیر اینچه برون به ترکمنستان و بررسی قرارداد راه آهن ایران و روسیه در جهت برقی سازی محور اینچه برون به گرمسار از دیگر نتایج برجام در حوزه ریلی است.

از آنجا که صنعت حمل و نقل ریلی کشور نیازمند ۱۰ هزار واگن باری، یک هزار واگن مسافری و ۲۰۰ لکوموتیو است، یک شرکت روسی با امضای قراردادی با راه آهن جمهوری اسلامی ایران ساخت ۵۰۰ واگن باری را در سه شرکت داخلی برعهده گرفته است تا این واگن ها با ۲۲۰ میلیون منابع مالی در سه شرکت داخلی تولید شود.

 توسعه شبکه ارتباطات زمینی در دوران پسابرجام
امروز در شبکه زیرساخت های حمل و نقل کشور دارای ١ هزار و ١٧١ کیلومتر راه آهن، دو هزار و ٣١٦ کیلومتر آزادراه، ١٥ هزار کیلومتر بزرگراه و ٢ هزار کیلومتر راه اصلی هستیم که با اضافه شدن چهار هزار و ٧٣١ کیلومتر راه آهن در دست ساخت، یک هزار و ١١٦ کیلومتر آزادراه در حال احداث، چهار هزارو ٥ کیلومتر بزرگراه و سه هزار کیلومتر راه اصلی در دست اجرا به این میزان، شاهد تحولی عظیم در این حوزه خواهیم بود.

در همین راستا، اکنون بیش از یک هزار و صد کیلومتر آزادراه و بیش از سه هزار کیلومتر راه آهن آماده سرمایه گذاری در کشور وجود دارد که بسترهای لازم برای مشارکت سرمایه گذاران خارجی در این زمینه فراهم شده است.

در سایه لغو تحریم ها، تهران در اردیبهشت ماه امسال در بزرگترین نمایشگاه بین المللی حمل و نقل ریلی خاورمیانه، میزبان بیش از ۱۳۰ شرکت خارجی و ۱۸۰ شرکت داخلی بود تا این شرکت ها بتوانند آخرین دستاوردهای صنعت حمل و نقل ریلی جهان را در ایران عرضه کنند.

در این نمایشگاه خدمات مختلف ریلی بخش مسافری درون شهری، برون شهری و بخش باری، انواع واگن‌ها، واگن های نیرو محرکه، واگن مولد، واگن مانوری، لوکوموتیو برقی و دیزلی، قطعات مصرفی واگن های اتوبوسی، واگن های باری و خدمات تعمیر و نگهداری و خدمات بیمه ای توسط شرکت‌های فعال در حوزه حمل و نقل ریلی ارائه و در معرض دید علاقه‌مندان قرارگرفت.

با به نتیجه رسیدن سرمایه گذاری ها در صنعت حمل و نقل هوایی، ریلی و دریایی شاهد تحولات خوبی در این حوزه خواهیم بود که تامین رفاه عمومی مردم در حوزه‌های مختلف حمل و نقل از آثار مثبت آن خواهد بود.
حضور شرکت های خارجی در پروژه های مختلف سرمایه گذاری علاوه بر افزایش اشتغال‌زایی در بین جوانان متخصص و تحصیل کرده ایرانی زمینه انتقال دانش و فناوریهای جدید را به کشور فراهم می کند تا جمهوری اسلامی ایران بتواند به اهداف از پیش تعیین شده در برنامه ششم توسعه به آن دست پیدا کند.