◄ پندهایی در حمایت از تولید داخلی آمریکا در لکوموتیو ساخت آلمان

رهبر انقلاب در دیدار با رئیس جمهور و هیئت دولت فرمودند (14010608): یک مسئله دیگر، مسئله تولید است ... که باید به آن خیلی اهمیت داد. واقعا با هر چیزی که تولید را تضعیف می کند باید مقابله کنید. با هر چیزی که تولید داخلی را به زانو درمی آورد و شکست می دهد، باید با جدیت مقابله کرد؛ قاطعانه بایستی مبارزه کنید؛ چه در صنعت، چه در کشاورزی.

• طی دودهه گذشته برای تولید داخل لکوموتیو دیزل، دو قرارداد با شرکت های برتر اروپایی لکوموتیوساز منعقد و هزینه هنگفتی برای ایجاد قابلیت ساخت لکوموتیو در داخل پرداخت شد. اما نه تنها تولید این خطوط ادامه نیافت بلکه نگهداری این لکوموتیوها نیز با مشکلات عدیده مواجه شد به گونه ای که در لکوموتیو باری با عمر متوسط کمتر از 20  سال آماده به کاری مدت ها به زیر 30 درصد و در مورد دوم و لکوموتیوهای مسافری با عمر متوسط حدود 8 سال، آماده به کاری مدت ها پایینتر از 60 درصد قرار داشت.
• باوجود تجربه آغاز دهه هفتاد با اتخاذ رویکرد اعمال بیشترین بار مجاز در دوران گارانتی که به تغییرات اساسی لکوموتیوهای GE سری اول و تبدیل باقیمانده قرارداد به نوع سنگین (آماده به کاری 65 درصد) منتج گردید (تین 246781 و 248023) و تذکرات اوایل دهه هشتاد در ورود لکوموتیوهای آلستوم مبنی بر حمل بار 30 درصد کمتر از قابلیت، تغییری در رویکرد مشاهده نشد (تین 90443).   
• شرکت رولندبرگر در گزارش سپتامبر 2018 (19 شهریور 1397، ص 221) هزینه متوسط سالانه نگهداری لکوموتیو مسافری دیزل را 118 هزار دلار بر لکوموتیو (آلمان و سوئیس حدود 150) و در ایران 631 هزار دلار بیان نموده است (تین 239248). 
• با بررسی آمار حمل و نقل ده سال اخیر می توان به این نتیجه دست یافت ... صرفه جویی هر لکوموتیو GT26 حدود 4 میلیون و 200 هزار لیتر و هر لکوموتیو C30-7 حدود 6 میلیون لیتر و برای لکوموتیو آلستوم با قابلیت قراردادی با بارمحوری 20 تن بیشتر از 6 و با بارمحوری 25 تن قریب 8 میلیون لیتر می شود (تین 258711) و افزایش بار کمتر از 30 به 100 میلیارد تن کیلومتر (30 درصد بار کشور)، صرفه جویی سوخت فقط بخش بار به حدود 4 میلیارد لیتر با ارزش سالانه 3 میلیارد دلار بالغ می شود.
• از سال 99 تاکنون تعداد لکوموتیو گرم بیش از 10 درصد کاهش یافته و آماده به کاری کل با وجود بهبود مختصر به 53 درصد (غالبا به دلیل موتور) و بخش خصوصی به 54 درصد رسیده در حالی که از کل 995 لکوموتیو، 181 دستگاه لکوموتیو متعلق به بخش خصوصی است.  
• برای جلوگیری از تکرار این تجربیات پرهزینه در زمینه لکوموتیو دیزل که در چهار دهه پس از انقلاب همواره گلوگاه عملکرد و افزایش سهم راه آهن بوده، با آسیب شناسی می توان به نقش موتور دیزل در ناکامی دو قرارداد فوق پی برد و گزینه های راهبردی مناسب مانند انتخاب و تولید یک موتور دیزل مناسب، برقی و نیمه برقی سازی خطوط با ناوگان دوگانه (تین 246859) را یافت.
• یکی از تجربیات خردمندانه جهانی در کشور آمریکا که سازنده بهترین لکوموتیوهای دیزلی باری در دنیا بوده و هست و علاوه بر سهم بالای 40 درصد حمل بار داخلی با لکوموتیوهای دیزلی، بالاترین سهم لکوموتیوهای صادراتی را به خود اختصاص داده است:
• آمریکا با وجود داشتن 23544 لکوموتیو باری (طبق آمار 2022 UIC، 25% لکوموتیو جهان و 24 درصد حمل بار ریلی جهان و یک هزارم مسافر ریلی جهان) با سابقه ساخت لکوموتیوهای مسافری، در سال 2017 ده دستگاه لکوموتیو شارژر (Charger) بر اساس استانداردهای FRA را از شرکت زیمنس تحویل گرفت (مهمترین آنها استحکام فشاری 800 هزار پوندی شاسی و ...).
• این لکوموتیوهای 4 محوره برپایه لکوموتیوهای Vectron (مشابه نمونه ایران) اما با وزن 121 تن و سرعت 201 کیلومتر بر ساعت، مجهز به موتور آمریکایی Cummins 4400 اسب در دور 1800 بوده و 600 کیلووات برق واگن ها را هم تامین می نمایند.
• چنانچه به سایر لکوموتیوهای مشابه شرکت زیمنس توجه کنیم غالب آنها را مجهز به موتورهای MTU آلمانی می بینیم درحالی که کشور آمریکا با وجود دسترسی بسیار آسان به قطعات و کارشناسان MTU، موتور کامینز تولید داخل را برگزیده است.
• مشابه این رویکرد در دامپ تراک های تولیدی شرکت هیتاچی ملاحظه می شود که در چند نوع بزرگ از جمله EH4000AC-3 با ظرفیت خالص  221 تن با دو نوع موتور Cummins 2500 اسب و موتور MTU 2500 اسب پیشنهاد شده است.

- با توجه به برنامه خرید انبوه لکوموتیو، انتظار می رود دو وزارت راه و صنعت در تعیین موتور دیزل برای ناوگان جدید نیز هماهنگ باشند.                

دریافت فایل ضمیمه از اینجا

* کارشناس حمل  و نقل