◄ عقب‌ماندگی بندر چابهار چگونه جبران می‌شود؟

یک کارشناس حمل و نقل دریایی گفت: پس از تصویب الحاق بندر شهید بهشتی چابهار به منطقه آزاد چابهار، نهادهای مرتبط با اداره این بندر نظیر سازمان بنادر، ناوگان ملی و منطقه آزاد هر سه باید بخواهند عقب ماندگی که در بندر چابهار به وجود آمده است برطرف شود.

به گزارش تین نیوز، کلیات لایحه الحاق بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری به محدوده منطقه آزاد تجاری- صنعتی چابهار اول دی ماه 98 توسط نمایندگان جلس تصویب شد. 

علی درستکار کارشناس حمل و نقل دریایی گفت: از حدود سه دهه گذشته، همه دولت‌ها در همه دوره ها با این هدف به بندر چابهار می نگریستند که این بندر، به جهت موقعیت خاص ژئوپولتیکی خود در روز مبادا به درد ما بخورد.

وی افزود: آن روز مبادا همین روزهاست. روزهایی که بنادر دیگر کشور اگرچه در تحریم قرار ندارند اما خطوط کشتیرانی های خارجی از حضور در بنادر استراتژیک کشور بیمناکند. بندر چابهار دستکم از این حیث تاکنون در امان بوده است.

وی با بیان اینکه بندر چابهار تنها بندر اقیانوسی کشور است گفت: اگر از همین امروز وضعیتی بوجود آید که ما به تنها بندر اقیانوسی کشور نیاز مبرمی پیدا کنیم آیا می توانیم حجم عظیمی از بار کشور را از مجاری این بندر عبور دهیم؟ آیا می توانیم به پسکرانه و به ایمنی خطوط جاده ای آن اعتماد کنیم؟ آیا امنیت آن تضمین شده است؟ خطوط ریلی ارزان و سریعی داریم؟ اساسا ریلی به این منظور تاسیس کرده ایم؟ حتی به حد نیاز نه کافی، انبار احداث کرده ایم؟ ناوگان ملی که سالها در ردیف شرکت های دولتی محسوب می شده نقش درخوری ایفا کرده است؟ همه این فقدان‌ها مانع از چرخه درست و بهینه جابجایی کالا از مبدا یا به مقصد چابهار می شود.

این کارشناس حوزه دریایی گفت: از سوی دیگر، برنامه ها و طرح های استراتژیکی که در همه این سال ها طراحی شده بود گواه همین امر است که قرار بود این بندر به یکی از بنادر استراتژیک کشور تبدیل شود. اصرار و تاکید مقام معظم رهبری که از دهه‌های گذشته مداوما بر آن صحه می‌گذاشتند بر همین امر استوار شده است. اما نتیجه و خروجی همه این 50 سال به اصطلاح تلاش، شاید به قدر و سعی 5 سال هم نبوده باشد. آنهم سازمان بنادر و دریانوردی کم و بیش یک تنه بار دیگران را بر دوش گرفته است.

وی افزود: اغلب توجه و تمرکز بر احداث و توسعه بر سازمان بنادر و دریانوردی است. اما باری بر دوش آن گذاشته شده است که اگر حتی وزارتخانه متبوع آن، این وظیفه را هم بر عهده می‌گرفت نمی‌توانست این بار را به سرمنزل مقصود برساند.

درستکار با تاکید بر اینکه اگر اینطور پیش رود هیچ کدام از اهدافی که برای بندر چابهار مشخص شده بود تحقق نمی یابد گفت: نه بندر شهید بهشتی، نه دیگر سازه‌ها و خطوط مواصلاتی جاده ای و ریلی و نه حتی شکل کالبدی شهر چابهار هیچکدام این نشانه را نمی دهد که قرار است بندر چابهار بنا به وزن و جایگاه جغرافیایی که دارد روزی یکی از بنادر استراتژیک کشور شود که 40 میلیون تن بار در آن جابجا شود.

وی افزود: در عوض به خوبی آشکار است که چنانچه این بندر با همین ضرباهنگ پیش رود ممکن است همین اندک عملیات نیم میلیون تن در سال را هم نتواند تکرار کند. دلیل هرچه باشد در موقعیت کنونی کشور یک بهانه برای رفع مسئولیت های آنی و فوری آن است. توجیه و بهانه‌ای که سال ها تلنبار شده و تبدیل به عادت شده است بی آنکه به بحران فزاینده جابجایی کالا در شرایط سخت تحریم توجه شود.

درستکار با بیان اینکه سازمان بنادر به تنهایی نمی تواند مشکلات این بندر را حل کند گفت: امکانات بسیار محدود شهر چابهار از حیث تجهیز مراکز درمانی و رفاهی، وضعیت اسفبار حاشیه‌نشینان، بحران خشکسالی و کم آبی، دوری مراکز صنعتی کشور به بندر و فقدان صنایع بزرگ در پسکرانه، عقب ماندگی زیرساخت مخروبه و قرون وسطایی خطوط جادهای، فقدان خطوط ریلی برای جابجایی کالا از بندر به استان های همجوار، مهجور بودن فرودگاه کنارک و خدمات جانبی قرن بیستمی آن، تعلل و شاید حس رقابت‌جویی در منافع حداکثری برخی از متولیان دولتی در بندر شهید کلانتری در تاخیر اعطای امتیازات قانونی برای قرارگرفتن بندر شهید بهشتی در محدوده منطقه آزاد، بی اعتنایی مسئولان چابهار در تجهیز خدمات شهری و اعطای تسهیلات رفاهی رقابت پذیر برای جذب صاحبان سرمایه و کالا برای تقویت این منطقه امری نیست که تنها از عهده یک سازمان یا وزارتخانه برآید.

وی افزود: سازمان بنادر در این مدت اگر می توانست آب، برق و خطوط ارتباطی را طبق زمان پیش‌بینی شده به محوطه اسکله بندر شهید بهشتی می رساند به اندازه دو دولت کار کرده بود.

درستکار با تاکید بر اینکه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به عنوان ناوگان ملی، غفلت بیشتری نسبت به نهاد های دیگر در خصوص این بندر داشته است گفت: در این میان، در بین قصور دیگر نهادهای مرتبط، منطقه آزاد چابهار با پیگیری مجدانه در الحاق بندر شهیدبهشتی به قانون منطقه آزاد نقش موثری ایفا کرده است. این در حالی است که سهم غفلت شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی بیش از دیگر سازمان هاست که در مدت دو ساله اخیر، از کوچکترین اهتمام برای جابجایی کالا دریغ کرده است. شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی با هر دلیل و استدلالی نمی تواند جامعه دریایی را نسبت به این غفلت خود اقناع سازد که در دوره ای از این تنگناها بندر شهید بهشتی را تنها نهاده که بیش از هر زمانی این بندر نیاز به حمایت سازمان های تخصصی دارد. 

وی افزود: بایسته است که شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی توضیح دهد که با چه ادله و استنادی تاکنون هیچ گونه مسئولیتی برای راه اندازی، دوام و قوام بندر چابهار از خود بروز نداده است.