یوان دیجیتال؛ سلاح خاموش پکن در نبرد برتون وودز

بانک خلق چین (People’s Bank of China) به طور ناگهانی اعلام کرد که سامانه تسویه برون مرزی «یوان دیجیتال» (Renminbi Digital) به طور کامل به ۱۰ کشور آسه آن (ASEAN) و ۶ کشور خاورمیانه متصل شده است.

به گزارش تین نیوز، این تحول بدان معناست که حدود ۳۸ درصد از تجارت جهانی می تواند بدون عبور از سامانه سوئیفت (SWIFT) تحت سلطه دلار آمریکا، به صورت مستقیم با یوان دیجیتال انجام شود.

مجله The Economist این رویداد را «نبرد مقدماتی برای نظام برتون وودز ۲.۰» توصیف کرده است — یعنی بازنویسی زیرساخت های اقتصاد جهانی با فناوری بلاک چین.

در حالی که سامانه سوئیفت هنوز با تأخیر ۳ تا ۵ روزه در پرداخت های بین المللی روبه رو است، پل ارزی دیجیتال چین زمان تسویه را به ۷ ثانیه کاهش داده است.

در نخستین آزمایش بین هنگ کنگ و ابوظبی، پرداخت به یک تأمین کننده خاورمیانه ای مستقیماً از طریق دفتر کل توزیع شده انجام شد و کارمزدها ۹۸ درصد کاهش یافت.

این «پرداخت لحظه ای» باعث شده سامانه سنتی دلاری، کند و پرهزینه به نظر برسد.

فناوری بلاک چین یوان دیجیتال نیز باعث نگرانی غرب شده است، چون قابلیت رهگیری تراکنش ها و اجرای خودکار قوانین ضدپولشویی را دارد.

در پروژه مشترک چین و اندونزی، نخستین پرداخت برون مرزی یوان دیجیتال در ۸ ثانیه انجام شد — صد برابر سریع تر از روش های معمول.

۲۳ بانک مرکزی جهان وارد آزمایش این «پل ارزی دیجیتال» شده اند و تاجران انرژی خاورمیانه ۷۵ درصد از هزینه های تسویه خود را کاهش داده اند.

تأثیر عمیق این تحول، در بازتعریف حاکمیت مالی است.

در حالی که آمریکا از سوئیفت برای تحریم کشورها (مثل ایران) استفاده می کرد، چین حلقه بسته ای از پرداخت های یوان در آسیای جنوب شرقی ایجاد کرد.

در سال ۲۰۲۴، حجم تسویه یوان در کشورهای آسه آن به ۵.۸ تریلیون یوان رسید (۱۲۰٪ رشد نسبت به ۲۰۲۱).

شش کشور، از جمله مالزی و سنگاپور، یوان را وارد ذخایر ارزی خود کردند و تایلند نخستین پرداخت نفتی با یوان دیجیتال را انجام داد.

بانک تسویه بین المللی (BIS) اعلام کرد: «چین در حال تعریف قوانین عصر ارز دیجیتال است.»

یوان دیجیتال فقط ابزار پرداخت نیست، بلکه ابزار راهبردی طرح کمربند و جاده است.

در پروژه هایی مانند راه آهن چین–لائوس و راه آهن پرسرعت جاکارتا–باندونگ، یوان دیجیتال با سیستم ناوبری بیدو و ارتباطات کوانتومی ترکیب شده و «جاده ابریشم دیجیتال» را شکل داده است.

هنگامی که شرکت های اروپایی از طریق مسیر قطب شمال با یوان دیجیتال تسویه انجام می دهند، بهره وری تجارت تا ۴۰۰٪ افزایش می یابد.

این تحول دیجیتال، برای نخستین بار هژمونی دلار آمریکا را به طور نظام مند تهدید کرده است.

امروز، ۸۷٪ کشورهای جهان با سامانه یوان دیجیتال سازگار شده اند و حجم پرداخت های بین المللی آن از ۱.۲ تریلیون دلار آمریکا گذشته است.

در حالی که آمریکا هنوز درباره خطرات ارز دیجیتال بحث می کند، چین شبکه پرداخت دیجیتال خود را در ۲۰۰ کشور گسترش داده است.

این انقلاب مالی خاموش، نه فقط درباره پول، بلکه درباره کنترل آینده اقتصاد جهانی است.