برنامه ساگارمالا هند: نقشه راه توسعه بندری، لجستیکی و صنعتی تا افق ۲۰۳۵
برنامه ساگارمالا یکی از بلندپروازانه ترین طرح های توسعه ای دولت هند در حوزه لجستیک و زیرساخت های بندری است که هدف آن بهره برداری از ظرفیت های طبیعی کشور در حوزه دریا و آبراه های داخلی برای تسهیل تجارت، کاهش هزینه های حمل ونقل، توسعه صنایع ساحلی و ایجاد اشتغال گسترده است.
برنامه ساگارمالا یکی از بلندپروازانه ترین طرح های توسعه ای دولت هند در حوزه لجستیک و زیرساخت های بندری است که هدف آن بهره برداری از ظرفیت های طبیعی کشور در حوزه دریا و آبراه های داخلی برای تسهیل تجارت، کاهش هزینه های حمل ونقل، توسعه صنایع ساحلی و ایجاد اشتغال گسترده است. این برنامه، که از سال ۲۰۱۵ طراحی و اجرا شده، تا افق ۲۰۳۵ با سرمایه ای بالغ بر ۸.۵ تریلیون روپیه (معادل تقریبی ۱۴۰ میلیارد دلار آمریکا) به دنبال پیاده سازی بیش از ۵۷۰ پروژه زیربنایی است.
پیشرفت دریایی در کشور هند و پروژه عظیم ساگارمالا
پروژه ساگارمالا هند؛ رقابت سرسخت هند با چین
به گزارش تین نیوز به نقل از اندیشکده پیشرفت دریایی، هند با برخورداری از بیش از ۷۵۰۰ کیلومتر خط ساحلی و حدود ۱۴۵۰۰ کیلومتر آبراه قابل کشتیرانی، ظرفیت بسیار گسترده ای برای توسعه حمل ونقل دریایی و استفاده از دریا برای ارتقای زنجیره تأمین خود دارد. با وجود این ظرفیت ها، سهم فعلی حمل ونقل دریایی از جابجایی داخلی کالاها کمتر از ۶ درصد است؛ در حالی که هزینه حمل ونقل از طریق آبراه ها بین یک سوم تا یک پنجم سایر روش هاست. ساگارمالا در این راستا می کوشد سهم حمل ونقل ساحلی را تا سال ۲۰۲۵ به بیش از ۳۳ درصد افزایش دهد.
از جمله اهداف کلیدی برنامه ساگارمالا می توان به توسعه و مدرن سازی بنادر موجود، احداث بنادر جدید، اتصال بنادر به شبکه های جاده ای و ریلی، افزایش ظرفیت بنادر از حدود ۱۰۵۰ میلیون تن در سال (در ۲۰۱۵) به بیش از ۲۵۰۰ میلیون تن تا سال ۲۰۲۵، و کاهش هزینه های لجستیکی برای صادرات و واردات اشاره کرد. این برنامه همچنین در پی توسعه ۱۴ منطقه اقتصادی ساحلی (Coastal Economic Zones) است تا فاصله بین مراکز تولید و بنادر را کاهش داده، ارزش افزوده صادراتی را افزایش دهد. در حال حاضر میانگین فاصله مراکز تولید تا بندر در هند حدود ۷۰۰–۸۰۰ کیلومتر است، در حالی که در چین این رقم حدود ۱۵۰ تا ۳۰۰ کیلومتر است. کاهش این فاصله می تواند نقش چشمگیری در بهبود رقابت پذیری کالاهای صادراتی هند داشته باشد.
در حوزه اشتغال، ساگارمالا پیش بینی کرده است که بیش از ۱۰ میلیون شغل جدید (مستقیم و غیرمستقیم) ایجاد خواهد شد. تنها در بخش توسعه مناطق صنعتی ساحلی، برآورد می شود حدود ۷۰ میلیون شغل ایجاد گردد که ۴۰ میلیون آن مستقیم خواهد بود. به ازای هر ۱ میلیون تن افزایش ظرفیت بندری، به طور متوسط حدود ۳۰۰ فرصت شغلی ایجاد می شود. علاوه بر این، تمرکز ویژه ای نیز بر آموزش مهارت های مرتبط با صنایع دریایی، لجستیک، شیلات و گردشگری در جوامع ساحلی وجود دارد.
از لحاظ ساختار اجرایی، یک «کمیته ملی ساگارمالا» برای هدایت راهبردی برنامه در سطح دولت مرکزی تشکیل شده که وزارت کشتیرانی و بنادر، وزرای ایالتی و سایر نهادهای ذی ربط در آن حضور دارند. همچنین «شرکت توسعه ساگارمالا (Sagarmala Development Company – SDC)» در سال ۲۰۱۶ تأسیس شد تا پروژه ها را اجرا و سرمایه گذاری ها را تسهیل کند. سرمایه مجاز این شرکت ۱۰ هزار میلیون روپیه تعیین شده که سرمایه پرداخت شده آن به تازگی از ۹۰۰ میلیون به ۲۱۵۰ میلیون روپیه افزایش یافته است. همچنین شرکتی مشترک در سال ۲۰۱۵ برای توسعه اتصال بندر به شبکه ریلی و سایر ابزارهای حمل ونقل مانند طناب راه ها تأسیس شد.
در زمینه حمل ونقل کالا، پیش بینی شده است که تا سال ۲۰۲۵، میزان کالاهای جابه جا شده از طریق آبراه های ساحلی و داخلی به بیش از ۳۳۰ تا ۴۲۰ میلیون تن برسد که بیش از ۵ برابر میزان فعلی است. به طور خاص، انتقال زغالسنگ حرارتی، فولاد، سیمان، فرآورده های نفتی، و غلات از مسیرهای دریایی هدف گذاری شده که صرفه جویی سالانه ای بیش از ۱۰۰ هزار میلیون روپیه در پی خواهد داشت. در همین راستا، برنامه هایی نیز برای انتقال بار از جاده به ریل و دریا طراحی شده است. به عنوان مثال، افزایش سهم راه آهن از حمل ونقل کانتینری از ۱۸ درصد به بیش از ۲۵ درصد یکی از اقدامات کلیدی برای کاهش هزینه ها به ازای هر کانتینر در حد ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ روپیه و صرفه جویی زمانی حدود ۵ روز است.
در بخش توسعه بندرها، ساگارمالا علاوه بر مدرن سازی بنادر موجود، ساخت ۶ تا ۸ بندر بزرگ جدید را در دستور کار دارد که از جمله آن ها می توان به پروژه های توسعه بندر پارادیپ، بندر انایام و بندر واداوان اشاره کرد. ظرفیت هر یک از این بنادر جدید بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تن در سال خواهد بود. همچنین تمرکز بر هوشمندسازی و پایدارسازی عملیات بندری، ساخت بنادر سبز و توسعه پایانه های تخصصی نیز از دیگر محورهای این برنامه است.
در حوزه اتصال چندوجهی، ساگارمالا شناسایی ۷۰ پروژه جاده ای با مجموع سرمایه گذاری بیش از ۲۰ میلیون روپیه را در برنامه خود دارد. گسترش اتصال ریلی، استفاده از خطوط لوله برای حمل مواد مایع (که هزینه آن تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد هزینه حمل ونقل ریلی است) و فعال سازی آبراه های داخلی از جمله اقدامات برنامه ریزی شده برای ارتقای بهره وری در زنجیره تأمین هستند.
در کنار توسعه زیرساخت های فیزیکی، برنامه ساگارمالا همچنین به ارتقای رفاه و توسعه اجتماعی جوامع ساحلی توجه ویژه دارد. نزدیک به ۱۸ درصد از جمعیت هند در مناطق ساحلی زندگی می کنند و طرح هایی برای توانمندسازی آن ها از طریق توسعه شیلات، آموزش های فنی، ایجاد زنجیره سرد، گردشگری دریایی و زیرساخت های محلی در قالب «صندوق توسعه جوامع ساحلی» در نظر گرفته شده است.
ساگارمالا یک نقشه راه جامع برای بازآرایی زیرساخت های حمل ونقل، ارتقای صنعتی سازی مبتنی بر بنادر، کاهش هزینه های لجستیکی، و افزایش سهم هند از تجارت جهانی به ویژه صادرات است. با اجرای موفق این برنامه، هند نه تنها در سطح منطقه، بلکه در سطح جهانی می تواند به یک هاب لجستیکی و تولیدی پیشرو تبدیل شود.
