◄ تملک ارزان و بهره برداری گران؛ راهکار پایدار اسراف بنزین و آلودگی هوا
با سیاست خودروی ارزان و سوخت گران، سرمایه گذاری اولیه خرید خودرو با تخصیص وام کم بهره و طویل المدت کاهش یافته و سوخت خوروها معادل متوسط همسایگان قابل عرضه خواهد بود.
- ما اسراف می کنیم، ... کشورى که تولید کننده نفت است، وارد کننده فرآورده نفت، بنزین است، این تعجب آور نیست؟ هر سال میلیاردها بدهیم و بنزین وارد کنیم ... اسراف بد است؛ حتى در انفاق راه خدا ... (خطبه رهبر معظم انقلاب، عید فطر 86)
- آقای دکتر علی آبادی (وزیر صنعت، معدن و تجارت) اخیرا با اشاره به اینکه سالانه 2 میلیون خودرو وارد بازار می شود، به هدر رفت روزانه میلیون ها لیتر بنزین و گازوئیل و صرف 230 میلیون دلار برای تامین سوخت خودروها، نگرانی خود را از تامین بنزین کشور بیان نمودند و فرمودند مشکل بنزین در کشور فقط با خودروهای برقی حل می شود (رسانه ها، 6 آذرماه 1402).
- این روزها که موضوع آلودگی هوا مجددا به دلیل سردشدن هوا و پدیده وارونگی تشدید شده، دیدگاه ها و راهکارهای متخصصان از جمله رفع مشکلات کیفیت سوخت، کیفیت خودرو، نیروگاه ها ... در رسانه ها منتشر و جلب نظر می نماید (تین نیوز / کد خبر 265285).
- پس از فرمایشات رهبر معظم انقلاب، نمایندگان مجلس قانون مدیریت سوخت را در سال 1386 تصویب و مقرر نمودند سهم حمل و نقل ریلی در بخش بار و مسافر تا سال 1390 به ترتیب از 7 به 30 و از 4 به 18 درصد افزایش یابد (تین نیوز / کد خبر 256059).
- بر اساس جدول درون شهری نیز باید طی سال های 1386 تا 1390، سهم متوسط مترو در کشور از 1 به 10 درصد (و سهم اتوبوس از 24 به 40 درصد و ...) و سهم مصرف سرانه بنزین از 1100 به 700 سانتیمتر مکعب در روز می رسید.
قیمت بنزین در ایران و کشورهای همسایه
- گزارش انرژی پرس (کد 5428) در 21 آبان، به تفاوت شدید قیمت سوخت در کشورهای همسایه با کشور ما می پردازد که مبالغ به اختصار اشاره می شود: ترکمنستان 22، افغانستان 50، پاکستان 50، عمان 31، عمارات 40، عربستان 31، کویت 17، عراق 29، ترکیه 61، ارمنستان 39، آذربایجان 30 و متوسط 36 هزار تومان بر لیتر.
- پس از نامگذاری سال 91 کتاب " نقشه راه بلوغ برای تولید ملی ... " تدوین شد که با آسیب شناسی و تحلیل ضعف های مشترک در صنایع مهم کشور، الگوی نامناسب مالیاتی قرن گذشته را عامل هجوم نقدینگی به مسکن و ... اعلام نمود.
- طی سال های 40 تا 90، مسکن با رشد 15000 برابری در مقایسه با رشد کمتر از 500 برابری نرخ ارز و 833 برابری تورم، عامل اصلی بحران تشخیص داده شد و راهکارهایی برای کاهش آثار این روند بر تولید ملی، مورد بررسی قرار گرفت. (تین نیوز / کد خبر 66684)
پیشنهاد تغییر الگوی مالکیت و بهره برداری (تملک و تمتع) به ویژه در بخش مسکن و خودرو ارائه شد که علاوه بر اصلاح الگوی مصرف (انرژی، آب ...)،موجب تحقق درآمدهای پایدار مالیاتی و کاهش وابستگی بودجه به نفت ... می شود. (تین نیوز / کد خبر 245600)
- با سیاست خودروی ارزان و سوخت گران، سرمایه گذاری اولیه خرید خودرو با تخصیص وام کم بهره و طویل المدت (متناسب با الگوی مصرف) کاهش یافته و سوخت خوروها معادل متوسط همسایگان قابل عرضه خواهد بود. (مابه التفاوت بر اساس پیمایش).
- نمونه موفق این رویکرد در کشورهای همسایه با اقتصاد مشابه و حتی ضعیف تر مانند عراق قابل توجه است (تین نیوز / کد خبر 261138).
- با کاهش قیمت خودرو و ارائه تسهیلات خرید، علاوه بر افزایش درآمد پایدار برای دولت و ...، چند چرخه مثبت ایجاد می گردد:
- پس از آغاز این رویکرد با واردات خودروهای متناسب خارجی بدون افزودن عوارض گمرکی و تعرفه ... و ارائه به متقاضیان، با تخصیص بخشی از تولید سازندگان داخلی، با یک تیر چند نشان محقق خواهد شد (شتر هجدهم، تین نیوز / کد خبر 253424): با افزایش تقاضای خرید، تولید خودرو و اشتغال مولد افزایش و قیمت تمام شده کاهش می یابد، عمر متوسط خودرو کم شده، بار زیان خودرو از دوش اقتصاد کشور و جیب مردم برداشته می شود، کیفیت خودرو بهبود می یابد، صادرات خودرو فزونی یافته و استفاده از خودرو و ترافیک کاهش می یابد، مصرف سوخت و آلودگی هوا کاهش می یابد، تلفات تصادفات جاده ای کاسته و حمل و نقل عمومی گسترش می یابد، اتلاف وقت مردم در ترافیک کمتر می شود، ریسک واردات سوخت کاهش می یابد و ... . دو دهه پیش رویکرد الگوی سیم کارت اعتباری در مخابرات تحول بزرگی ایجاد کرد و سبب جلب مشارکت سرمایه گذاران خارجی نیز شدد.
باید توجه داشت که رویکرد خودروی ارزان و سوخت گران (خودرو اعتباری) مانند سیم کارت اعتباری در مقابل سیم کارت دائم، از سوی مردم به صورت انتخابی بوده و تا پذیرش مطلوبیت آن از سوی مردم و فراگیری کامل حدود 10 سال زمان خواهد برد.
* کارشناس حمل و نقل
حل مشکل آلودگی و تورم و کمبود سوخت
متاسفانه شرایط اقتصادی برای مردم دشوار شده و این موضوع امنیت مردم و حاکمیت را تهدید می¬کند.
از طرفی اگر قیمت بنزین و دیگر حاملهای انرژی بالا رود ، مردم متحمل فشار اقتصادی میشوند، اما از سوی دیگر، اگر قیمت گذاری به همین روش کنونی بماند، آسیب و زیان آن برای مردم و کشور بسیار بیشتر است (به دلایل زیر). راه حل:
این منابع متعلق به همه مردم است، پیشنهاد میکنم برای اینکه مردم در صرفه جویی منابع مشارکت بیشتری کنند: 1- دولت صرفه جویی را از بودجه خود و نهادهای حاکمیتی شروع کند. 2- بخشی از درآمد صادراتی آنها با مشارکت بخش خصوصی با قیمت جهانی، مستقیما به مردم برسد و بخشی دیگر بصورت شفاف در بودجه دولتی، صرف رفاه و پیشرفت کشور گردد.
به همین خاطر با سهمیه بندی (ارائه سهمیه به هر کد ملی ) و اصلاح تدریجی و پلکانی شدن قیمت بنزین و دیگر حاملهای انرژی در بازار بهینه‌سازی و خرید و فروش سهمیه توسط مردم موافقم. اگر درست و حساب شده اجرا شود، این نتایج را در پی دارد: 1- کاهش کسری بودجه دولت که منشا اصلی تورم است 2- به کاهش ترافیک خیابانها و آلودگی شدید هوا و در نتیجه، بحران عظیم خشکسالی و مرگ و میر فراوان ناشی از آن منجر میشود 3-اصلاح قیمت باعث بهینه سازی مصرف انرژی و سرمایه گزاری و اشتغال بیشتر و افزایش سطح دستمزدها می گردد 4- به عدالت اجتماعی بیشتر می¬انجامد
در صورتی که فقط سهمیه دریافت شده از دولت قابل فروش باشد، میتوان از دلالی هم جلوگیری کرد.
در زمینه دیگر حاملهای انرژی و کالاها هم سهمیه قابل مبادله به مردم داده شود . اینکار همچنین باعث اصلاح الگوی مصرف میگردد و مردم نتیجه برنامه ریزی و صرفه جویی را بطور مستقیم دریافت کنند.
باید همه به دولت کمک کنیم شرایط و علت این کار را برای مردم توضیح دهد، و این اصلاحات را با کمک کارشناسان با تجربه و یک برنامه جامع به سرانجام برساند، پیش از آنکه دیرتر شود و از روی انفعال و اجبار بخواهد کاری انجام دهد. اگر در این اصلاحات تاخیر کنیم، در اثر به هدر روی منابع و قاچاق، شرکتها، تامین کنندگان و منابع کشور ورشکسته شده و دچار قحطی خواهیم شد.
البته در کنار اصلاح و بروز بودن قیمت انرژی و سوخت، بهتر است سیاستهای تکمیلی دیگری مانند کوپن یا کارت مواد غذایی و سهمیه حمل و نقل عمومی و حذف قیمت گذاری دستوری انجام گیرد.
بهترین ماشیهای دنیا هم توی خیابونهای پر ترافیک و حرج و مرج ایران ( با این فرهنگ رانندگی) مصرفشون بالا هست و حدود ۲ برابر میزان اعلامی کارخونه هست
درسته که ماشیای داخلی بی کیفیت هستن ولی علت اصلی مصرف بالای سوخت و آلودگی شدید هوا و در نتیجه خشکسالی و مرگ و میر ناشی از آلودگی همین ترافیک شدیده و مصرف غیر بهینه سوخت و انرژیه ( بنزین، گاز و برق و...)
اما مصرف بنزین خودرو پراید و تیبا در ترافیک سنگین بین 8 تا 9 لیتر است
مصرف خودرو هیوندای I20 و رنو کپچر بعنوان خودروهای کم مصرف خارجی در همین شرایط ترافیک شدید خیابانها ( و نه خیابانهای پاریس و کیفیت بنزین آنجا) نیز 8-9 میباشد، اگر چه خودروهای سمند و پژو بیشتر است. پس علت چیز دیگری است
علت اصلی مصرف بالا ، ترافیک سنگین خیابانها و علت ترافیک.....
حتی اگر همه خودروهای مملکت هم برقی بودن باز هم این مشکلات حل نمیشدن، چونکه برخلاف تصور خیلیا برق لازم برای شارژ خودرو خیلی خیلی بالاتر از تصور عامه هست و این میزان برق برای این همه استفاده غیر بهینه از خودرو اونقدر زیاد هست که خیلی بیشتر از الان کمبود برق و همینطور آلودگی ناشی از سوخت نیروگاهها خواهیم داشت.
همه این مشکلات بخاطر اینه که با سیاست گذاری غلط اقتصادی و انرژی و و قیمت دستوری انرژی ، مردم انگیزه ای برای مصرف بهینه ندارن ، یعنی نفع اقتصادی براشون نداره، برعکس،صاحبان خودرو انگیزه بالا برای مصرف بیشتر دارند
علت اصلی ترافیک، مصرف بالای انرژی و سوخت و در نتیجه آلودگی هوا و خشکسالی، قیمت دستوری آن است که باعث شده هیچکس انگیزه ای اقتصادی برای صرفه جویی و مصرف بهینه نداشته باشد، راه حل آن: پرداخت سهمیه قابل مبادله انرژی و سوخت بر اساس کد ملی بسیار به سود همه مردم و دولت است و بسیاری از معضلات اقتصادی و زیست محیطی کشور را حل میکند
با سلام و تشکر از توجه، پیشنهادات و توضیحات خوب جنابعالی
با سلام و تشکر از اعلام نظر ارزشمند جنابعالی
برخی دوستان انتقاداتی به این پیشنهاد داشتند که برای توضیح موارد زیر را اضافه میکنم
اولین نکته اینکه طرح تملک ارزان و بهره‌برداری گران اختیاری است نه اجباری مانند سیم‌کارت اعتباری که هزینه مکالمه بالاتر را دربر دارد
دوم اینکه با کاهش یارانه نه تنها باری بر دوش مردم تحمیل نمی‌کند بلکه دست‌اندازی دولتها به سفره و معیشت مردم را کاهش میدهد
سوم اینکه با این رویکرد ارزش کار مهندسین و متخصصین در بکارگیری روشهای جدید در کاهش مصرف انرژی، آلایندگی و ... بالا رفته و جلو فرار مغزها و دلها گرفته میشود