تلفیق واقعی فینتک و لجستیک برای اولین بار در ایران
توسعه جهشوار صنعت لجستیک از یک بخش کاملا سنتی به بخشی از صنعت کشور که رشد فناوری در آن به واسطه حضور شرکت های نوآور، به وضوح قابل مشاهده است، باعث شفافیت، کاهش هزینه ها، افزایش سودآوری و اعتمادسازی بیشتری بین بازیگران مختلف این حوزه شده است.
توسعه جهشوار صنعت لجستیک از یک بخش کاملا سنتی به بخشی از صنعت کشور که رشد فناوری در آن به واسطه حضور شرکتهای نوآور، به وضوح قابل مشاهده است، باعث شفافیت، کاهش هزینهها، افزایش سودآوری و اعتمادسازی بیشتری بین بازیگران مختلف این حوزه شده است.میثم سلیمان جاه، مدیرعامل پیبار در گفتگوی اختصاصی با کاماپرس از حضور این پلتفرم در صنعت لجستیک و آوردههای آن برای این بخش مهم از اقتصاد کشور، سخن گفته است.
چه شد که «پیبار» راهاندازی شد و این محصول قرار است چه نیاز یا دغدغهای از مخاطب را برطرف کند؟
واقعیت این است که بنده از سال ۱۳۹۷ افتخار داشتم تا عضوی از این تیم باشم و در این شرکت فعالیت کنم. در اصل، در سال ۱۳۹۵، این ایده توسط بنیانگذار ما مطرح و عملیاتی شد. نقطهای که در وهله اول شناسایی شده بود و با کشف و شهودهای مکرر عمیقتر و تثبیت شد، مربوط به چالشهای پرداخت کرایه حمل در بارنامههای جادهای بود. اما آنچه در لایههای لجستیکی، مالی، حسابداری و تعامل صاحبان کالا با نهادهای قانونگذار همچون مالیات، دارایی، تأمین اجتماعی و مسائل بیمه مساله را پیچیدهتر کرد. در نهایت ما به یک تصویر بزرگتر رسیدیم. عملاً در این موضوع، نقاط درد در جایی به هم متصل شدند و الگویی را مشاهده کردیم که هنوز هم پس از حدود هشت سال از آغاز ماجرا، همچنان در حال تکمیل آن هستیم. اما ایده اولیه از سوی دکتر مبین زمانی، بنیانگذار گروه شرکتهای ما مطرح شد و در مسیری که مسیر رشد ما بود، شکلگیری دیگر پلتفرمهای مجموعه رخ داد و این پلتفرمها به شخصیتهای حقوقی مستقل تبدیل شدند که اکنون در قالب یک گروه شرکتی فعالیت میکنند.
پیبار از سال ۱۴۰۰ وارد یک شراکت تجاری با بانک تجارت شد و این بانک بهعنوان سهامدار حقوقی در کنار ما قرار گرفت. همکاری با «تکنوتجارت» بهعنوان یک سرمایهگذار خطرپذیر نیز ما را به کسبوکاری با دیسیپلین بیشتر و دقیقتر، هم در حوزه مالی، هم کسبوکار و هم امنیتی تبدیل کرد. این همافزایی هم در حوزه توسعه کسبوکار و هم در حوزههای تکنیکال تأثیرات قابل توجهی داشت و همچنان هم ادامه دارد و احتمالاً توسعه بیشتری نیز خواهد یافت.
بدون شک از زمان شکلگیری و در طول توسعه با چالشهای زیادی مواجه بودید. صرف نظر از چالشهای عمومی و حاکمیتی، چه چالشهای خاصی را در پیبار پشت سر گذاشتید؟
طبیعتا چالشهایی که شما گفتید وجود دارد و نمیتوانیم آنها را نادیده بگیریم. واقعیت این است که بازار ایران بهگونهای است که چالشها بخش جداییناپذیر آن محسوب میشوند. اما آنچه از منظر خود ما و کسبوکارمان با آن روبهرو بودیم، چند ضلع مشخص داشت. یک بُعد، عدم قطعیت در وضعیت اقتصادی و واکنش کسبوکار به این شرایط بود. موضوع پایداری نقدینگی و مدیریت مالی در مواجهه با اتفاقات مختلف چالش مهمی است. بُعد دیگر، تغییرات مداوم در مقررات بود. امری که فقط در ایران رخ نمیدهد و در سایر کشورها نیز وجود دارد. پلتفرمهای تکنولوژیمحور مانند پیبار باید بسیار سریع خود را با قانونگذار هماهنگ و همسو کنند و فرایندهای خود را مطابق با الزامات نهادهایی مانند بانک مرکزی، سازمان راهداری، وزارت صمت و اکوسیستم حملونقل کشور تنظیم کنند. این انطباق، یکی از چالشهای جدی ما بود.
مساله دیگر، موضوع تغییر در اکوسیستم سنتی حملونقل بود. این اکوسیستم ذاتاً سنتی است و در برابر تغییر مقاومت دارد. در حالیکه ما قصد داشتیم به سمت نوآوری، اجرای فینتک، اوپنبانکینگ و چارچوبهای فناورانه حرکت کنیم. این مقاومت انرژی زیادی از ما گرفت، اما برای آن راهکارهایی طراحی کردیم.
این راهکارها چه بود؟ در یک صنعت سنتی مانند صنعت لجستیک، چگونه باعث یک پوستاندازی و حرکت به سمت تکنولوژی شدید؟
برخورد پیبار با این چالش، برخوردی چندضلعی بود. یکی از محورهای اصلی، چابکی استراتژیک و تصمیمگیری دادهمحور بود. تصمیمات باید مبتنی بر داده گرفته میشد و نوآوری نیز نه صرفاً برای نوآوری، بلکه مسالهمحور و در پاسخ به نقاط درد عملیاتی بود. این رویکرد هزینه داشت و زمانبر بود، اما حضور هدفمند در نقاط کلیدی عملیات و تعامل مستقیم با مخاطبان عملیاتی، موجب شد که به درک عمیقی از گرهها برسیم و راهکارها را با مشارکت نقشهای کلیدی طراحی کنیم. نه اینکه در فضای بسته و صرفاً مبتنی بر فرضیات عمل کنیم.
این مشارکت در طراحی راهکار و حضور موثر در فضای عملیاتی ما را به نقشهای کلیدی اکوسیستم نزدیکتر کرد. صاحبان کالا، مشتریان بزرگ، زنجیره تامین و سایر گروههایی که با آنها کار میکنیم. تعامل در لایههای مختلف تصمیمگیری ضروری بود؛ زیرا بدون شناخت واقعی، تغییر رخ نمیدهد. یکی از نکات مهم دیگر در راهکارهای ما، همافزایی و همآوری با سایر نقشها، مانند نهادهای اقتصادی و پلتفرمهای مشترک بود.
میتوانید در این زمینه توضیح بیشتری بدهید...
این امر در توسعه ما نمود یافت. یعنی نزدیک شدن به صاحب کالا و درک دقیق از اینکه راهکار باید برای کدام نقطه درد و با چه ویژگی طراحی شود. همچنین همکاری با شرکای تجاری و پلتفرمهای گروه شرکتها، مبتنی بر شناخت و تصمیمگیری دادهمحور، سبب خلق ارزش مشترک شد.
یک گزاره مشهور در اکوسیستم وجود دارد مبنی بر اینکه، هیچ پلتفرم و برندی به صورت جزیرهای بزرگ نخواهد شد. این موضوع درست است اما اجرای عملیات یکپارچه، حاشیههای کسبوکاری و تکنیکال دارد. برای خلق خدمات مشترک با یک یا چند پلتفرم دیگر، لازم است که همسویی کامل در نیازها، ورکفلوها و شناخت وضعیت فعلی عملیات وجود داشته باشد. این نوع تعامل عمیق و لایهبهلایه، زمانبر است اما نتایج مهمی به همراه دارد. بهویژه زمانی که از سطح محصول پلتفرمی وارد همکاری با نهادهای اقتصادی بزرگ میشویم، که خود فرآیند توجیه استراتژیک در آنها زمان قابل توجهی از یک تیم میگیرد.
وارد شدن یک صنعت از فضای سنتی به فضای فناوری سرعت را نیز با خود به همراه میآورد. شما به چه میزان به حوزه لجستیک سرعت بخشیدهاید؟
در خصوص سرعتبخشی به لجستیک باید بگویم که ما طی هشت، نه سال گذشته این روند را بهروشنی مشاهده کردهایم. سرعت اولیه کمتر بود اما کمکم افزایش یافت. اکنون پیبار بهطور متوسط ماهانه حدود پنج هزار میلیارد تومان جابهجایی مبالغ کرایه حمل اسناد بارنامه را بهصورت برخط و مبتنی بر اوپنبانکینگ مدیریت میکند. این خدمت برای چندصد شخصیت حقوقی در زنجیرههای تأمین مختلف ارائه میشود. این اعتماد در ابتدا بهتدریج شکل گرفت اما از یک نقطه به بعد، شبکه شروع به اعتماد و همکاری جدی با ما کرد. حتی در برخی لایهها نقش مشاورهای نیز برعهده ما گذاشته شد. هرچند در لایه کارشناسی همیشه مقداری اصطکاک طبیعی وجود دارد، اما چابکی ما و تحلیل دادهها مبتنی بر الگوهای رفتاری کمک میکند تا سوگیریها را سریع اصلاح و همسو کنیم. مخاطب اصلی این اعتماد ابتدا مدیران ارشد سازمانها بودند که بهتدریج اعتماد را به سطوح عملیاتی منتقل کردند. طبیعی است که در محیطهای صنعتی بزرگ، احتیاط بیشتری وجود دارد.
کار شما باعث صرفهجویی بیشتر در کدام بخشها شد؟
اثرات کار ما در دو حوزه مدیریت منابع مالی و کاهش هزینهها کاملا محسوس بود. در واقع درصد قابل توجهی از هزینههای اضافی و پنهان حذف شد. سوءاستفاده از اسناد و خروج از چارچوبهای قانونی هم کاهش یافت. شفافیت افزایش یافت و کیفیت رابطه میان صاحبان کالا و رانندگان بهطور محسوس ارتقا پیدا کرد. همچنین با کوتاه شدن زمان پرداخت به رانندگان، یکی از چالشهای مهم زنجیره هم عملا حذف شد. ابزارهای جدید، نیاز به ورود داده، اکسلهای حجیم و دادههای مستعد خطا و تغییر را از بین برد و همه چیز در اختیار قانونگذار و ذینفعان، بهصورت برخط و مبتنی بر وبسرویسهای بانکداری باز قرار گرفت. ما در همه این موارد با یک سری نوآوریها، امکان تغییر را ایجاد کردیم.
آیا برنامهای برای توسعه پیبار دارید؟
قطعاً برنامه داریم و چشمانداز ما همسو با نیاز سیستم و بازار است. شخصیسازی هدفمند برای سیگمنتهای مشخص، یکپارچهسازی، همافزایی و همآوری بهموقع با سایر پلتفرمها، توسعه سرویسهای ویژه مبتنی بر وبسرویسها، تقویت همکاری با شرکا و نگاه جدی به ورود به بازار بینالملل از جمله محورهای توسعه در پیبار است. ما بر بیشتر شدن انتظارات مشتریان و کاربرانمان هم تلاش میکنیم. با افزایش انتظارات کاربران، قطعاً سرویسهای ویژهتری ارائه توسعه خواهیم داد.
اگر بخواهید به یک ویژگی خاص از پیبار اشاره کنید که به عنوان مزیت رقابتی محصول شما محسوب میشود، آن ویژگی چیست؟
به نظر من این مزیت رقابتی همان تلفیق واقعی فینتک و لجستیک است. در واقع میتوانم به جرات بگویم که این برای نخستینبار در ایران اتفاق افتاد. به طوری که تجاریسازی فناوری مالی و ترکیب وبسرویسها و خدمات فینتک و لجستیک بهگونهای طراحی شد تا از لایههای بازرگانی، خزانهداری، مالی و حسابداری تا لایه عملیات و حتی گیت انتظامات کارخانهها بتوانند از آن بهره برداری کنند. همه اینها با نگاه کسبوکاری و امکان شخصسازی شدن برای هر سناریو طراحی شده است. این تلفیق، نمونهای منحصربهفرد در ایران است.
انتهای پیام
