حمل‌ و نقل جاده‌ ای با ۴۸٪ سهم، پادشاه بازار لجستیک

 پیش بینی این موسسه حاکی است که بازار جهانی لجستیک از حدود ۱۱.۲۳تریلیون دلار در سال ۲۰۲۵ به حدود ۲۳.۱۴تریلیون دلار تا سال ۲۰۳۴ می رسد و در این دوره با نرخ رشد مرکب سالانه حدود ۸.۳درصد رشد خواهد کرد. در همین حال، انتظار می رود بازار لجستیک آسیا-اقیانوسیه که در سال ۲۰۲۴ حدود ۴.۵تریلیون دلار ارزش گذاری شد، تا سال ۲۰۳۴ با نرخ رشد سالانه ۹.۳درصد به حدود ۱۱.۵تریلیون دلار برسد. دلایل اصلی پیشتازی منطقه آسیا-اقیانوسیه در بازار لجستیک را می توان در چند عامل کلیدی خلاصه کرد.

نخست اینکه گسترش صنعت خرده فروشی در این منطقه، موجب افزایش چشم گیر تقاضا برای خدمات لجستیک شده است. علت دوم، سرمایه گذاری گسترده دولت ها در توسعه و بهبود زیرساخت هایی مانند جاده ها، بنادر و فرودگاه ها است که ظرفیت و کارآیی شبکه حمل ونقل و توزیع را به طور قابل توجهی ارتقا داده است. سوم، رشد سریع تجارت الکترونیک به ویژه در کشورهایی نظیر چین و هند، نیاز به خدماتی همچون انبارداری، حمل ونقل و تحویل «آخرین مایل/کیلومتر» را بیش از پیش افزایش داده است. در نهایت، رشد پرشتاب اقتصادی در این منطقه که با افزایش تولید صنعتی و گسترش فعالیت های تجاری همراه است، تقاضا برای خدمات لجستیک کارآمد و نوآورانه را به طور مداوم تقویت کرده است.

 کاربرد هوش مصنوعی در لجستیک

در آمریکای شمالی نیز پیش بینی می شود طی یک دهه پیش رو، بازار لجستیک نرخ رشد قابل توجهی داشته باشد که این رشد ناشی از زیرساخت های پیشرفته جاده ای و ریلی، شبکه های زنجیره تامین یکپارچه در ایالات متحده شامل حمل ونقل هوایی، ریلی، دریایی و زمینی و نیز بهره گیری گسترده از هوش مصنوعی برای بهبود مسیریابی و انبارداری است. بیش از ۷۰درصد شرکت های لجستیک در آمریکا از هوش مصنوعی برای افزایش دقت تحویل و کارآیی انبارداری استفاده می کنند. فعالیت های نزدیک سازی زنجیره تامین به مکزیک نیز با افزایش بیست و پنج درصدی در حمل ونقل مرزی همراه بوده است. درحالی که بنادر ساحل شرقی آمریکا شاهد حجم بی سابقه ای از کانتینرها هستند، نگرانی های ژئوپلیتیکی موجب شده است شرکت ها در شبکه های لجستیکی مقاوم و مبتنی بر فناوری سرمایه گذاری کنند.

در اروپا، بازار لجستیک در سال ۲۰۲۴ دومین سهم بزرگ بازار جهانی را به خود اختصاص داده است. رشد این بازار عمدتا ناشی از افزایش روندهای تجارت الکترونیک و سرمایه گذاری کشورهای اروپایی در تحقیق و توسعه لجستیک است. آلمان در سالی که گذشت، بزرگ ترین سهم بازار لجستیک اروپا را در اختیار داشته و بریتانیا سریع ترین رشد را در این منطقه تجربه می کند. علاوه بر این، در دسترس بودن نیروی کار و زیرساخت مناسب، فرصت های سودآور خوبی برای توسعه بازار لجستیک در اروپا فراهم کرده است.

بر اساس این گزارش، رشد چشم گیر بازار لجستیک در منطقه آسیا-پاسیفیک (آسیا-اقیانوسیه) عمدتا ناشی از توسعه تجارت الکترونیک و فناوری است. زیرساخت های چین با سیاست سرمایه گذاری ۵۴۸ میلیارد دلاری به پیش می رود و پروژه های کلیدی مانند بندر بزرگ توآس، کارآیی منطقه را بهبود می بخشد. بازار لجستیک قراردادی نیز در حال رونق است و استفاده گسترده از فناوری هایی مثل هوش مصنوعی و اینترنت اشیا در زنجیره تامین، فرصت های هیجان انگیزی در صنعت حمل ونقل بار ایجاد کرده است. سنگاپور و هند پیشتازان اولیه در لجستیک هوشمند و دیجیتال سازی هستند، اما تفاوت ها و کمبودهای نیروی کار چالش هایی برای ارائه خدمات لجستیک ایجاد می کند. دیجیتال سازی استراتژیک همچنان از تحول سریع لجستیک در آسیا-اقیانوسیه در دوره پیش بینی شده حمایت می کند.

 لجستیک در کسب وکارهای آنلاین

یکی از عوامل کلیدی که بازار را به صورت مثبت تحت تاثیر قرار می دهد، رشد صنعت تجارت الکترونیک و بهبود دسترسی به شبکه های پرسرعت است. با گسترش تجارت الکترونیک، نیاز به خدمات لجستیک موثر افزایش یافته است. علاوه بر این، تغییر ترجیح مشتریان به سمت خرید آنلاین، عامل محرک دیگری برای رشد بازار است.

شبکه های فروشگاهی آنلاین، خدمات تحویل در منزل را فراهم می کنند که رشد بازار را تسهیل می کند. علاوه بر این، تولیدکنندگان به دنبال راهکارهای لجستیک سبز هستند تا اثرات زیست محیطی فعالیت های خود را کاهش دهند و اعتبار محیط زیستی کسب وکارشان را ارتقا بخشند. آنها همچنین از سیستم های پیشرفته مانیتورینگ لجستیک استفاده می کنند که فناوری هایی مانند بلاک چین، هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و واقعیت افزوده را به کار می گیرند.

لجستیک بخشی از زنجیره تامین است که در آن فرآیند حمل ونقل کالا، خدمات و اطلاعات مرتبط از نقطه مبدا تا نقطه مصرف انجام می شود. امروزه صنعت لجستیک با تغییر قابل توجهی به سمت دیجیتال سازی و اتوماسیون روبه رو شده است. شرکت های لجستیک به طور فزاینده ای از فناوری هایی مانند اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و رباتیک برای بهینه سازی عملیات استفاده می کنند تا بهره وری را افزایش دهند و هزینه ها را کاهش دهند. این فناوری ها شامل اتوماسیون انبار، وسایل نقلیه خودران، تحلیل های پیش بینی و دیگر ابزارهای نوین است.

بر اساس این گزارش، حمل ونقل آبی که گاهی «حمل ونقل داخلی آبی» نیز نامیده می شود، به جابه جایی کالا و مسافر از طریق رودخانه ها، کانال ها، دریاچه ها و آب های ساحلی اطلاق می شود. حمل ونقل آبی معمولا برای جابه جایی حجم بالای کالا در مسافت طولانی مقرون به صرفه است و ظرفیت حمل بالایی دارد. بنابراین، تقاضا برای حمل ونقل آبی در حال افزایش است و چنین عواملی رشد بازار لجستیک جهانی را در دوره پیش بینی شده تقویت می کند.

در یک تعریف کلی، تجارت الکترونیک شامل خرید و فروش کالاها از طریق اینترنت است و ارسال محصولات به مشتریان معمولا توسط ارائه دهندگان خدمات شخص ثالث انجام می شود. خدمات لجستیک نیز در بخش تجارت الکترونیک به کار گرفته می شوند تا زنجیره تامین این کسب وکارها مدیریت و نظارت شود، و به این ترتیب، شرکت ها بتوانند بیشتر بر بازاریابی و سایر فعالیت های اصلی خود تمرکز کنند.

با توجه به مزایای فراوانی که خدمات لجستیک برای کسب وکارهای تجارت الکترونیک فراهم می کند، استفاده از این خدمات به طور قابل توجهی در حال افزایش است و همین امر موجب رشد بازار شده است. به عنوان مثال، بر اساس آخرین مطالعه سازمان تجارت و توسعه ملل متحد که در آوریل ۲۰۲۰ منتشر شد، ارزش فروش تجارت الکترونیک در سال ۲۰۱۸ به ۲۵.۶تریلیون دلار رسید که معادل حدود ۳۰درصد تولید ناخالص داخلی جهان بود.

در سال ۲۰۱۸، تجارت الکترونیک بین کسب وکارها حدود ۲۱تریلیون دلار ارزش داشت و ۸۳درصد کل تجارت الکترونیک را شامل می شد، درحالی که تجارت الکترونیک بین کسب وکار و مصرف کننده ارزش آن ۴.۴تریلیون دلار بود. رشد فروش های فرامرزی و افزایش سریع تعداد مشتریان، از مهم ترین عوامل توسعه این بخش به شمار می رود. طبق یک گزارش، بیش از ۱.۴ میلیارد نفر در سال ۲۰۱۸ خریدهای آنلاین انجام دادند و بازارهای آمریکا، چین و ژاپن بیشترین سهم فروش مصرف کننده را در تجارت الکترونیک داشتند.

در دوره پیش بینی شده، انتظار می رود بازار جهانی لجستیک به دلیل افزایش محبوبیت برون سپاری در شرکت های چندملیتی برای توزیع و تولید در مقیاس جهانی، رشد چشم گیری داشته باشد. خدمات لجستیک مزایای فراوانی دارد، از جمله بهبود عملکرد تحویل، کاهش هزینه های عملیاتی و افزایش رضایت مشتریان، و به همین دلیل بسیاری از تولیدکنندگان و خرده فروشان در سراسر جهان آن را جزو ارکان حیاتی کسب وکار خود می دانند. 

علاوه بر این، لجستیک نقشی کلیدی در افزایش رقابت پذیری سازمان ها ایفا می کند و بر انعطاف پذیری، تحویل بموقع، کیفیت و کنترل هزینه ها تاثیرگذار است. جهانی شدن نیز عامل جدیدی برای رشد بازار محسوب می شود، زیرا بسیاری از شرکت های چندملیتی، بخش لجستیک خود را برون سپاری می کنند. علاوه بر این، لجستیک امکان تفکیک مراحل مختلف فرآیند تولید در کشورهای مختلف را فراهم می آورد و به کاهش کل هزینه های تولید کمک می کند.

شرکت های حمل ونقل و لجستیک در سراسر جهان برای افزایش سودآوری و پایداری، بر بهبود کارآیی زنجیره تامین تمرکز کرده اند. در این میان، وجود استانداردهای مشترک حاکمیتی برای بخش لجستیک ضروری است. کمبود دخالت دولت ها و نبود سازمان های منطقه ای که بتوانند فعالیت های استانداردسازی لجستیک را به صورت جهانی راه اندازی و هماهنگ کنند، سطح استانداردسازی در کشورهای اروپایی مانند بریتانیا، آلمان و فرانسه را محدود کرده است. استانداردسازی مشترک در مدیریت لجستیک این امکان را فراهم می کند که هر فروشنده بتواند بیشتر خدمات مورد نیاز را در یک بسته واحد ارائه دهد.

 پیشتازی جهانی جاده

در سال ۲۰۲۴، بخش حمل ونقل جاده ای با سهمی حدود ۴۸درصد از بازار جهانی حمل ونقل، بیشترین سهم را به خود اختصاص داد. افزایش تقاضا برای ناوگان جاده ای حمل کالاهای خرده فروشی در مسافت های طولانی، به ویژه در بازارهای داخلی، موجب رشد این بخش شده است. کسب وکارهای خرده فروشی عمدتا از کامیون ها و خودروهای با ظرفیت حمل بالا استفاده می کنند. علاوه بر این، بهبود ارتباطات جاده ای در کشورهای در حال توسعه و زیرساخت های گسترده جاده ای در کشورهای توسعه یافته، نقش مهمی در رشد حمل ونقل جاده ای دارد.

بسیاری از شهرهای سطح دو و سه (از نظر جایگاه اقتصادی و نقش در شبکه زنجیره تامین)در کشورهای مختلف از طریق جاده به خوبی به شبکه اصلی متصل هستند و این امکان را برای شرکت های لجستیک فراهم می آورد تا محصولات را از طریق جاده به مقصد برسانند. انتظار می رود این روند با بهبود سیستم های حمل ونقل جاده ای و توسعه بزرگراه ها در سراسر جهان ادامه یابد.

در مقابل، بخش حمل ونقل آبی سریع ترین نرخ رشد را در سال ۲۰۲۴تجربه کرد و با رشدی حدود ۷.۵درصد نسبت به سال قبل از آن، بیشترین افزایش را در میان سایر مُدهای حمل ونقل داشت. حمل ونقل آبی با استفاده از کشتی ها و انواع ناوگان کوچک تر برای جابه جایی کالا، مسافر و باربری انجام می شود و به دلیل هزینه کمتر نسبت به حمل ونقل هوایی، ریلی و جاده ای، برای تجارت بین المللی کالاهای سنگین در مسافت های طولانی مناسب است. همچنین در عملیات نظامی و حفاظت از مرزهای دریایی مورد استفاده قرار می گیرد. ارائه دهندگان خدمات حمل ونقل آبی به طور فزاینده از فناوری های حسگر برای پایش کشتی ها در نقاط دورافتاده استفاده می کنند، که به بهبود چرخه نگهداری و مانیتورینگ وضعیت کشتی ها کمک می کند.

سهم بخش حمل ونقل هوایی نیز از کل بازار لجستیک در سال ۲۰۲۴ نیز حدود ۱۰درصد بوده است. اگرچه این شیوه حمل ونقلی کوچک ترین سهم را از کل بازار داشته است، اما برای جابه جایی کالاهای با ارزش بالا، حساس به زمان، یا فاسدشدنی، حیاتی است. افزایش تجارت الکترونیک بین المللی و گسترش شبکه های حمل سریع باعث رشد تدریجی این بخش شده است؛ رشدی که به نظر می رسد در سال های آتی نیز ادامه خواهد داشت. 

شرکت های هوایی با سرمایه گذاری در ناوگان باری مدرن و به کارگیری هوش مصنوعی برای بهینه سازی مسیرها، به دنبال افزایش بهره وری و کاهش هزینه ها هستند. همچنین پیش بینی می شود سهم حمل ونقل هوایی تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۱۲ تا ۱۳درصد افزایش پیدا کند. بخش حمل ونقل ریلی نیز در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۴درصد از بازار جهانی حمل ونقل را در اختیار داشت. این بخش به ویژه برای جابه جایی حجم بالایی از مواد خام، سوخت و کالاهای صنعتی در مسیرهای زمینی طولانی به صرفه و کارآمد و با اهمیت است.