از روستاها تا کلانشهرها، حامی تحول‌خواهی
وبلاگ تین نیوز، سعید معیدفر | در جامعه ما همانند بسیاری از دیگر جوامع، دو نیروی اصلی تحول‌خواه و محافظه کار درگیر مبارزه هستند. این دو نیرو از زمان ورودمان به دنیای مدرن شکل گرفته‌اند و رقابت پیوسته آنها عامل شکل‌گیری تحولات تاریخ معاصر ایران بوده است. نیروهای تحول‌خواه به شرایط نوین دنیا که آمیخته به دگرگونی و نو شدن است، توجه ویژه دارند و می‌کوشند شرایط درونی جامعه را با تغییرات شگرف جهان بیرونی هماهنگ کنند تا ایران بتواند جایگاه خود را به‌عنوان کنشگر فعال در دنیای مدرن تثبیت و تقویت کند. در نقطه مقابل، نیروهای محافظه‌کارند که معتقدند این
نوسازی و تغییرات میتواند بنیان‌های هویتی و دینی ما را زیر سؤال ببرد و پیشینه مذهبی جامعه را مخدوش کند.
سرآغاز این مبارزه در ایران به دوران مشروطه باز میگردد و همچنان این رقابت ادامه دارد. پس از انقلاب، این دو نیرو برای تحقق اهداف خود تلاش کرده‌اند و در عرصه‌هایی توانسته‌اند رقیب را از دور خارج و خود میدان‌دار اصلی شوند و سپس برخلاف رویه کشورهای پیشرفته، درصدد برآمده‌اند رقبا را حذف کنند تا خیالشان از بابت مزاحمت آنان در آینده آسوده شود. در انتخابات ۹۲ به دنبال رخدادهای دو دوره پیشین انتخابات ریاست جمهوری، تصور محافظه‌کاران این بود که رقیب اصلی، اساساً از میدان خارج شده و کوشیدند رقبای تحول‌خواه خود را نیز از عرصه بیرون کنند و نبض امور را به دست
بگیرند. آنان تلاش کرده بودند نیروهای اجتماعی حامی تحول‌خواهان بویژه در کلانشهرها را به حاشیه ببرند که موفقیت نسبی هم داشتند.
زیرا تقریباً از اواسط دولتهای هفتم و هشتم در دوره اصلاحات، عرصه فعالیت برای تحول‌خواهان در کلانشهرها به گونه‌ای تنگ شد که آنان اغلب منفعل شدند و عرصه رقابت را به محافظه‌کاران واگذار کردند. محافظه‌کاران در دوره دولتهای نهم و دهم (۸۴ تا ۹۲) نیز با تمرکز بر شهرهای کوچک و روستاها و تزریق پول و امکانات به این مناطق، کوشیدند تا پایگاه اجتماعی نیرومندی در آنها به نفع خود و به ضرر تحول‌خواهان پی‌ریزی کنند. جمع‌بندی آنان این بود که در سایه به حاشیه رانده شدن تحول‌خواهان کلانشهرها و جذب آرای ساکنان شهرهای کوچک و روستاها خواهند توانست نامزدی از جنس
محافظه‌کاران را روانه «پاستور» کنند.
اما نتایج انتخابات سال ۹۲ بر این ساده‌انگاری مهر تأیید نزد و نامزد تحول‌خواهان با اتکا به رأی اکثریت مردم پیروز میدان رقابت شد. این تحول در شرایطی رخ داد که آمار مشارکت انتخاباتی حامیان تحول‌خواهی در کلانشهرها، چندان زیاد نبود اما در عوض، شهرهای کوچک و روستاها، موج گسترده حمایت از تحول‌خواهان را شکل دادند که نقش تعیین کننده‌ای در سبقت نامزد تحول‌خواهان از رقبای خود داشت. از این رو سال ۹۲ نقطه عطف مهمی است، زیرا اگر در سال ۷۶ رمز موفقیت انتخاباتی تحول‌خواهان، در حضور پرشمار ساکنان کلانشهرها نهفته بود، در سال ۹۲ دامنه حامیان اجتماعی
تحول‌خواهی به شهرهای کوچک و روستاها رسید که فرجام رقابت را به نفع نامزد تحول‌خواهان رقم زند.
البته فارغ از نتیجه انتخابات، نکته محوری انتخابات یازدهم این بود که با وجود فشارها و تدابیر بازدارنده رقیب، تحول‌خواهان هم در کلانشهرها و هم در شهرهای کوچک و روستاها، پایگاه اجتماعی نیرومندی دارند. محافظه‌کاران نیز هرچند از لحاظ پایگاه اجتماعی رقابت را به تحول‌گرایان واگذار کرده‌اند، اما به دلیل جایگاهی که در برخی نهادهای اقتصادی، سیاسی و اداری دارند، هنوز هم در ساخت قدرت باقی مانده‌اند و فشار زیادی را بر دولت برخاسته از تفکر تحول‌خواهی وارد میکنند و امیدوارند با افزایش فشارها، نیروهای اجتماعی حامی تحول‌خواهی را دلسرد کنند. این
هدف‌گذاری میتواند دو نتیجه خلق کند؛ نخست اینکه نیروهای تحول‌خواه احساس یأس و ناتوانی کنند و به حاشیه رانده شوند و در چنین فضایی، منتقدان، عرصه را بر دولت تنگ کنند. اما نیمه دوم ماجرا این است که چون حامیان تحول‌خواه، نیروهای غالب جامعه را تشکیل می‌دهند و گستره جغرافیایی آنان از روستاها و شهرهای کوچک تا کلانشهرها را دربر می‌گیرد، نتیجه رویارویی نیروهای محافظه‌کاران با دولت منتخب تحول‌خواهان، میتواند برای کشور بحران‌زا و نظام را با ناکارآمدی مواجه کند و اثرات مخربی تا سرحد فروپاشی اجتماعی بر جای گذارد.
اکنون پیامدهای ناگوار تحریمها، نابسامانی گسترده اقتصادی، نظام اداری ناکارآمد، فسادهای چند هزار میلیارد تومانی و… به عنوان میراث‌های کابینه مورد حمایت محافظه‌کاران روی دست دولت یازدهم مانده است. در چنین شرایط بغرنجی، اعمال فشارهای ناروا به دولت منتخب اکثریت مردم، خطرناک و همانند سوراخ کردن کشتی‌ای است که همه ایرانیان، سرنشین آن هستند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.