کاهش دستوری نرخ سود بانکی

تین نیوز | شورای پول و اعتبار در آخرین جلسه برای تعیین نرخ سود بانکی به نتیجه نرسید و تعیین نرخ بهره به جلسه بعد این شورا موکول شد.
شواهد حکایت از آن دارد که شورای پول و اعتبار قصد کاهش نرخ بهره بانکی را دارد. دولت دلیل این کاهش نرخ بهره را کاهش نرخ تورم  می‌داند که به حدود 15 درصد رسیده است.

نرخ بهره بانکی از متغیرهای موثر بر اقتصاد کلان کشور است که تغییر آن نتیجه مستقیم بر نظام پولی کشور دارد. بر اساس ادبیات اقتصادی، رابطه‌ای تنگاتنگ بین نرخ تورم و بهره وجود دارد.  بر اساس منطق اقتصادی، یکی از عوامل مهم تعیین‌کننده نرخ سود، میزان تورم است. در کشورهایی که نرخ تورم در آنها پایین است (نرخ‌های تورم تك‌رقمی)، اهمیت این عامل کمتر است و در کشورهایی مانند ایران كه دارای نرخ تورم بالا هستند، نرخ تورم مهم‌ترین عامل است یا حداقل اینكه می‌تواند مهم‌ترین عامل  باشد. با این استدلال، منطقی به نظر می‌رسد که با کاهش نرخ تورم، نرخ سود هم كاهش یابد.

در حال حاضر و در شرایط فعلی اقتصاد ایران، موضوع كمی پیچیده‌تر است. نخست اینكه در سال‌های اخیر اقتصاد ایران دچار تورم شدید همراه با ركود بوده است كه یك وضعیت غیر عادی (رکود تورمی) را به وجود آورده است. دوم اینكه، ضمن آنكه بعضی آمارهای منتشره، ادعای تغییر روند تورم را تایید می‌کنند، كمبود آمار در مورد سایر متغیرها (مانند اجزای پایه پولی و میزان بدهی بانک‌ها و دولت به بانک مرکزی) پیش‌بینی‌ها را مشكل می‌سازد.

 سوم اینكه همواره برخی عوامل غیراقتصادی وجود دارند كه وضعیت اقتصادی تحت‌الشعاع آنها قرار دارد (متغیرهای خارج از كنترل)همچون تعیین دستوری نرخ سود بانكی از سوی بانك مركزی و بدون در نظر گرفتن انعطاف‌پذیری لازم برای آن. اینها همه مواردی هستند که تحلیل شرایط اقتصاد ایران را دشوار و متفاوت می‌کنند.

برخی سیاست‌گذاران و متخصصان اقتصادی معتقدند تعیین دستوری نرخ بهره تاثیر منفی بر اقتصاد کشور می‌گذارد و از همین رو تعیین نرخ بهره را باید به بازار سپرد و دولت نباید دخالتی در تعیین نرخ بهره بانکی داشته باشد. برخی دیگر از کارشناسان نیز نرخ بهره بانکی را موثر بر اقتصاد کشور نمی‌دانند و معتقدند لیست بلندبالایی از عوامل موثر بر اقتصاد وجود دارد که نرخ بهره بانکی مطمئنا در صدر این لیست نیست، مهم‌ترین عاملی که در حال حاضر بیشترین تاثیر را بر اقتصاد ایران دارد و به عبارت دیگر در راس لیست عوامل تاثیرگذار بر اقتصاد است، مذاکرات هسته‌ای است.