◄ پارک ملی هوافضا در مسیر همگانی سازی؛ گامی به سوی گردشگری علمی تهران
پارک ملی هوافضا، از مهم ترین فضاهای منطقه ۲۱ تهران به شمار می رود؛ منطقه ای که به دلیل قرارگیری در محور غربی پایتخت، نقش کلیدی در توسعه گردشگری شهری و نمایش توانمندی های علمی و صنعتی کشور دارد.
نمایشگاه یا پارک ملی (موزه) هوافضا، یکی از فضاهای منحصربه فرد و کمتر شناخته شده تهران، قرار است پس از سال ها محدودیت دسترسی، به صورت رسمی وارد مرحله همگانی سازی شود. این مجموعه با وسعت ۴۰ هکتار در کیلومتر ۴ آزادراه تهران – کرج، روبه روی پارک ارم واقع شده و از دید کارشناسان شهری، ظرفیت تبدیل شدن به قطب گردشگری علمی و فناوری پایتخت را دارد.
به گزارش تین نیوز، پارک ملی هوافضا، از مهم ترین فضاهای منطقه ۲۱ تهران به شمار می رود؛ منطقه ای که به دلیل قرارگیری در محور غربی پایتخت، نقش کلیدی در توسعه گردشگری شهری و نمایش توانمندی های علمی و صنعتی کشور دارد.
با این حال، به رغم وجود ده ها هواپیما و بالگرد تاریخی، تجهیزات پروازی و نمایشگاه های آموزشی، تاکنون از این مجموعه در سطح عمومی و گردشگری استفاده ای متناسب با ظرفیت آن نشده است.
پیشینه و جایگاه موزه های هوافضا در جهان
بر اساس پژوهشی از مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران با عنوان «امکان سنجی همگانی سازی پارک ملی هوافضا»، موزه های هوافضا در کشورهای مختلف با هدف معرفی تاریخ علم پرواز، فناوری های نظامی و پیشرفت های فضایی تأسیس شده اند.
نمونه های شاخص جهانی آن شامل موزه ملی هوا و فضای اسمیتسونیان (آمریکا) ، موزه یادبود کیهان نوردی (روسیه) ، موزه جنگ امپریال (انگلستان) و موزه ملی هوانوردی فرانسه هستند؛ مکان هایی که سالانه میلیون ها بازدیدکننده جذب می کنند و در کنار نقش آموزشی، به موتور محرک گردشگری علمی کشورها بدل شده اند.
نمایشگاه هوایی تهران؛ نخستین مرکز دائمی نمایش های هوایی خاورمیانه
نمایشگاه هوایی تهران از شهریور ۱۳۶۵ فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون با دارا بودن ۴۲ فروند هواپیما، تاریخ هوانوردی ایران را از نخستین پروازها تا نسل های جدید به تصویر می کشد.
این هواپیماها، هرچند از رده عملیاتی خارج شده اند، اما هرکدام بخشی از روایت فنی و تاریخی صنعت هوایی کشور را در خود دارند. این نمایشگاه همچنین نخستین مرکز دائمی آموزش پرواز و آشنایی نوجوانان و دانشجویان با فناوری های هوافضا در ایران و خاورمیانه است.
گام های لازم برای تبدیل پارک هوافضا به فضای عمومی
به گزارش مرکز مطالعات شهر تهران، همگانی سازی این پارک نیازمند مجموعه ای از اقدامات زیرساختی، مدیریتی و فرهنگی است.
از جمله پروژه های ضروری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- طراحی مجدد فضاهای داخلی و مسیرهای بازدید
- بازآرایی شهری محور «شهر دانشگاه» برای ایجاد محیطی گردشگر پسند
- پایش مستمر ایمنی، امنیت و کارایی خدمات
- تعریف سازوکارهای آموزشی، فرهنگی و اقتصادی پس از عمومی سازی
در این پژوهش تأکید شده که «همگانی سازی پارک ملی هوافضا» باید در دو فاز انجام شود: فاز نخست، آماده سازی فیزیکی و فرهنگی مجموعه و فاز دوم، آغاز بازدید عمومی با رعایت الزامات امنیتی و آموزشی .
تلفیق علم، فرهنگ و گردشگری شهری
کارشناسان حوزه گردشگری و برنامه ریزی شهری معتقدند که اجرای این طرح می تواند علاوه بر ارتقای آگاهی عمومی درباره دستاوردهای فضایی و دفاعی کشور، به رونق گردشگری علمی، افزایش اشتغال محلی و جذب بازدیدکنندگان داخلی و خارجی منجر شود.
با بهره برداری عمومی از پارک ملی هوافضا، تهران می تواند در کنار «باغ موزه دفاع مقدس» و «موزه ملی نیروی هوایی»، به مجموعه ای کم نظیر از جاذبه های علمی و تاریخی در خاورمیانه تبدیل شود — مجموعه ای که روایتگر بخشی از مسیر پیشرفت فناوری در ایران است.
