سواد گردشگری در ایران پایین است
تین نیوز | «سواد گردشگری در ایران پایین است.» این جمله نخستین رئیس سازمان میراثفرهنگی در دولت یازدهم بود که با نقد کارشناسان این حوزه روبهرو شد. محمدعلی نجفی گفته بود:«باید آموزشها را بالا ببریم، سواد گردشگری از سطح بینالمللی در کشور ما بسیار پایینتر است و حداقلهای مهماندوستی در یک مجموعه اقامتی وجود ندارد.»
این انتقادها در حالی مطرح شد که طی 10 سال گذشته، مدیریت گردشگری کشور به دست افرادی سپرده شده که آمادگی لازم را برای تعقیب اهداف بخش گردشگری در سند چشمانداز بیستساله ایران نداشتهاند. طبق سند چشمانداز، صنعت گردشگری کشور باید در افق 1404 به جایگاهی برسد که سهم ايران از شمار گردشگران جهانی از 9 صدم درصد در سال 83 به 1.5 درصد در سال 1404 افزايش يابد. يعني حدود 20 ميليون گردشگر و سهم ايران از درآمد گردشگری جهانی از 7 صدم درصد در سال 83 به 2 درصد در سال 1404 رشد يابد، به گونهای كه ايران در سال 1404 سالانه قريب به 25 ميليارد دلار از محل گردشگر ورودی درآمد كسب کند. در
سالیان اخیر تحریم اقتصادی و کاهش درآمدهای نفتی موجب شده که توسعه گردشگری به عنوان صنعتی اشتغالزا، زودبازده و سودآور مورد توجه دولتمردان قرار گیرد.
همچنین، بهبود روابط خارجی کشور در یک سال گذشته و رشد ورود گردشگران خارجی، نویدبخش رونق گردشگری در سالهای آتی است اما پرسش اینجاست که سکان مدیریت گردشگری ایران در دست چه کسانی است و این افراد با چه درجهای از دانش و تجربه، عهدهدار این مسئولیت شدهاند.
ملاحظه سوابق علمی و اجرایی معاونان گردشگری سازمان میراثفرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور از سال 1383 که دو سازمان «میراثفرهنگی» و «ایرانگردی و جهانگردی» با یکدیگر ادغام شدند، نشان میدهد که این عده فاقد دانش و تجربه در حوزه تحت تصدی خود بودهاند. اگرچه معمولا این وضعیت به خصوصیات دولتهای نهم و دهم نسبت داده میشود اما در دوره دولت اصلاحات نیز، معاون گردشگری سازمان، سابقهای در حوزه گردشگری نداشت و در دولت فعلی نیز معاون گردشگری با تحصیلاتی غیرمرتبط و از حوزهای نهچندان مرتبط به این معاونت آمده است. در 10 سال گذشته
بیثباتی زیادی در معاونت میراثفرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور حاکم بوده است به گونهای که، در این مدت، 10 نفر به عنوان معاون یا سرپرست در رأس این معاونت قرار گرفتهاند که متوسط یک سال برای هر نفر را نشان میدهد. کوتاهترین زمان مدیریت در معاونت گردشگری 2 ماه بوده و بیشترین زمان مدیریت متعلق به محمدشریف ملکزاده به مدت 4 سال بوده اما پس از سال 88 بیشترین دوره معاونت هیچگاه از دوسال فراتر نرفته است. همچنین، تحصیلات هیچکدام از معاونان گردشگری یا سرپرستان این معاونت مرتبط با حوزه گردشگری نیست.
معاونت میراثفرهنگی نسبت به معاونت گردشگری از ثبات بیشتری برخوردار بوده و متوسط دوره مدیریت در این معاونت 20 ماه، یعنی بیش از یک و نیم برابر معاونت گردشگری است. به گزارش مهر در جمعبندی نهایی میتوان گفت در سازمان میراثفرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، موضوع گردشگری، موضوعی غیرتخصصی تلقی میشود که گویا از نظر رؤسای این سازمان میتوان مسئولیت آن را به هر کسی با هر سوابقی سپرد. در طول 10 سال گذشته، همواره بر سر موضوعاتی از قبیل چگونگی بهرهبرداری از آثار و اماکن تاریخی در حوزه گردشگری، چالشها و تنشهایی میان مدیران دو بخش میراثفرهنگی و
گردشگری پدیدار شده است.