◄ ملاحظات اقتصادی و راهبردی احداث راه آهن رشت آستارا
برای توسعه ترانزیت ریلی و تثبیت جایگاه ایران در نظم نوین منطقه ای و برای امکان پذیر ساختن حمل ارزان بار در شاخه غربی کریدور حمل و نقل بین المللی شمال جنوب، توافقنامه احداث خط ریلی رشت آستارا امضا شده است.
برای توسعه ترانزیت ریلی و تثبیت جایگاه ایران در نظم نوین منطقه ای و برای امکان پذیر ساختن حمل ارزان بار در شاخه غربی کریدور حمل و نقل بین المللی شمال جنوب، توافقنامه احداث خط ریلی رشت آستارا امضا شده است.
هدف از این گزارش، تاملی مجدد در خصوصاحداث خط آهن مذکور و ارزیابی اثربخشی آن در دستیابی به اهداف اعلام شده است.
در این ارزیابی توجه به چند پرسش ابتدایی حائز اهمیت است:
(1) ارزش حال درآمدها و هزینه های این طرح برای کشور چقدر است؛
(2) فرصت ها و تهدیدهای احتمالی احداث این خط ریلی برای فعال کردن کریدور شمالی جنوبی مورد نظر چیست؟
(3) ملاحظات اجتماعی و زیست محیطی احداث این خط ریلی کدام است؟
(4) آیا مسیرهای جایگزین دیگری برای این کریدور متصور است که بتوان بدون احداث خط ریلی رشت آستارا از آن بهره گرفت؟
نتایج مطالعه حاضر حاکی از آن است که اولا با توجه به سقف بار قابل عبور از این مسیر، بازگشت سرمایه طرح 64 سال به طول می انجامد و عملا باز پرداخت اقساط وام دریافتی باید از محلی غیر از درآمدهای طرح پوشش داده شود؛ ثانیا مهمترین تهدید احداث این خط از نظر تعقیب راهبرد ترانزیت این است که موفقیت آن، هم وابسته به ارتقای زیرساخت های ریلی کشور آذربایجان است و هم وابسته به اراده سیاسی این کشور، که در وضع فعلی هر دو محل تردید است؛ چه بسا اگر همراهی کشور آذربایجان وجود داشته باشد، بدون احداث این خط و صرفا با بازگشایی مجدد خط ریلی جلفا نخجوان بتوان بار کشور روسیه را به هند منتقل کرد و بالعکس؛ ثالثا احداث خط ریلی رشت آستارا باعث تخریب های جبران ناپذیر در اراضی حاصل خیز شمال کشور می شود و مستلزم تملک اراضی تعداد زیادی بهره بردار خصوصی کوچک مقیاس و بعضا تقسیم اراضی ایشان به قسمت های شمالی و جنوبی است؛ رابعا مسیرهای جایگزینی وجود دارد که مسیر انتقال بار روسیه به هند را حدود 8 هزار کیلومتر نزدیکتر می کند و با وجود اینکه محدودیت زیرساختی تعیین کننده ای در بهره برداری از مسیرهای مذکور وجود ندارد، از آنها باری عبور نمی کند.
لذا به نظر می رسد ارتقای مسیرهای موجو در کریدور شمالی جنوبی می تواند در مقایسه با احداث راه آهن رشت آستارا که دارای مالحظات سیاسی، اقتصادی و زیست محیطی قابل اعتنایی است، گزینه منطقی و مناسب تری باشد. یک نکته مغفول هم این است که حمل بار از مسیر دریایی علی رغم اینکه بیشتر طول می کشد، همچنان در مقایسه با مسیرهای ترکیبی ارزان تر و البته مطمئن تر است.
برای دریافت فایل کامل این گزارش روی عبارت اینجا کلیک کنید.
* کارشناس حمل و نقل
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.