موفقیت ایران در مهندسی معکوس موتور جت هواپیمای مسافربری

متخصصان ایرانی یک شرکت دانش بنیان با تلاش شبانه روزی موفق به مهندسی معکوس موتور جت CFM۵۶ به عنوان پرتیراژترین موتور هواپیمای مسافربری جهان شدند؛ این دستاورد بزرگ نقطه عطفی در صنعت هوایی کشور محسوب می شود.

به گزارش تین نیوز به نقل از تسنیم، مانی رضوانی؛ از مدیران "شرکت مهندسی و ساخت موتور و تجهیزات هوایی ایرانیان" اظهار کرد: شرکت دانش بنیان ایرانیان از شرکت های زیرمجموعه هلدینگ گروه مپناست و مأموریت اصلی  این شرکت، ارائه خدمات طراحی، ساخت و تعمیرات در حوزه صنعت هوایی تجاری است.

رضوانی تصریح کرد: شکل گیری هسته ابتدایی این شرکت دانش بنیان از حدود سال 1395 در یکی از شرکت های زیرمجموعه گروه مپنا که سازنده تجهیزات دوار بود آغاز شد؛ در آن زمان هدف دستیابی به دانش فنی طراحی و ساخت موتور هواپیمای مسافربری بود، به این منظور، تیمی از نخبگان دانشگاهی و فعالان صنعت موتور به رهبری آقای دکتر پورفرزانه تشکیل شد و کار با حدود 40 نفر آغاز شد.

این مدیر شرکت دانش بنیان خاطرنشان کرد: موتور توربوفن CFM56 به عنوان پروژه اصلی این تیم انتخاب شد که نخستین قدم فرآیند مهندسی معکوس کامل موتور بود.

وی ادامه داد: در زمان حاضر این موتور پرتیراژترین موتور هواپیمای مسافربری توربوفن در دنیا است که ساخته شده و امروز رکورددار ساعت پروازی در کل ناوگان هواپیمایی مسافربری جهان است و عمدتاً در خانواده ایرباس های A319 ،A320 و A340های 4موتوره و بوئینگ های 737 کلاسیک نصب شده و در حال خدمات رسانی در ایرلاین های سراسر جهان است.

رضوانی خاطرنشان کرد: پس از 7 سال تلاش مستمر، به دانش طراحی کامل این موتور دست یافته ایم؛ تمامی مرحله های پره های کمپرسور این موتور مهندسی معکوس و ساخته شده اند؛ بخش عمده ای از اجزای محفظه احتراق موتور و بخش توربین (Hot Section) آن نیز ساخته شده است. ساخت بخش های جانبی دیگر این موتور، از جمله واحد کنترل موتور (FADEC)، سنسورها، انواع تجهیزات دقیق اندازه گیری و کنترلی، والوها و پمپ های هیدرولیک و نئوماتیک، گیربکس، سیستم انتقال دیتا و کابلینگ و. . . نیز به پایان رسیده است.

وی گفت: طراحی و ساخت پره های فن نیز به طور کامل انجام شده است و اکنون برای تمامی قطعات ساخته شده در حال اخذ گواهینامه صلاحیت پرواز از سازمان هواپیمایی کشوری هستیم.

این مدیر شرکت دانش بنیان اظهار کرد: مهندسی معکوس این موتور از نظر دانش طراحی به طور کامل انجام شده است اما برای نمونه اولیه از نظر ساخت تاکنون حدود 33 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است اما در بحث تولید انبوه این موتور، باید مشتریانی وجود داشته باشد. در دنیا و در صنعت هوانوردی نیز، شرکت های بزرگ مانند بوئینگ و ایرباس سازنده AIR FRAME یا بدنه هواپیما هستند و هیچ کدام تولید موتور انجام نمی دهند.

وی ادامه داد: شرکت های پیشرو در صنعت موتورهای هوایی شامل Rolls-Royce در انگلستان، GE و Pratt & Whitney در آمریکا و Safran در فرانسه هستند. موتور مورد بحث، محصول شرکت سی اف ام اینترنشنال است که این شرکت به صورت سهامی مشترک بین شرکت های Safran (فرانسه) و GE Aviation (ایالات متحده) با نسبت مشارکت 50 ـ50 تأسیس شده است.

رضوانی خاطرنشان کرد: بخش هسته اصلی این موتور توسط شرکت آمریکایی جنرال الکتریک ساخته شده است، مابقی اجزا، مثل توربین کم فشار (LPT) توسط شرکت سافران در فرانسه طراحی و تولید شده است. مالکیت معنوی و امتیاز نهایی این موتور متعلق به شرکت سی اف ام اینترنشنال است که یک کمپانی دوملیتی فرانسوی ـ آمریکایی است.

وی گفت: سرانجام شرکت دانش بنیان ایرانیان به نقطه ای رسید که باید از مپنا جدا می شد؛ بدین ترتیب مکان شرکت تغییر پیدا کرد و و تحت عنوان یک شرکت مستقل به فعالیت های خود ادامه دادیم؛ هم زمان با آغاز مهندسی معکوس و ساخت این موتور، موضوع تعمیرات خانواده موتور CFM نیز آغاز شد.

مدیر این شرکت دانش بنیان ابراز کرد: هم اکنون شرکت ایرانیان در سه حوزه تخصصی شامل تعمیرات موتور و تجهیزات جانبی موتور (MRO)، طراحی و مهندسی موتور  (DOA) و ساخت قطعات (POA) فعالیت دارد و به ایرلاین های داخلی خدمات رسانی می کند؛ ساختار سازمانی این شرکت کاملاً مطابق با استانداردهای صنعت هوانوردی بین المللی طراحی شده است و اساسنامه شرکت نیز به تأیید و تصویب سازمان هواپیمایی کشوری رسیده است.

رضوانی با اشاره به اهمیت استراتژیک دستیابی به دانش طراحی در زمینه موتورهای هوایی اعلام کرد: امروزه در لبه فناوری و دانش طراحی و ساخت موتورهای توربینی هوایی قرار داریم.

وی گفت: اگر گروه مپنا بخواهد در حوزه ساخت انواع موتورهای هواپیمای مسافربری سرمایه گذاری کند، ابعاد این سرمایه گذاری بسیار کلان خواهد بود و نیاز به مشتری های بالفعل دارد که در زمان حاضر در داخل کشور این امکان میسر نیست و ایرلاین های داخلی در این اندازه، توان سفارش گذاری ندارند.

رضوانی خاطرنشان کرد: در بازار بین المللی نیز باید سراغ اخذ گواهینامه های بین المللی صنعت هوانوردی برای موتور برویم که اکنون برای شروع این فرآیند نیاز به زمان داریم اما ان شاءالله ما به طور قطع از این مرحله نیز گذر خواهیم کرد.

مدیر این شرکت دانش بنیان اظهار کرد: در زمان حاضر در حال بررسی نحوه ارتباط و فرآیندهای اخذ گواهینامه ساخت و تعمیرات خانواده موتور CFM از آژانس ایمنی هوانوردی اتحادیه اروپا (EASA) هستیم. فرآیندهای اخذ گواهینامه ها برای قطعات ساخته شده این موتور به دلیل پیچیدگی های فنی و الزامات ایمنی هوانوردی، طولانی تر از فرآیند اخذ گواهینامه تعمیرات موتور مذکور است.

وی گفت: در این فرآیند، باید عملکرد نمونه قطعات ساخته شده در شرایط کارکردی واقعی موتور به طور کامل ارزیابی شود تا نشان داده شود که قطعه ساخته شده تمامی انتظارات طراحی را برآورده می کند و صلاحیت و ایمنی لازم را برای نصب روی موتور هواپیمای مسافربری را دارد.