◄ صنعت ریلی ایران چه سرمایه هایی دارد؟

راه‌آهن در بیش از یک قرن ورود به کشور ما سرمایه‌های فراوانی از لحاظ سخت‌افزاری، زیرساختی و دانش و تخصص در خود اندوخته است. مهندس علی اصغر شفیع نادری کارشناس شناخته شده حوزه فنی‌و‌مهندسی حمل و نقل، بخشی از ارائه خود در دهمین نمایشگاه حمل‌و‌نقل ریلی را به تشریح این سرمایه‌ها اختصاص داد. 

جهش احداث خطوط ریلی در سال 1402

بر اساس داده های ارائه شده توسط مهندس شفیع نادری طول کل خطوط اصلی و فرعی ریلی کشور در حال حاضر 15 هزار و 500 کیلومتر برآورد می شود. طول این خطوط در دو سال 1401 و  1400 بالغ بر 15 هزار کلیومتر و در سال 1399 بالغ بر 14 هزار و 900 کیلومتر بوده است. به این ترتیب در سال 1402 شاهد جهش رشد طول خطوط ریلی کشور بوده‌ایم. داده های این گزارش حاکیست در ابتدای دهه 1390 طول خطوط ریلی اصلی و فرعی ایران حدود 12 هزار و 800 کیلومتر بوده است و این مسیرهای ریلی در طول یک دهه حدود 2 هزار و 200 کیلومتر افزایش داشته است. بررسی نمودارهای رشد خطوط ریلی اصلی و فرعی ایران در 12 سال اخیر بیانگر این است که از سال 1390 تا 1395 شاهد روند کند رشد زیرساخت های ریلی کشور بوده ایم اما این روند از سال 1395 تا 1398 سرعت بیشتری گرفته است.

 همچنین از سال 1398 تا 1402 دوره دیگری از رکود در احداث زیرساخت های ریلی اتفاق افتاده که در سالجاری این رکود جای خود را به رشد قابل توجهی داده است. این رشد با افتتاح راه‌آهن دوخطه میانه، بستان‌آباد، تبریز رخ داده است. خط آهن مذکور از ایستگاه میانه واقع در مسیر راه‌آهن تهران به تبریز آغاز شده و با گذر از مسیری کوهستانی و عبور از شهرهای ترکمانچای، بستان‌آباد و باسمنج واقع در مسیر خود به ایستگاه موجود در تبریز متصل می‌شود. خط راه‌آهن همدان به سنندج یکی دیگر از پروژه های مهمی بوده که در سالجاری افتتاح شده و جهش احداث خطوط ریلی در سال 1402 رقم زده است.

کمبود خطوط فرعی ریلی در چشمه های بار صنعتی و تجاری

شایان ذکر است بر اساس گزارش مذکور طول خطوط ریلی اصلی تک خطه کشور در حال حاضر بالغ بر 12 هزار و 200 کیلومتر و خطوط ریلی فرعی اعم از تجاری، صنعتی و مانوری بالغ بر 3 هزار و 300 کیلومتر برآورد می شود. طبق بررسی به عمل آمده توسط مهندس شفیع نادری متوسط رشد خطوط ریلی اصلی ایران در 20 سال اخیر 2.6 درصد، در 10 سال اخیر 1.6 درصد و در 5 سال اخیر 1.3 درصد بوده است. همچنین این گزارش می افزاید متوسط ساخت خطوط اصلی سالانه در 20 سال اخیر حدود 250 کیلومتر، در 10 سال اخیر حدود 180 کیلومتر و در 5 سال اخیر حدود 150 کیلومتر بوده است. با این داده ها، اهمیت رشد 500 کیلومتری خطوط ریلی در سال 1402 بیش از پیش مشخص می شود.

یکی از مهم ترین حلقه های مفقوده در حمل و نقل ریلی ایران کمبود خطوط فرعی است. این کمبود خصوصا در برخی چشمه های بار در مناطق صنعتی و تجاری و بنادر کشور به چشم می خورد به گونه ای که خطوط اصلی ریلی از مجاورت برخی شهرک ها و خوشه های صنعتی یا مجتمع های تولیدی کشور عبور می کند بدون آن که اتصال ریلی فرعی به این مجتمع ها و کارخانجات برقرار شده باشد. این کمبود در داده های گزارش مذکور نیز منعکس شده است به این معنی که طول خطوط ریلی فرعی کشور از اعم از مانوری، صنعتی و تجاری در بیش از یک دهه تنها حدود 500 کیلومتر افزایش داشته و در 4 سال اخیر تنها 100 کیلومتر به خطوط ریلی فرعی کشور افزوده شده است.

سرمایه های انسانی فعال در صنعت ریلی

گزارش مهندس شفیع نادری نشان می‌دهد در شرکت دولتی راه آهن جمهوری اسلامی ایران مجموعا حدود 22 هزار نفر به صورت قرارداد مستقیم و تجمیعی فعالیت می‌کنند. برآورد می‌شود حدود 10 هزار نفر دیگر نیز در بخش شرکت‌های غیر دولتی شامل تعمیر و نگهداری خطوط و ناوگان ریلی و شرکت های حمل و نقل ریلی بار و مسافر و لکوموتیو اشتغال داشته باشند. بر اساس بررسی های به عمل آمده توسط این پژوهشگر حوزه فنی و مهندسی، متوسط سطح حقوق و مزایای این پرسنل از حوزه های دیگری مانند گاز، نفت، فولاد و معدن کمتر است.

انتهای پیام