◄ نقش طراحی در خرابی های دیزل‌ژنراتورهای اضطراری نیروگاه های اتمی (NEA) کشورهای OECD

در صفحه 9 کتاب نقشه راه بلوغ برای تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی (1391)، ویژگی های توسعه محصول جدید چنین تعریف شده است: یکی از ویژگی های مرحله توسعه محصولات صنعتی عدم انطباق بین شرایط کار و قابلیت های وسیله می باشد که در این شرایط نرخ خرابی ها بالا رفته و هزینه بهره برداری افزایش می یابد.

غالبا محصولات صنعتی وقتی به دست ما می رسند که مرحله بلوغ را سپری کرده ولی نمونه هایی نیز یافت می شوند که به دلایل مختلف محصول قبل از طی مراحل رشد به دست ما می رسد که نمونه هایی از این موارد اشتباهات سنگین طراحان (و سازندگان) بزرگ دنیا را نشان می دهد عبارتند از:

1- لکوموتیو U30C شرکت جنرال الکتریک آمریکا (تین نیوز کد خبر/  246781 و 248023)،

2- لکوموتیو  AD43Cشرکت آلستوم فرانسه (تین نیوز / کد خبر 90443)،

3- قطار خودکشش Paradise زیمنس آلمان (تین نیوز / کد خبر 249560)،

4- توربوکمپرسور SGT400 زیمنس.

- ریشه یابی اشتباهات این شرکت ها می تواند به طراحی (فرآیند و) ساختار مناسبی که احتمال تکرار این موارد به حداقل برسد کمک نماید. علاوه بر این با این آگاهی قدرت چانه زنی برای دستیابی به دانش فنی بالاتر با هزینه و زمان کمتر در زمان انعقاد قرارداد فراهم می گردد. (وجود تعداد زیاد ناوگان در بخش ریلی فرصتی کم نظیر و ارزشمند برای دستیابی به این مهم است).

در همین صفحه به دو نمودار وانی شکل (Bath Curve) نرخ خرابی بر اساس مدت کار برای طراحی ضعیف و طراحی خوب اشاره شده که خرابی زیاد و پرهزینه تجهیزات فوق به خوبی مبین امکان بروز طراحی ضعیف از شرکت های خوب نیز می باشد. 

- سایت ناسا (NASA)، برای توسعه و گسترش یک فناوری و آمادگی آن برای بهره برداری (TRL)، گام های نه گانه ای را تعریف و شبکه راه آهن انگلیس نیز به سطوح آمادگی فناوری (TRL) اشاره نموده که قبلا (تین نیوز / کد خبر  224986) تشریح شده است.

با وجود نرخ بالای خرابی ناوگان (و تجهیزات زیرساخت) که موجب هزینه بالای نگهداری و تعمیرات (تین نیوز/ کد خبر 239003 و 242324) و کاهش قابلیت اعتماد (تین نیوز / کد خبر 246471) و آماده به کاری (تین نیوز / کد خبر  254806) و بعضا ایمنی می گردد، به دلیل تعداد ناوگان زیاد و دسترسی به اطلاعات آماری برای تحلیل ریشه ای خرابی ها (RCA) (تین 221605)، فرصتی استثنایی در اختیار راه آهن است.

- در گزارش ماه می 2000 NEA آژانس انرژی اتمی (Nuclear Energy Agency) اعضای OECD با عنوان زیر:

گرد آوری و تحلیل خرابی های عامل مشترک در دیزل ژنراتورهای اضطراری (نیروگاه های اتمی)، (در 78 صفحه):

Collection and Analysis of Common-Cause Failures of Emergency Diesel Generators

- گزارش نتایج مطالعات انجام شده بر روی مجموعه ای از خرابی ها با عامل مشترک (CCF) را مستند نموده است، داده ها از سال 1982 تا 1997 را شامل می شوند، این مطالعه 106 رویداد را به همراه روند تغییرات در پایگاه داده تبادل اطلاعات دربردارد.

- صفحه 10: خرابی ها به دو دسته خرابی در کار (تولید برق) و خرابی در شروع کار (استارت) تقسیم شده اند و بیشترین خرابی های کامل (62 درصد) در گروه خرابی در شروع کار (استارت) قرار گرفته و مهمترین عامل، طراحی، تولید یا نارسایی ساخت است (43 درصد ).

- صفحه 11: سخت افزار عامل همراه غالب بوده (55 درصد ) و اصلاح طراحی با سهم 26 درصد بیشترین اقدام اصلاحی بوده که مبین این استنتاج محکم می باشد که طراحی عامل اصلی غالب خرابی ها است (طراحی شامل موتور، سیستم های جانبی، سیستم کنترل ...).

- صفحه 17 گزارش به توصیف سیستم (دیزل ژنراتور اضطراری) و زیر بخش های آن می پردازد (سوخت، خنک کاری، روغن کاری ...).

- صفحه 21، فصل 5 به محتویات داده های آماری پرداخته و در صفحه 26 به عوامل ریشه ای (طراحی 46 و انسانی 16 درصد ...).  

- ص 24، اقدامات اصلاحی (26 درصد طراحی، 14 درصد فرایند اداری، 12 درصد نگهداری- بهره برداری، 11 درصد سیاست های آزمون- نگهداری) ... .

- ص 26، 71 درصد تشخیص با تست و 23 درصد بازرسی و نیز 24 درصد زیر بخش ها سیستم کنترل-پایش و 21 درصد سیستم خنک کاری بوده است.

(دیزل ژنراتورهای اضطراری نقش بسیار بالایی در ایمنی نیروگاه های اتمی دارند و تقریبا همه سازندگان عضو OECD هستند)

- گزارش نشان از ظرفیت های راه آهن در تحلیل خرابی ها و ارتقا دارد که در تعامل با پیمانکاران شکوفا می گردد (تین نیوز / کد خبر 252337).

- روش های اولویت بندی خرابی های ناوگان (و سایر تجهیزات) ریلی مانند جدول پارتو در جهان تجربه شده است (تین نیوز / کد خبر 243384).    

* کارشناس حمل و نقل