◄ ناوگان هوایی کشور در دولت سیزدهم دو سال جوان تر شد

ناوگان هوایی کشور در دوران ریاست جمهوری رئیسی، دو سال جوان تر شد. تا پایان سال جاری، 250 فروند هواپیما در ناوگان خواهیم داشت. در 20 ماه گذشته 60 فروند هواپیما وارد کشور شده که تاکنون 30 فروند آنها عملیاتی شده است.

به گزارش تین نیوز، هر چند که با گذر از ایام کرونا صنعت هوانوردی در سرتاسر جهان تا حدودی ترمیم شده، اما آمارها همچنان به دوران ماقبل کرونا بازنگشته است. تا جایی که فرودگاه های پرترافیک جهان به مانند هارتسفیلد جکسون آمریکا و دبی همچنان با رکوردهای پیش از شیوع کووید فاصله دارند. فرودگاه های ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و آمار جابجایی مسافر و بار هوایی در دو سال گذشته نوسان داشته اند. در این گزارش قصد داریم نگاه کوتاهی به مهمترین آمار وضعیت مسافران و بار جابجا شده و همچنین ناوگان هوایی کشور بیاندازیم.

جابجایی مسافر و بار هوایی

بر اساس آمار منتشر شده توسط شرکت فرودگاه ها، اعزام و پذیرش مسافر در فرودگاه های کشور رشد منفی را نشان داده است. در این راستا آفتاب نیوز گزارش می دهد: بر اساس آمار شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران در تیرماه امسال در ۴۶ فرودگاه تحت مالکیت شرکت فرودگاه ها نشست و برخاست هواپیما در پرواز های داخلی، اعزام و پذیرش مسافر و بار به ترتیب ۳ درصد، ۷ و ۵ درصد رشد منفی در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته داشته است. در پرواز های بین المللی نشست و برخاست، اعزام و پذیرش مسافر و بار نیز به ترتیب ۱۷، ۸ و ۲۱ درصد افزایش یافته است. کل پرواز های فرودگاه های تحت مالکیت شرکت فرودگاه ها طی تیرماه امسال نسبت به ماه مشابه سال ۱۴۰۱ در نشست و برخاست یک درصد کاهش، جابجایی مسافر ۴ درصد کاهش و در ارسال و پذیرش بار ۴ درصد افزایش یافته است.

هرچند که وضعیت صنعت هوانوردی ایران چه از لحاظ جابجایی مسافر و چه از نظر توسعه ناوگان در دوران کوتاه پسابرجام به اوج خود رسیده بود، اما بعد از خروج آمریکا از تواقفنامه هسته ای در بهار سال 1397، تحریم ها به حالت قبلی بازگشت و رفته رفته پیکره هوانوردی ایران تحلیل رفت. باید توجه داشت، ابراهیم رئیسی در حالی دولت را تحویل گرفت که یک سال و نیم از شیوع کرونا می گذشت و صنعت هوانوردی در سرتاسر جهان با بزرگترین شوک قرن بیست و یکم مواجه شده بود. وضعیتی که همچنان به بیش از دوران کووید بازنگشته است.

ناوگان هوایی کشور

با وجود تمامی ضعف های مشهود در صنعت هوانوردی، بلندپروازی ها در دوران ریاست جمهوری رئیسی به اوج خود رسید، تا جایی که محمد محمدی بخش رئیس سازمان هواپیمایی کشوری مدعی شد که ایران می تواند در حد و اندازه ایرباس و بوئینگ هواپیمای مسافری بسازد، در حالیکه خود او اخیرا مدعی شد که در حدود 40 درصد ناوگان هوایی کشور زمینگیر شده و عمده مشکلات به علت موتور و تامین قطعات است. در این رابطه ایسنا نوشت: هم اکنون حدود ۳۳۰ فروند هواپیما در کشور داریم که از این تعداد ۱۷۳ فروند عملیاتی است و البته این آمار منهای بالگرد‌های کشور است؛ بنابراین تقریبا نزدیک به ۶۰ درصد از ناوگان ما فعال و بقیه آن نیز زمین‌گیر است که علت عمده آن به موتور هواپیما بر می‌گردد و بخشی از آن به تامین اقلام و قطعات دیگر بر می‌گردد. 

از طرفی دیگر، محمدی بخش شهریور ماه سال جاری گفت که تا پایان سال 1402، ناوگان هوایی ایران به 250 فروند خواهد رسید. در این خصوص جوان آنلاین نوشت: به گفته محمدی بخش متوسط عمر ناوگان هوایی کشور از ۲۸.۵ سال در ابتدای دولت سیزدهم امروز به ۲۶ سال رسیده است و عمر ناوگان نه تنها ۲ سال جوان تر شده بلکه ۲سال از پیری ناوگان جلوگیری شده است و در نظر داریم متوسط عمر ناوگان را به زیر ۲۰ سال کاهش دهیم. رئیس سازمان هواپیمایی کشوری گفت: در طول ۲۰ ماه گذشته ۶۰ فروند هواپیما به کشور وارد شده که ۳۰ فروند از این هواپیماها تاکنون عملیاتی شده است. 

روزنامه تفاهم  نیز به آخرین وضعیت ناوگان هوایی کشور اشاره کرد و نوشت: هم اکنون ٣٣٠ فروند هواپیمای زمین گیر در ناوگان هوایی کشور وجود دارد از این تعداد ١۶ فروند هواپیما بیش از ١٠ سال است که زمین گیر هستند، ۶٨ فروند هواپیما کمتر از ١٠ سال و بیشتر از ۵ سال و ٣٩ فروند هواپیما هم بین ٢ تا ۵ سال زمین گیر بوده اند. طبق آمارها حدود ۵ درصد از جامعه از طریق بخش هوایی سفر می کنند و برای جابجایی این تعداد از مسافران نیاز است که ناوگان بخش هوایی کشور نوسازی و یا بازسازی شوند که با توجه به برنامه های صورت گرفته و از طریق توان و دانش مهندسان کشور امروز بخشی از هواپیماهای زمین گیر سرخط و فعال شده و وارد مدار شده اند. 

یک ضعف بزرگ که همواره در صنعت هوانوردی کشور بدان اشاره شده نبود یک مرجع مشخص اطلاعاتی و آماری برای ارائه وضعیت به روز ناوگان هوایی کشور است، به طوریکه تقریبا در هیچ زمانی اطلاعات دقیقی از تعداد هواپیماهای بر خط، زمین گیر، مسیرهای پروازی و فصلی وجود نداشته است.

ورود همزمان 4 فروند ایرباس A340 به ناوگان هوایی ماهان ایر

علی رغم شدیدترین تحریم ها علیه شرکت هواپیمایی ماهان نظیر ممنوعیت پرواز به کشورهای حوزه یورو، این شرکت همچنان توانسته با روش های مختلف شمار پرنده های خود را افزایش داده و بر بام صنعت هوانوردی کشور بایستد. ماهان در سال 1401 با اضافه کردن چهار فروند جت قاره پیمای ایرباس A340 به کشور نام خود را به عنوان بزرگترین اپراتور این هواپیمای چهار موتوره در خاورمیانه ثبت کند. تا چند سال قبل، ماهان از این نوع هواپیما در مسیرهای برد بلند اروپایی و شرق آسیا استفاده می کرد، اما در پنج سال گذشته از این پرنده ها نوعا در مسیرهای منطقه ای دبی و استانبول استفاده می شود که کارایی مناسبی برای پروازهای کانکشن به فرودگاه های همسایه دارد.

وضعیت نامعلوم شاپرک های هما

یکی از تصمیمات عجیب مسئولان وقت صنعت هوانوردی کشورمان در دوران پسابرجام وارد کردن انبوه هواپیماهای توربوپراپ ای تی آر بود. به طوریکه عباس آخوندی وزیر وقت راه و شهرسازی کشورمان در آن زمان مدعی شده بود که شاپرک های هما برای عملیاتی کردن فرودگاه های کوچک خریداری شده اند. در سال 1401 مکررا اعلام شد که تقریبا تمامی هواپیماهای برد کوتاه ایران ایر به علت کمبود قطعه زمین گیر شده اند. در این زمینه تین نیوز گزارش مفصلی را تهیه کرد. هم اکنون اخبار دقیقی از وضعیت شاپرک های هما در دسترس نیست.