◄ امدادرسانی در آزادراه شیراز اصفهان در کمتر از 7 دقیقه/ «کلینیک تخصصی نگهداری» در آزادراه مستقر شده است
آزادراه شیراز اصفهان طولانی ترین آزادراه کشور، یکی از سرمایههای ملی است که نگهداری از آن، با اجرای عملیات تخصصی، سنگین و شبانهروزی ممکن میشود.

آزادراه شیراز اصفهان طولانی ترین آزادراه کشور، یکی از سرمایه های ملی است که نگهداری از آن، با اجرای عملیات تخصصی، سنگین و شبانه روزی ممکن می شود. رضا محمدیان مدیرعامل شرکت احداث نگهداری و بهره برداری، در این گفتگو از این فرآیند سخن گفته است.
آزادراه شیراز اصفهان در حال حاضر چه وضعیتی دارد و آیا شرایط نگهداری آزادراه را از نظر کیفی مثبت ارزیابی می کنید؟
آزادراه شیراز – اصفهان وارد دومین سال بهره برداری خود شده است و می توان گفت که در حال طی کردن دوره ای از «پوست اندازی» و رسیدن به بلوغ عملیاتی است. این آزادراه، شاید تنها پروژه بزرگ مقیاس زیرساختی کشور در حوزه جاده ای است که به عنوان یکی از پروژه های بزرگ ملی، هم زمان در حال بهره برداری، نگهداری و همچنین تکمیل برخی از بخش های زیرساختی خود است. ما در طول یک سال گذشته، با اجرای مستمر عملیات نگهداری، به درک عمیق تری از نیازهای واقعی آزادراه رسیده ایم. اکنون دیگر می دانیم که این مسیر چه ویژگی هایی دارد، چه نکاتی باید رعایت شود، و چه کمبودهایی ممکن است در فرآیند نگهداری و بهره برداری وجود داشته باشد. کلیه تجربیات، نشست ها، تست ها و ارزیابی ها، ثبت شده و به صورت مستمر در حال استفاده از آنها برای بهبود عملکرد آزادراه هستیم. شاید بتوان ادعا کرد عملیات نگهداری آزادراهی با این طول و مختصات، تجربه ای جدید در کشور است که با بهترین کیفیت در حال انجام آن هستیم.
چه کارهایی در آزادراه در حال انجام است؟
در حال حاضر سه حوزه کلیدی در آزادراه به صورت همزمان در حال اجرا هستن. اولین حوزه تکمیل قطعه هفت است. بخش هایی از قطعه هفت همچنان در حال تکمیل نهایی هستند و عملیات اجرایی در این بخش به صورت جدی در حال پیگیری است. حوزه دوم، عملیات راهداری و نگهداری گسترده ای است که در این آزادراه در حال انجام است. نگهداری این آزادراه، با طول بیش از ۲۲۰ کیلومتر، کاری بسیار سنگین و پیچیده است. برخلاف تصور اولیه، این مسیر یک موجود زنده و یک اکوسیستم با ابعاد وسیع است که نیاز به مدل سازی دقیق، روش های علمی، و تجهیزات مدرن برای نگهداری دارد. حوزه سومی که در آزادراه در آن در حال کار هستیم مدیریت فرآیندهای راهداری و خدماتی در حوزه های خاص از جمله راهداری زمستانی، خدمات گردشگری و دسترسی ها و ترددهای محلی است. در توضیح این موارد باید گفت آزادراه شیراز اصفهان سه حوزه عملیاتی ویژه دارد که یکی از آنها راهداری زمستانی است. با توجه به شرایط اقلیمی منطقه، عملیات مقابله با برف، یخ زدگی و کنترل تردد در فصول سرد بسیار حیاتی است. بخش هایی از آزادراه هم تردد گردشگری دارد به این معنی که بخش هایی از مسیر دائماً محل عبور گردشگران است و نیاز به خدمات مستمر و مخصوص و نگهداری با کیفیت دارد. از طرفی ما در این آزادراه ترددهای محلی پرتکرار را به ویژه در نزدیکی شیراز داریم که بابت آنها با وجود اینکه عوارضی دریافت نمی شود، اما فشار زیادی بر زیرساخت ها وارد می شود و نگهداری در این نواحی هم نیاز به توجه ویژه دارد.
عملیات نگهداری و راهداری آزادراه شیراز اصفهان چگونه مدیریت می شود؟
برای مدیریت بهتر، آزادراه به شش بخش راهداری تقسیم شده که هر بخش دارای تیم اجرایی مستقل است. در حوزه نگهداری، بازدیدهای منظم هفتگی توسط تیم های فنی انجام می شود که شامل: بررسی ابنیه پل ها، تونل ها، و شیروانی ها، کنترل وضعیت نیوجرسی ها، ترک ها، چاله ها، نشست ها و دیگر آسیب های احتمالی مسیر است. ثبت و پیگیری هرگونه رویداد تهدیدکننده ایمنی مسیر نیز از جمله مواردی است که به صورت مستمر صورت می پذیرد. از طرفی، ما یک «کلینیک تخصصی نگهداری» نیز در آزادراه مستقر کرده ایم که با رویکرد پیشگیرانه، قبل از بروز بحران، مشکلات احتمالی را شناسایی، تحلیل و اصلاح می کند. تاکید می کنم این تیم ها وظیفه تست، نمونه برداری، ارائه گزارش، پیشنهاد راهکار و پیاده سازی آن را دارند و مدیریت راهداری و نگهداری آزادراه به صورت یکپارچه و با ضوابط لازم انجام می شود.
شیوه راهداری و نگهداری از این سرمایه ملی را از مدل های خارجی الگوبرداری کرده اید؟
ما شیوه های مختلف و مدرن نگهداری زیرساخت ها در برخی کشورها را مورد بررسی قرار دادیم و با در نظر گرفتن ویژگی های خاص این محور، شیوه و مدل منطبق با آزادراه شیراز اصفهان را طراحی کردیم. اکنون این آزادراه در حال رسیدن به یک مدل بومی شده از نگهداری و بهره برداری است. به واسطه شناخت دقیق از شرایط اقلیمی، جغرافیایی و عملکردی، اکنون می دانیم در این آزادراه چه نیروهایی، چه تجهیزاتی و چه مدل های مدیریتی باید استفاده شود تا فرآیندها و عملیات نگهداری به بهترین نحو پیش برود. در همین راستا تجهیزات مورد نیاز شناسایی و تأمین شده است. به عنوان مثال ماشین آلات برف روب، نمک پاش و کامیون های خدماتی تامین شده و در حال فعالیت هستند. ضمنا با رصد نیازها چند دستگاه وانت دو کابین و خودروی گشت شبانه روزی اضافه شده اند. ضمنا ما «تورهای حفاظتی» در این محور فعال کرده ایم که با هر رویداد یا حادثه ای، در کمتر از ۵ تا ۷ دقیقه به محل برسند. بنابراین در حال حاضر، آزادراه شیراز اصفهان به عنوان یک اکوسیستم پویا و پیچیده در حال اداره است. مسافران تنها نمای زیبای مسیر را مشاهده می کنند، اما در پشت صحنه، تیمی پرتلاش، با برنامه ریزی دقیق و ابزارهای علمی، در حال تضمین ایمنی، پایداری و خدمات رسانی مستمر هستند تا به مسافران ارزشمند این محور، ترافیک عبوری، ایمنی و خدمات لازم را ارائه کنند.
انتهای بخش اول