دولت پزشکیان مراقب باشد/ اقتصاد انرژی ایران می تواند اعتماد از دست رفته بین مردم و حکومت را برگرداند

محمود خاقانی :   حقیقت تلخ است ولی چاره ای نیست و باید باور کرد. محاصره دریایی ونزوئلا توسط آمریکا و دزدی دریایی نفت ونزوئلا برای جبران هزینه های نظامی آمریکا در جنوب دریای کارا ئیت، معامله 35 میلیارد دلاری برای فروش گاز نوار غزه، سواحل لبنان، و میادین غنی نفت و گاز شرق دریای مدیترانه توسط اسرائیل به مصر، افزایش حضور نظامی و اقتصادی آمریکا در کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز، جنگ اوکراین، همراهی روسیه با آمریکا،  سکوت چین و...  تداوم وضعیت نه جنگ ، نه مذاکره ، نه ترک مخاصمه ، تشدید تحریم های صنعت نفت و گاز و اقتصادی علیه  ایران نشان می دهد که امنیت تامین انرژی برای سوخت رسانی به اقتصاد خرد و کلان و نیز تسلط برعناصر کمیاب زیرخاکی نظیر لیتیوم مهمترین موضوع مورد توجه دولت دوم دونالد ترامپ می باشد.  

سیاست تسلط بر صنعت نفت و گاز اولویت اول

در خردادماه 1396 در دولت اول دونالد ترامپ کودتای آرامی در عربستان رخ داد و زمام امور بدست محمد بن سلمان سپرده شد  و در اواخر خردادماه 1396 دونالد ترامپ به طور رسمی اعلام کرد که در سیاست خارجی آمریکا تسلط بر بازار جهانی نفت و گاز درصدر سیاست آمریکا اول است، قرار دارد. متاسفانه در ایران شاید نفوذی ها نقش مهم داشتند، سیاست تضعیف صنعت نفت توسط مخالفان دولت یازدهم و دوازدهم پیگیری شد. بطوریکه یک مقام بلند پایه دریکی از سخنرانی هایش گفت نمی فهمم که چرا عده ای سعی دارند شرکت ملی نفت ایران را ناکارآمد کنند. 

تشدید تحریم ها علیه صنعت نفت و گاز

دونالد ترامپ پس از حصول اطمیینان از تسلط بر کشورهای تولید کننده و صادر کننده نفت خام در غرب آسیا و خلیج فارس پس از دریافت پیام اعتراضات برنامه ریزی شده درمشهد دردیماه 1396 تصمیم گرفت و در اردیبهشت ماه 1397 از برجام خارج شد و به شدت  تحریم های اقتصادی به ویژه علیه صنعت نفت و گاز ایران افزود. 

پس از جنگ 12 روزه

 ترامپ در دولت دوم با شعار بازگرداندن عظمت به آمریکا روی کار آمد. برخی از ناظران آگاه معتقدند که جنگ 12 روزه  برای دونالد ترامپ نوعی محک زدن امکان زیر پا گذاشتن قوانین و مقرارت بین المللی و به قول خودش تعریف نظم نوینی برای جهان تحت سلطه آمریکا تعریف می شود. به همین دلیل پس از جنگ 12 روزه تغییر دولت در ونزوئلا، تسلط کامل و خلع سلاح حزب الله در لبنان ، تسلط کامل برنوار غزه و تحت فشار گذاشتن فلسطینیان برای مهاجرت داوطلبانه و اخیرأ تسلط برگرینلند – دانمارک را دردستورکار قرار داده است. 

نگرانی دانمارک

دولت دانمارک روز دوشنبه اول دی ماه 1404 براساس گزارش خبرگزاری ها اعلام کرد که  انتظار دارد تمامی کشورها، از جمله ایالات متحده آمریکا ، به تمامیت ارضی دانمارک احترام بگذارند؛ این موضع گیری پس از آن مطرح شد که ترامپ، فرماندار ایالت لوئیزیانا را به عنوان نماینده ویژه برای تحت کنترل درآوردن گرینلند منصوب کرد. به گزارش یورونیوز لارس لوکه راسموسن، وزیر خارجه دانمارک، در بیانیه ای گفت این انتصاب «نشان دهنده تداوم علاقه آمریکا به گرینلند» است، اما در عین حال تاکید کرد: «دانمارک اصرار دارد که همه از جمله ایالات متحده باید به تمامیت ارضی پادشاهی دانمارک احترام بگذارند.» شبکه های تلویزیونی دانمارکی TV2 و DR گزارش دادند که آقای راسموسن همچنین اعلام کرده است کنث هاوری، سفیر آمریکا در کپنهاگ، را برای گفت و گوی بیشتر در این خصوص به وزارت خارجه احضار خواهد کرد. در بیانیه ای مشترک، مته فردریکسن، نخست وزیر دانمارک، و ینس-فردریک نیلسن، نخست وزیر گرینلند نیز اعلام کردند: «این را پیش تر گفته ایم و اکنون بار دیگر تکرار می کنیم؛ مرزهای ملی و حاکمیت کشورها ریشه در حقوق بین الملل دارد.» آن ها افزودند: «این ها اصولی بنیادین هستند. شما نمی توانید کشور دیگری را ضمیمه خود کنید؛ حتی با توجیه امنیت بین المللی.» در ادامه این بیانیه که از سوی دفتر نخست وزیر دانمارک ارسال شده، آمده است: «گرینلند متعلق به مردم گرینلند است و آمریکا نباید آن را در اختیار بگیرد. ما انتظار داریم به تمامیت ارضی مشترک ما احترام گذاشته شود.» 

گرینلند را ضمیمه آمریکا می کنیم

اما ترامپ روز یکشنبه 30 آذرماه 1404  گفت:

 لندری «به خوبی درک می کند که گرینلند تا چه اندازه برای امنیت ملی ما حیاتی است».

آقای لندری نیز در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «باعث افتخار است که در این ماموریت داوطلبانه برای تبدیل گرینلند به بخشی از ایالات متحده، در خدمت شما باشم.» آقای ترامپ در دوره انتقال قدرت و ماه های ابتدایی دور دوم ریاست جمهوری اش بارها خواستار قرار گرفتن گرینلند تحت حاکمیت آمریکا شده و حتی استفاده از نیروی نظامی برای تصرف این جزیره پهناور و غنی از منابع معدنی در شمال اقیانوس اطلس را رد نکرده است. در ماه مارس سال 2025 میلادی، جی دی ونس، معاون رئیس جمهور آمریکا، از یک پایگاه نظامی دورافتاده آمریکا در گرینلند بازدید کرد و دانمارک را به سرمایه گذاری کم در این سرزمین متهم کرد.این موضوع که مدتی از تیتر رسانه ها کنار رفته بود، با اعلامیه روز یکشنبه 30 آذرماه 1404 دوباره خبرساز شد. پیش تر در ماه اوت سال 2025 میلادی که چند روز دیگر به پایان می رسد، مقام های دانمارکی پس از انتشار گزارشی مبنی بر انجام عملیات های نفوذ پنهانی از سوی دست کم سه فرد مرتبط با ترامپ در گرینلند، سفیر آمریکا را احضار کرده بودند.

دانمارک و ایالات متحده هر دو عضو ناتو هستند.

اوایل ماه جاری نیز سرویس اطلاعات دفاعی دانمارک در گزارش سالانه خود اعلام کرد که آمریکا از قدرت اقتصادی اش برای «تحمیل اراده خود» استفاده می کند و حتی دوستان و دشمنانش را به تهدید نظامی متوسل می شود. گرینلند با جمعیتی حدود ۵۷ هزار نفر، بیش از ۶۰۰ سال است که بخشی از پادشاهی دانمارک به شمار می رود، اما از سال 1357 ( ۱۹۷۹ میلادی )  به خودمختاری گسترده ای دست یافته است. این سرزمین اداره بیشتر امور داخلی را در اختیار دارد، در حالی که مسئولیت دفاع و سیاست خارجی بر عهده دانمارک است.

هشدار: ایران آماده باشد؟

اروپا کم کم دارد متوجه می شود که کلاهش دیگر پشمی ندارد. در گذشته، افراد نظامی به تقلید از نظامیان روسی کلاه پشمی به سر می گذاشتند. از این رو معمولا از کسانی که کلاه پشمی داشتند مردم می ترسیدند و امرشان را اطاعت می کردند. برخی اوقات اگر کسی از دور به مردم نزدیک می شد و نمی توانستند تشخیص دهند که نظامی است یا غیر نظامی، در ابتدا می ترسیدند. اما کمی که نزدیکتر می شد، به یکدیگر می گفتند: نترسید! کلاهش پشم ندارد! یعنی او نظامی نیست. بعدها این اصطلاح تبدیل به ضرب المثل شد و هرگاه خواستند که بگویند فلانی حرفش اهمیتی ندارد، این ضرب المثل را به کار بردند. حالا دونالد ترامپ اصلا به اروپایی ها اهمیت نمی دهد و حتی مسخره شان هم می کند. اروپائی ها هم از ترس ترامپ نمی دانند چه کنند؟ در موضوع "برجام" اروپایی ها با این اطمینان که مخالفان برجام در ایران خواهان تغییر نظام جمهوری اسلامی در ایران و تسلط  شان برقدرت کامل اقتصادی و سیاسی است و پشت پرده با اسرائیل و آمریکا همراه می باشند، آنها هم  با آمریکا و اسرائیل همراهی کردند. مردم ایران فراموش نمی کنند که مهمترین جاسوس انگلیس سردار علیرضا اکبری سرسخت ترین  مخالف برجام بود و خانم کاترین پرز شکدم که مصاحبه اخیر او با یک شبکه برون مرزی متصل به موساد- اسرائیل خبرساز شد چگونه نفوذی ها را در ایران جاسازی کردند که نقش آنها درجنگ 12 روزه آشکار شد. بنابراین ، مردم ایران باید بدانند که ایران در خطر است و ایران را فقط مردم ایران همانطور که درجنگ 12 روزه ثابت شد، می توانند از خطر تجزیه و تکه تکه شدن نجات دهند. اشخاصی که درسمت های مهمی هستند نظیر معاون اول محترم رئیس دولت سیزدهم نباید از انتقاد یک استاد دانشگاه عصبانی شوند و علیه او موضع بگیرند . بلکه باید با مردم صادق باشند و فقط و فقط صداقت با مردم  و شفاف سازی  اقتصاد خرد و کلان و به ویژه اقتصاد انرژی ایران می تواند اعتماد از دست رفته بین مردم و حکومت را برگرداند.

* کارشناس ارشد بین المللی انرژی