◄ اقتضائات روز در بازنشستگی و بیمه و راهکارهای کوتاه و بلند مدت

رهبر معظم انقلاب در بخشی از بیانات مراسم سالگرد ارتحال امام خمینی (رحمه الله) فرمودند: ما باید همان سه تحولی را که امام در داخل کشور، در سطح امت و در سطح جهان ایجاد کرد، تعقیب کنیم، دنبال کردن این هدف امروز البته اقتضائاتی دارد که با اقتضائات زمان امام فرق می کند، ... مسلما در دوران هوش مصنوعی و کوانتوم و اینترنت و امثال این پیشرفت های علمی نمی شود با همان شیوه های چهل سال قبل، دوران تلفن های کذایی و ضبط صوت های کذایی با آن ابزارها امروز کار کرد.

و در دیدار کارگران در 9 اردیبهشت فرمودند (پایگاه خبری رهبری): چیزی که من می خواهم از آقای مرتضوی درخواست کنم چون ایشان سابقه کاری خوبی دارند، جاهایی که قبلا ایشان بودند خوب کار کرده اند، ایشان روی این آمارها دقت کنند، ... مراقب باشند آمارها دقیق باشد؛ چون خود مسئول، خود وزیر، بالاسر یکایک کارها که نمی رود، گزارش می دهند، دقت کنید آمارها دقیق باشد، اگر این کارهایی که ایشان می گویند انجام گرفته، انجام گرفته باشد، گام های بلندی برداشته شده واقعا مغتنم است، کاری کنید که این خیل عظیم کارگری کشور، این برادران عزیز، خواهران عزیز، دلشان گرم بشود.

و جای دیگر فرمودند: اگر کسی به یک کارگری ظلم بکند، در مورد اجرت او و دستمزد او ظلم بکند، همه اعمال خیر او از بین می رود ... .

بر اساس قانون تامین اجتماعی (54.04.03): ماده 76، مشمولین این قانون در صورت حائز بودن شرایط زیر حق استفاده از مستمری بازنشستگی را خواهند داشت:

سن مرد به 60 سال تمام و سن زن به 55 سال تمام رسیده باشد.

درحالی که متوسط جهانی امید به زندگی در آن سال ها (1975) حدود 60 بوده که در سال 2020 به حدود 73 سال رسیده و بنا بر گزارشات رسانه ها این شاخص در ایران با بهبود خدمات بهداشتی به بالاتر از متوسط جهانی و حدود 75 رسیده است.

بر اساس آمار کتابخانه الکترونیک OECD حداکثر سن بازنشستگی در کشورهای عضو این سازمان 67 سال (نروژ و ...) در سال 2020 بوده (استرالیا، ایرلند، انگلیس و آمریکا 66 سال) که با فرض شروع کار از 22 سالگی بیش از 40 سال کار می باشد.

با ملاحظه اقتضائات سال تصویب قانون تامین اجتماعی (54) و روند جهانی افزایش سن بازنشستگی به نظر می رسد بازنشستگی کارکنان ما هم باید متناسب با افزایش خدمات بهداشتی درمانی (متناسب با امید به زندگی) بالا رود که با این اقدام چند نتیجه به دست خواهد آمد: کاهش بیماری های افسردگی بیکاری، استفاده از تجربیات این افراد (برای نیروی جوان) و کاهش چند شغلی.

همچنین بر اساس ماده 114 قانون فوق: حقوق بازنشستگی این افراد برابر با متوسط حقوق و مزایای دریافتی دو سال آخر خدمت که ماخذ پرداخت حق بیمه بوده است می باشد. هرچند به نظر می رسد این رویکرد برای کارکنان که غالبا روند رو به رشد دارند مناسب تر است لکن این ضابطه علاوه بر اینکه سبب ترویج برخی روش های جابجایی سال های پایانی خدمت می گردد می تواند خسارت زیادی به کارکنانی که با کاهش سطح سازمانی (به دلایلی از جمله حرف حق) حقوق کمتری دریافت می کنند، وارد نماید.    

با اطلاعات پایگاه های سازمان تامین اجتماعی به راحتی می توان مبالغ و روند زمانی پرداخت حق بیمه را مانند سرمایه گذاری بانک، بورس یا طلا محاسبه و با ضوابط مناسب، مبلغ مستمری را متناسب با متوسط سرمایه و متوسط زمان تعیین نمود.

 مثلا ارزش حق بیمه حدود 30 ساله یک مدیر بازنشسته (تامین اجتماعی) راه آهن در 1400 حدود 400 سکه طلا می شود که بدون محاسبه سود انباشته بانکی در شرایط امروز بیش از 10 میلیارد تومان می گردد و مستمری وی با نرخ بهره 23 درصد بانک مرکزی با حفظ اصل سرمایه، ماهانه 192 میلیون تومان می گردد (حق بیمه به نرخ روز تبدیل به سرمایه مولد مانند نیروگاه و ... شده).

با عنایت به فرمایشات رهبر انقلاب در سالگرد ارتحال امام خمینی (ره)، روز کارگر و ... با مروری بر عوامل کاهش بهره وری کارمندان دولت (تین نیوز/ کد خبر 252620)، بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی و مشکلات تامین مالی مستمری بازنشستگان، به نظر می رسد مناسب باشد قانون تامین اجتماعی از سوی نمایندگان با اقتضائات روز و برپایه عدالت، بازبینی و اصلاح گردد.  

بررسی تجربیات جهانی چون OECD (Property & Payroll Tax) و بازنگری الگوی اقتصادی نیز در گام بعدی می تواند مهمترین چالش های برنامه هفتم (تورم، تراز انرژی، اشتغال، رشد اقتصادی) را رفع نماید. (تین نیوز/ کد خبر 66684 و 245600 و 253424)  

* کارشناس حمل و نقل