صراحتی که دردسرساز شد

امسال تهران بی‌سابقه‌ترین ماه‌ها و روزهای آلوده را طی چند دهه گذشته تجربه کرد. پاییزی که در آن آلودگی هوا منجر به رکورد تعطیلی 12 روزه مدارس شد و طی هفته گذشته حدود 18 هزار نفر را راهی بیمارستان‌ها کرد.

به گزارش تین‌نیوز به نقل از روزنامه اعتماد، با این وجود هنوز هیچ دستگاهی مسوولیتی در قبال این چالش قبول نکرده است. از سازمان محیط زیست به عنوان رییس کارگروه ملی کاهش آلودگی هوای کشور تا شهرداری تهران و شورای شهر و تمامی حدود 20 سازمانی که قانون برای آنها مسوولیت‌هایی را در این عرصه مشخص کرده است، همه و همه به نوعی یا سکوت کرده‌اند یا در حال پاکسازی وظایف خود با سایر سازمان‌ها هستند.

این درحالی است که یکی از دلایل افزایش قیمت بنزین، کمتر شدن تردد خودروهای تک‌سرنشین و شخصی و استفاده شهروندان از حمل و نقل عمومی بود؛ طرحی که به نظر می‌رسد عملا شکست خورده باشد چرا که به جز چند روز اول که تراکم حضور شهروندان در مترو و اتوبوس‌ها محسوس بود، در روزهای بعد ترافیک شهر به همان وضعیت سابق بر‌گشت و آلودگی هوا نیز چند برابر شد. پاسکاری و طفره رفتن‌های مسوولان به جایی رسیده که حتی درویشیان رییس سازمان بازرسی کل کشور نیز با اشاره به دخیل بودن مقوله ترک فعل‌ها در بروز جریاناتی نظیر سیل و آلودگی هوا در کشور، خاطرنشان کرده است: دستگاه‌های اجرایی مختلف وظایفی در این حوزه‌ها داشتند که انجام ندادند، لذا سازمان بازرسی ضمن ورود به موضوع، بررسی‌هایی انجام داده و موارد متعددی را به عنوان تخلف معرفی کرده است. در عین حال، همین وضعیت باعث شد تا بسیاری از مدیران شهری و کارشناسان این حوزه در گفت‌وگوهایی که در این چندروزه منتشر شده است با انتقاد از عملکرد شهرداری مدعی شوند که اگر شهرداری با جذب سرمایه و احداث خطوط جدید و خرید اتوبوس‌های نو می‌توانست ظرفیت مترو و اتوبوسرانی را افزایش دهد شاید، امروز تهران وضعیت بهتری داشت. در عوض اما، شهرداری نیز مدعی است که در شرایط کنونی و کمبود بودجه، تنها راهی که می‌شود جذب سرمایه کرد، همان روش‌های غیرقانونی مدیریت شهری گذشته مثل شهرفروشی و.... است که شهرداری کنونی از آنها رویگردان است.

شوک رسانه‌ای

با این وجود اما شاید عجیب‌ترین انتقاد و اظهارنظر در مورد آلودگی هوا، اظهارات رییس شورای شهرتهران در برنامه‌ای تلویزیونی باشد که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان شهری، تداعی‌گر فصل جدیدی از ارتباط بین شهرداری و شورای شهر است و به اعتقاد گروهی دیگر نشان از آشکار شدن اختلاف عمیق بین شهرداری و شورای شهر است. محسن هاشمی رییس شورای شهر تهران در برنامه‌ای تلویزیونی با اشاره به آلودگی هوای تهران و عملکرد دستگاه‌های مرتبط در رابطه با کاهش آلودگی هوا گفت: در این بخش مسوولان با مشکل آلودگی هوا صنفی برخورد می‌کنند و هر کسی در محدوده کاری خود عمل می‌کند. او با اشاره به اینکه باید توجه ویژه‌ای به موضوع حمل‌و نقل عمومی در شهر تهران شود، گفت: دو سال است که مرتبا می‌گوییم دولت ۴۵ هزار میلیارد تومان به حمل و نقل عمومی بدهی دارد اما کسی توجه نمی‌کند.

رییس شورای شهر تهران ادامه داد: ما باید بتوانیم در کنار خطوط مترو، ۹ هزار اتوبوس را به حمل‌و نقل عمومی اضافه کنیم تا ۱۵ میلیون از ۲۰ میلیون سفرهای روزانه توسط حمل‌ونقل عمومی انجام شود ضمن اینکه در آینده باید به سمت برقی کردن اتوبوس‌ها در پایتخت گام‌برداریم. هاشمی در ادامه با مقایسه جسارت محمدباقر قالیباف شهردار اسبق تهران و پیروز حناچی شهردار فعلی تهران تصریح کرد: اگر یادتان باشد اتوبوس‌های بی‌آرتی زمانی به پایتخت وارد شد دیزلی آمد در حالی که قانون هوای پاک این اجازه را نمی‌داد ولی آقای قالیباف جسارت داشت و‌ آنها را وارد کرد ولی به نظرم حناچی چنین جسارتی را ندارد.

او در پاسخ به این پرسش که آیا این جسارت خوب است یا بد؟ نیزگفت: باید دید این موضوع از چه دیدگاهی باید بررسی شود. از این جهت که این اتوبوس‌ها دیزلی بودند، کار قالیباف خوب نبود اما از این جهت که با این اتوبوس‌ها بخشی از مسافران جابه‌جا شدند خوب بود. هم اینک اجازه نمی‌دهند اتوبوس ساخته شده وارد کشور شود درحالی که بخشی از این اتوبوس‌های بی‌آر‌تی با جسارت آقای قالیباف ساخته و وارد شد. اما به نظرم حناچی جسارت لازم را ندارد گرچه در این دوره دستگاه‌های نظارتی هم به‌شدت عملکرد مدیران و ازجمله مدیران شهری را رصد می‌کنند و اجازه خیلی از کارها را نمی‌دهند. باید دید آیا الان هم دستگاه‌های نظارتی این رفتار را خوب می‌دانند یا نه ؟

الان ممکن است مدیران را برای همین کارها به دادگاه بفرستند. سپس با همان لحن طنزآلود معروف خود گفت: حتی بعضی‌ها را که جسارت دارند به دادگاه نمی‌فرستند ولی بعضی‌ها را که جسارت ندارند می‌فرستند! هاشمی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به شرایط جامعه و شعارهای روحانی در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری اشاره کرد و گفت: روسای جمهور معمولا شعارهایی می‌دهند که اجرایی نمی‌شود. از جمله آقای روحانی که شعارهایی داد اما می‌بینیم که اجرایی نشد.

رییس شورای شهر تهران همچنین به افزایش قیمت سوخت اشاره کرد و افزود: به‌‌رغم افزایش قیمت سوخت، یک ریال از پول بنزین ۳ هزار تومانی به حمل و نقل عمومی پرداخت نشده است. این سخنان، به خصوص بخشی از آن‌که به اظهارنظرهای رییس شورای شهر در مورد شهردار پیشین و شهردار کنونی اشاره داشت، انعکاس بسیار وسیعی در رسانه‌های هر دو طیف اصولگرا و اصلاح‌طلب داشت. رسانه‌های اصولگرایان این سخنان را نشان از اعتراف اصلاح‌طلبان به ناکارآمدی مدیریت شهری کنونی و اذعان به جسارت و کارآمدی قالیباف می‌دانستند و رسانه‌های اصلاح‌طلب آن را نشانی از شفافیت مدیریت شهری و نقد‌پذیری آن. اما در این بین همانطور که گفته شد دسته سومی هم وجود داشتند. گروهی که معتقدند، از چندی قبل شورای شهر و شهردار تهران در پشت پرده اختلاف‌های شدیدی با هم دارند و این اظهارات جنجالی به نوعی، نشان‌دهنده اوج این اختلاف‌ها بین مدیریت شهری است.

استدلال این گروه زمانی پررنگ‌تر شد که چند ساعت بعد از پخش برنامه یاد شده، محسن هاشمی باری دیگر و در توییتی ضمن تکرار ادعای خود دوباره شهردار تهران را فاقد جسارت خواند و نوشت: دو سال است می‌گویم اما کسی توجه نمی‌کند؛ دولت ۴۵ هزار میلیارد تومان به حمل و نقل عمومی بدهی دارد! سران سه قوه پاسخ دهند با وجود افزایش قیمت بنزین، چرا یک ریال برای حمل و نقل عمومی در نظر نگرفتند؟ آقای حناچی هم جسارت لازم در مدیریت را ندارد. البته اختیارات شهرداری و شورای شهر در بحث آلودگی هوا اندک است.

طبیعی است !

زهرا نژادبهرام، عضو هیات رییسه شورای شهر اما از منظر دیگری در مورد سخنان هاشمی اظهارنظر می‌کند. او معتقد است که این اختلاف نظرها،؛ نه تنها طبیعی بلکه لازمه یک مدیریت پویا و توانمند است. نژادبهرام به «اعتماد» گفت: اصولا ما انسان‌ها، آدم‌های متفاوتی هستیم. هر کدام دیدگاه‌های خودمان را داریم. برای همین طبیعی است که در موارد مختلف با هم اختلاف نظر داشته باشیم. در مورد اداره شهر هم طبیعی است که هر یک از اعضای شورا دیدگاه‌ها و نقطه‌نظرات خودشان را داشته باشند و بارها نیز این انتقادها را با خود شهردار هم مطرح کرده‌اند.

اما این انتقادها و اختلاف نظرها به معنای آن نیست که بین شورا و شهرداری اختلاف و شکاف وجود دارد. بلکه برعکس، اگر هم تفاوت دیدگاه و انتقادی وجود دارد به خاطر هم هدف بودن شورا و شهرداری است. اگر این انتقادها نبود؛ نتیجه همان می‌شد که در دوره سوم و چهارم شورای شهر بر سر شهر آمد و ما امروز میراث‌دار ارثیه شوم آن در تهران هستیم. او در پاسخ به این سوال که آیا به نظر شما، انتقادهایی اینچنینی آن هم در رسانه‌های عمومی، نمی‌تواند به بدنه مدیریت شهری لطمه وارد کند و اینکه آیا این سخنان رییس شورا را تایید می‌کنید یا خیر؟ نیز گفت: این را باید از خود آقای هاشمی بپرسید.

ولی اگر در مورد خود من سوال می‌کنید باید بگویم؛ شخصا ترجیح می‌دهم به جای طرح این گونه انتقادها در رسانه ملی، آنها را مستقیما به خود مدیران و شهردار بگویم و منتقل کنم! نژادبهرام در پاسخ به گروهی که سخنان محسن هاشمی را نشانه‌هایی از اوج‌گیری اختلاف‌های عمیق بین شورا و رییس آن با شهردار تهران می‌دانند نیز گفت: اصلا چنین چیزی صحت ندارد. آقای هاشمی اصولا آدم رک و صریحی است و همیشه انتقادهایش را به صورت شفاف مطرح می‌کند. کمااینکه بارها نیز انتقادهای خود را در جلسات متعدد به مدیریت شهری داشته است. اما این به معنای آن نیست که او با شهردار تهران زاویه دارد یا اینکه اختلافات شدیدی داشته باشد. بلکه برعکس، .... در این دوره از مدیریت شهری، هاشمی بیشترین حمایت از حناچی را داشته است. ولی خب؛ این دلیل نمی‌شود که او بخواهد نظراتش را عنوان کند!